بحث توسعه بیمه با جدیت در دستور کار قرار گرفته، اما این سوال مطرح میشود که هدف از این توسعه چیست؟ آیا بدنبال ایجاد اشتغال، گردش مالی و رونق اقتصادی هستیم تا عملکرد دولتها را مثبت کنیم، یا بنا داریم با گسترش بیمه، خدمات رسانی به مردم را توسعه دهیم و بدنبال مدیریت ریسک در زندگی مردم هستیم تا بحرانهای احتمالی یا بحرانهای غیر قابل پیش بینی را مدیریت کنیم.
معضل بیمه گریزی
نکته مهمی که در خصوص توسعه بیمه مطرح میشود، این است که شرکتهای بیمه افزایش یابند یا خدمات بیمه متنوعتر و متفاوتتر بشود. با نگاهی به خدمات شرکتهای بیمه، متوجه میشویم که تمامی خدمات بیمهای بر یک محور حرکت میکند که شامل چند بیمه مشخص است. آمارها حکایت از آن دارد که بیمه خودرو به ویژه شخص ثالث در راس بیمهها قرار دارد و اقبال چندانی به دیگر بیمهها وجود ندارد. البته توجیه این استقبال، اجباری بودن بیمه شخص ثالث خودرو است و نمیتوان از بیمه شخص ثالث به عنوان نماد توجه مردم به بیمه یاد کرد، زیرا تعداد قابل توجهی از خودروها (حدود ۲۵ درصد خودروها) بیمه شخص ثالث هم ندارند. اگرچه نداشتن بیمه شخص ثالث با جریمه از سوی شرکتهای بیمه و ماموران راهنمایی و رانندگی رو به رو میشود، اما تهدید هزینههای ناشی از تصادفات و جریمه بیمه باعث نشده تا بسیاری از مردم خودروهای خود را بیمه کنند. با این وصف شاهد هستیم که به مناسبتهای مختلف بحث بخشودگی جریمه نداشتن بیمه مطرح میشود که بتازگی از سوی وزیر اقتصاد این بخشودگی اعلام شد که این ابزار تشویقی هم زیاد مورد استقبال قرار نگرفت.
ضرورت ریشه یابی
آنچه از شرایط موجود برداشت میشود، این است که باید به هر روش ممکن فرهنگسازی برای استقبال مردم از بیمه با جدیت صورت بگیرد تا مردم را با فرهنگ بیمه آشتی دهیم، اما هنوز روشی که بتواند مردم را برای حرکت به سوی بیمه ترغیب کند، پیدا نشده است. واقعیت این است که بیمهها از ظرفیت رسانهها برای تبلیغات استفاده میکنند و ارتباط خوبی بین بیمه و رسانه وجود دارد، اما به نظر میرسد باید کار کارشناسی سازمان یافتهای صورت پذیرد و همه جوانب را با جدیت مورد بررسی قرار داد.
بیشتر بخوانید:گامهای بلند بیمه مرکزی در ارتقای جایگاه بیمه
کشور آبستن حوادث
با نگاهی به بحرانهای جدی که کشورمان را تهدید میکند باید بررسی دقیقی از رفتار مردم صورت بگیرد و البته باید نگاهی جامعه شناسانه و حتی روانشناسانه به رفتارهای مردم داشته باشیم تا مشخص شود در کشوری که روی گسل زلزله قرار دارد، بیشتر بافتهای ساختمانی آن فرسوده و آسیب پذیر است و همواره مردم بسیاری در اثر زلزله جان ومال خود را از دست میدهند، چرا بیمه زلزله با استقبال رو به رو نمیشود. در کشوری که ضعیفترین مدیریت آب را دارد و با وجود آنکه همواره خطر سیل جان ومال مردم را تهدید میکند، روشهای جمع آوری آبهای سطحی جدی گرفتته نمیشود و در نتیجه بارش یک روزه یا چند ساعته، سیل جاده ها، مزارع، خانه ها، خودروها و... را با خود میبرد، چرا مردم به ویژه آنها که در مسیر سیلابها قرار دارند، بیمه سیل را جدی نمیگیرند. این وضعیتی است که برای سایر بیمهها نیز میتوان مثال زد.
صدور مجوزهای جدید
برای آنکه به چالش استقبال نکردن مردم از بیمه پاسخ داده شود، باید بررسیهای همه جانبه صورت بگیرد، اما به نظر میرسد آنچه برای مسوولان محرز شده، کمبود شرکتهای بیمه است. امروزه بیش از ۳۰ شرکت و کارگزاری بیمه در سراسر کشور فعالیت میکنند، که همه انواع خدمات بیمه موجود را ارایه میدهند. از سوی دیگر فضای دیجیتال باعث شده تا خرید بیمه به سرعت صورت بگیرد و مردم میتوانند در خانه حتی با استفاده از گوشی موبایل هر بیمهای را خریداری کنند، حتی پرداخت قسطی نیز اجرایی میشود، بنابر این به سرعت، بسادگی، در کمترین زمان ممکن و با بهترین شرایط میتوان بیمه را خریداری کرد. در این شرایط چه لزومی بر ایجاد شرکتهای جدید وجود دارد. البته رییسکل بیمه مرکزی از صدور مجوز فعالیت برای ۶ شرکت بیمهای جدید خبر داد و گفته بود که در ۱۰ سال گذشته به ۴ شرکت مجوز فعالیت داده شد در حالی که برای سال جاری مجوز برای ۶ شرکت صادر شده و دو شرکت دیگر نیز بزودی مجوز فعالیت میگیرند.
تاثیرگذاری شرکتهای جدید!؟
به هر حال، مجوز برای شرکتهای جدید صادر شده و گویا افزایش شرکتهای بیمه با جدیت در دستور کار بیمه مرکزی قرار دارد، اما این سوال مطرح میشود که شرکتهای جدید چه نقشی در توسعه فرهنگ بیمه، رونق بیمه و استقبال مردم از بیمه دارند یا هدف از دادن مجوز به شرکتهای بیمه جدید، تقسیم درآمدهای بیمه بین شرکتهای بیشتر است؟ سوالی که پس از دادن مجوز به شرکتهای بیمه جدید و یک بررسی ساده آماری، بسادگی میتوان به آنها پاسخ داد.