قیمت‌گذاری دستوری در مرکز مبادله ارز حاکم است؟ / واکنش پتروشیمی‌ها از راه‌اندازی مرکز مبادله ارز

براساس سیاست جدید بانک مرکزی مبنی بر راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران و مکانیزم جدید کشف قیمت در آن با هدف ساماندهی بازار ارز، یکی از مهمترین خواسته‌های فعالان اقتصادی و صادرکنندگان محقق شد و دیگر الزام نیست تا شرکت‌های صادراتی ارز خود را با نرخ دستوری به دولت عرضه کنند.

تا پیش از این صادرکنندگان موظف بودند ارز‌های صادراتی خود را با نرخ تعیین شده مشخصی در سامانه نیما عرضه کنند، اما از هفته گذشته مکلف شده‌اند که ارز خود را در مرکز مبادله ارز و طلای ایران با مکانیزم کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا، عرضه کنند. اتفاقی که می‌تواند آمار بازگشت ارز‌های صادراتی را بالا ببرد و به بازی دو سر برد هم برای دولت و هم برای صادرکنندگان تبدیل شود.

فرآیند دریافت ارز در مرکز مبادله به این صورت است که متقاضی دریافت ارز در سرفصل‌های خدماتی مصوب بایستی به یکی از کارگزاران مرکز مبادله مراجعه کند و بعد از اینکه مدارک خود را تحویل داد، ابتدا یک چک شکلی می‌کند و اگر منطبق با شرایط اعلامی بود آن را به مرکز مبادله می‌آ‌ورد و تحویل نماینده دستگاه در مرکز مبادله می‌دهد.

نماینده مقیم دستگاه مربوطه در مرکز مبادله به صورت ماهوی مدارک را بررسی می‌کند که در صورت تایید یک کد برای متقاضی ارسال می‌شود که متقاضی با همراه داشتن کد می‌تواند به کارگزار اولیه که انتخاب کرده مراجعه و ارز خود را دریافت نماید. البته در ابتدای شروع کار شعبه‌های منتخب بانک ملی به عنوان کارگزاران خدمت رسانی خواهند کرد.


به چه افرادی ارز تخصیص داده می‌شود؟

تمام ذینفعان سر فصل‌های ارز خدماتی چه اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند تقاضای خودشان را به کارگزار ارسال نمایند. نکته مهم اینجاست که هیچ تفاوتی میان یک ذینفع و یک متقاضی وجود ندارد و تمام متقاضیان اگر مدارک مثبته خود را که دال بر تأمین نظر سرفصل مربوطه است داشته باشند؛ دستگاه مربوطه آن را تامین و تایید خواهد کرد. فقط دستگاه مربوطه کار راستی آزمایی دارد که آن مدارک صحت دارند یا خیر و آیا از مجاری قابل قبول مدارک تهیه شده یا خیر. بعد از راستی‌آزمایی بلافاصله همان دستگاه تاییدیه را در سامانه‌ای که مرکز آمار در اختیارش قرار می‌دهد و کد رهگیری صادر می‌شود و فرد با در دست داشتن این کد رهگیری می‌تواند به شعبه کارگزاری مراجعه و ارز خود را دریافت کند.

سیاست ابلاغی در خصوص تدوین سرفصل‌های ارز خدماتی به این شکل بود که پوشش حداکثری نیاز‌های ارزی مردم را در واقع درونش لحاظ کرده باشد. در این خصوص بالغ بر ۶۰ سرفصل در خصوص نیاز‌های ارزی احساس و تدوین شده است که هرکدام از ذی‌نفعان مربوط به سرفصل می‌توانند تقاضای ارز خود را ارائه نمایند.

در این مسیر یکی از کارگزاران مرکز مبادله این مدارک ارسالی را راستی‌آزمایی خواهد کرد. این راستی آزمایی توسط نماینده مقیم دستگاه مربوطه صورت می‌گیرد و به محض تایید، کد مربوطه از طریق سامانه‌ای که در اختیار نماینده مقیم دستگاه است صادر و به صورت پیامکی برای متقاضی ارسال خواهد شد. متقاضی با در دست داشتن همان کد به کارگزار خود مراجعه و ارز را دریافت می‌کند.


دریافت ارز دانشجویی چگونه است؟

فرآیند دریافت ارز دانشجویی به صورت کامل در سامانه‌های سجاد برای دانشجویان وزارت علوم و سامانه موحد برای دانشجویان وزارت بهداشت کامل تشریح شده‌است؛ لذا دانشجویانی که متقاضی دریافت ارز هستند حتماً به سامانه‌های مربوطه وزارت بهداشت و وزارت علوم مراجعه کنند و ما حسب ارتباطی که میان مرکز مبادله و وزارت بهداشت قسمت دانشجویان سازمان وزارت علوم و وزارت بهداشت برقرار کرده‌ایم این کار انجام خواهد شد.

از طرفی هم هیچ دانشجویی نیازی ندارد که به صورت حضوری و غیرحضوری ارتباطی با مرکز مبادله داشته باشد و تمام فرایند‌ها در توسط وزارتخانه‌های مربوطه انجام می‌شود.



تخصیص ارز در مرکز مبادله چقدر زمان می‌برد؟

براساس پیش‌بینی انجام شده در طول ۳ یا حداکثر ۴ روز بتوانیم به تقاضایی که ثبت می‌شود تخصیص ارز را انجام دهیم.

استقبال پتروشیمی‌ها از مرکز مبادله ایران

احمد مهدوی ابهری؛ دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران با تاکید براینکه شرکت‌های پتروشیمی همکاری نزدیک و خوبی با بانک مرکزی در عرضه ارز‌های صادراتی داشته و دارند، اظهار کرد: از ابتدای سال تا ۳ اسفند ماه امسال مجموع ارز عرضه شده پتروشیمی‌ها در سامانه نیما ۱۲ میلیارد و ۷۵۴ میلیون و ۵۲۲ هزار و ۱۹۹ دلار بود.

وی ادامه داد: این میزان ارز عرضه شده در سامانه نیما، ۸۵ درصد کل صادرات تمام شرکت‌های پتروشیمی است که مابقی آن برای بدهی پایین دستی اعم از واردات قطعات یدکی و کاتالیزور پرداخت شد.


دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران با اشاره به عرضه ارز صادراتی پتروشیمی‌ها در نیما با میانگین نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی که در دوره مدیریت جدید بانک مرکزی مطرح شد؛ گفت: شرکت‌های پتروشیمی یک میلیارد و ۳۳۴ میلیون و ۸۳۰ هزار و ۴۸۸ دلار ارز با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در نیما عرضه کرده‌اند.

مهدوی تاکید کرد: پتروشیمی‌ها نسبت به سال گذشته حدود ۳۰ درصد رشد در صادرات را کسب کردند که به همان نسبت ارزآوری بیشتری هم در سامانه داشته‌اند.

وی اظهار کرد: یکی از دلایل مهمی که صادرات را با کاهش اندکی مواجه کرد، قطعی گاز بود؛ به نحوی که برخی شرکت‌ها حدود ۴۰ روز با قطعی گاز مواجه بودند و یا کامل از مدار خارج شدند یا با نصف ظرفیت فعالیت داشتند که اگر این مشکل وجود نداشت حدود یک میلیارد دلار صادرات بیشتری را ثبت می‌کردیم.

دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران همچنین با اشاره به راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: چند روزی است که عرضه ارز پتروشیمی‌ها در این مرکز که با نام «بازار دوم» هم عنوان می‌شود، آغاز شده و در حال حاضر روال عادی برقرار است.

مهدوی با بیان اینکه کشف قیمت براساس مکانیزم عرضه و تقاضا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران مهمترین مزیت این مرکز است؛ تاکید کرد: قیمت‌ها روزانه تغییر می‌کند که این موضوع مورد قبول و رضایت شرکت‌های پتروشیمی‌هاست چرا که این موضوع همیشه مورد درخواست ما بوده است.

وی با تاکید بر همکاری خوب پتروشیمی‌ها با بانک مرکزی گفت: در شرایط خاص و جنگ اقتصادی کنونی صنعت پتروشیمی به خوبی توانست تعهدات ارزی خود را ایفا کند که جای تقدیر و تشکر دارد. در حال حاضر نیز پیرو اهداف و سیاست‌های بانک مرکزی و دولت فعالیت دارند.

دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران در پایان گفت: ما همواره معتقد بودیم که قیمت‌ها باید براساس عرضه و تقاضا تعیین شود که خوشبختانه در حال حاضر با سیاست جدید بانک مرکزی، فضا بهتر شده و امیدواریم این مکانیزم به تنظیم بازار ارز و ثبات قیمت‌ها کمک کند. ضمن اینکه مکانیزم جدید باعث می‌شود شرکت‌های پتروشیمی با رغبت بیشتری ارز خود را به مرکز مبادله ارزی عرضه کنند.