مصرف بیوتیک ها برای کاهش وزن

در داخل بافت‌های بدن گروهی از باکتری‌ها و قارچ‌ها وجود دارند که به آن‌ها "میکروبیوم" گفته می‌شود. میکروبیوم‌ها برای سلامت بدن ضروری هستند و بهم خوردن تعادل آن‌ها خطرناک است. "پروبیوتیک‌ها" به حفظ تعادل این باکتری‌های مفید کمک می‌کنند. برای تعریف پروبیوتیک‌ها باید بگوییم که آن‌ها در واقع میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند، که به شکل طبیعی در بدن همه ما زندگی می‌کنند.

 فرانسیس لارگمنراث، خالق کتاب معروف Eating in Color، معتقد است که پروبیوتیک‌ها تشویق کننده‌های باکتری‌ها، در جهت رشد بیشتر آن‌ها هستند، بخصوص باکتری‌های مفیدی که موجب حفظ تعادل و سلامت روده می‌شوند. تعادل این باکتری‌های مفید در بدن ما، برای تنظیم وزن ما و پیشگیری از مشکلات گوناگون در بدن، ضروری است. مشکلاتی نظیر: سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری‌های پوستی آلرژیک، مثل درماتیت آتوپیک و سرماخوردگی‌های ساده و معمولی.

مکمل های پروبیوتیک

به غیر از اینکه می‌توانیم پروبیوتیک‌ها را از طریق مواد غذایی که روزانه مصرف می‌شوند، دریافت کنیم، یک راه ساده‌تر هم وجود دارد و آن استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک است. مکمل‌های پروبیوتیک متعددی در بازار موجود است، این مکمل‌ها حاوی مواد گوناگونی هستند. مکمل پروبیوتیک می‌تواند برای اختلالات مربوط به سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی، اوتیسم، وسواس فکری (OCD) و مشکلات حافظه مفید باشد.

انواع مکمل پروبیوتیک

این محصول به شکل قرص و کپسول، پودر و شربت، در بازار عرضه می‌شود. از نمونه‌های قرص پروبیوتیک می‌توان، قرص پروبیوتیک جهت درمان یبوست، قرص مورد استفاده برای درمان اسهال، قرص پروبیوتیک سندرم رودۀ تحریک‌پذیر، قرص مناسب کاهش وزن و... را نام برد. این قرص‌ها برای مبارزه با مشکلات پزشکی خاص، توسط متخصصین تجویز خواهند شد. کمبود پروبیوتیک، عموما به بیماری‌های گوارشی مربوط می‌شود. مکمل‌های پروبیوتیک، با کاهش کلسترول بد خون و افزایش کلسترول خوب، بر حفظ سلامت قلب تاثیر مثبتی داشته و همچنین به کاهش فشار خون نیز کمک می‌کنند.

تحقیقات درباره پروبیوتیک ها و کاهش وزن

بطور کلی محققان، درباره وجود ارتباط بین پروبیوتیک ها و موضوع کاهش وزن، هنوز به نتایج قطعی‌ای نرسیده‌اند. در حقیقت، اکثر مطالعاتی که در ارتباط با پروبیوتیک‌ها انجام گرفته است، تنها با هدف تشخیص اثر آن بر بهبود مشکلات گوارشی و یا ارتقا سیستم ایمنی بدن شکل می‌گرفتند، نه موضوع کاهش وزن بدن!

در سال ۲۰۱۳ یک تحقیق با موضوع پروبیوتیک‌ها و کاهش وزن، در مجله تغذیه بریتانیا چاپ شد. در این تحقیق، دانشمندان اثرات یک سویه از پروبیوتیک‌ها، لاکتوباسیلوس رامنوسوس (LGG) را مورد بررسی قرار دادند. محققان در مدت ۴ماه بر ۱۲۵ نفر که در حال کاهش وزن بودند، مطالعاتی انجام دادند. آن‌ها به نیمی از شرکت‌کنندگان LGG و به گروه دیگر دارونما دادند. در پایان این سنجش، آن دسته از افرادی که از پروبیوتیک استفاده می‌کردند، به نسبت زنانی که دارونما مصرف کرده بودند، وزن بیشتری، کم کردند و حتی بعد از این دوره نیز روند کاهش وزنشان ادامه داشت.

نظر دانشمندان درباره پروبیوتیک ها

کارولین اپوین، مدیر تغذیه و کنترل وزن در یک مرکز پزشکی در شهر بوستون، بیان می‌کند که در تحقیق ذکر شده در قسمت قبل، تفاوت کمی بین کاهش وزن در گروه پروبیوتیک و گروه دارونما مشاهده می‌شود. به گفته خانم اپوین، زنانی که پروبیوتیک مصرف کرده بودند، فقط حدود 1.8 کیلوگرم (مقداری کمتر از چهار پوند) بیشتر از زنانی که دارونما استفاده کردند، کاهش وزن داشتند. در حالت کلی باید گفت، پروبیوتیک‌ها ضمن تقویت سلامت عمومی ما، اگر فایده‌ قطعی برای کاهش وزن نداشته باشند، آسیبی هم نخواهند داشت.

امی گورین، یکی از محققان نیویورک، می‌گوید: "باکتری‌های روده به سبب پوشاندن سطح روده، با مواد غذایی‌ای که می‌خوریم در تماس خواهند بود، پس احتمال اینکه بر روی جذب مواد مغذی، اثرگذار باشند، زیاد است." اما همچنان باید به خاطر داشته باشیم، که دقیقا مشخص نشده پروبیوتیک‌ها، چگونه به کاهش وزن مرتبط می‌شوند. اپوین می‌گوید با اینکه روده سالم که از پروبیوتیک پر شده، برای کاهش وزن آماده‌تر است، اما نمی‌توان وجود علت‌های دیگر را نیز انکار کرد. در سال ۲۰۱۳ یک تحقیق در مجله غذاهای کاربردی چاپ شد، که در آن ارتباط بین کاهش وزن و چربی بدن و پروبیوتیک لاکتوباسیلوس فرمنتوم را ۳درصد و لاکتوباسیلوس آمیلووروس را ۴درصد نشان داده است، اما قابل ذکر است که این پژوهش بر روی تنها 28 شرکت‌کننده انجام گرفته بود.

مضرات پروبیوتیک ها

به گفته اپوین، بیشتر مواد غذایی حاوی پروبیوتیک، مواد مغذی و سالمی هستند که قطعا مصرف آن‌ها بی‌ضرر است. در نظر داشته باشید، با اینکه معمولا پروبیوتیک‌ها بی‌خطر هستند، اما در برخی موارد امکان دارد که در ابتدای مصرف، باعث مشکلات گوارشی‌ای مثل نفخ شوند.

چگونه می توان رژیم‌های غذایی سرشار از پروبیوتیک‌ داشته باشیم؟

پروبیوتیک‌های مورد نیاز خود را از مواد غذایی‌ای که بطور روزانه مصرف می‌کنید، دریافت کنید. با این روش علاوه بر دریافت پروبیوتیک، مواد مغذی دیگری نیز برای بدنتان تامین خواهید کرد. در این بخش به روش‌های دریافت پروبیوتیک از مواد غذایی می‌پردازیم:

1. ماست و کفیر: محصولات لبنی‌ای که تخمیر شده باشند، همچون ماست و کفیر، حاوی پروبیوتیک لاکتوباسیلوس هستند. دقت کنید که همه ماست‌ها دارای پروبیوتیک نیستند، پس این مهم است که برچسب‌ها و اطلاعات درج شده روی بسته محصول را بخوانید. کفیر نوشیدنی‌ای لبنی بوده، که به ماست نوشیدنی هم معروف است. این ماده از تخمیر شیر (معمولا شیر گاو) با دانه‌های کفیر ساخته می‌شود. دانه‌های کفیر تمام نشده و با هر تخمیر، از قند شیر یا همان لاکتوز تغذیه و رشد می‌کند. کفیر سرشار از پروتئین، اسید آمینه، آنزیم‌های مفید، ویتامین‌، پتاسیم و کلسیم است.
2. کلم ترش: این ماده خوراکی مفید را فراموش نکنید، همچون ماست و کفیر، سبزیجاتی هم وجود دارند که تخمیر می‌شوند، کلم ترشی (کلم ترش و یا کیمچی) از منابع مواد پروبیوتیکی محسوب می‌شود.
3. پنیرهای تخمیری: پنیرهای تخمیر شده مانند گودا، چدار و سوئیسی با باکتری‌های اسید لاکتیک، حاوی پروبیوتیک هستند، البته در نظر داشته باشید که تخمیر بیشتر، مساوی با پروبیوتیک بیشتر است و این به کیفیت پنیر تخمیری مربوط می‌شود.
4. سرکه سیب: سرکه سیب حاوی پروبیوتیک‌های ضروری برای کمک به سلامتی روده‌هاست. بهتر است آن را به سالادها بیافزایید، تا باکتری‌های سالم بیشتری دریافت کنید.
5. خیار شور: نوع تخمیر شده خیارشور که در تولید آن، از سرکه استفاده نشده باشد می‌تواند حاوی پروبیوتیک باشد.

فواید کلی پروبیوتیک ها

 پروبیوتیک‌ها باعث ترشح هورمون های تنظیم‌کننده اشتها می‌شوند و ممکن است سبب ترشح هورمون‌هایی مثل پپتید-1 (GLP-1) و پپتید YY یا (PYY) شوند، افزایش مقدار این نوع هورمون‌ها به سوزاندن کالری و چربی در بدن شما  کمک خواهد کرد. همچنین پروبیوتیک‌ها باعث افزایش سطح پروتئین‌های تنظیم‌کننده چربی، مانند پروتئین ANGPTL4  نیز می‌شوند. اگر پوشش روده سالم باشد، پروبیوتیک‌ها در کاهش التهاب سیستمیک و چاقی نیز مفید خواهند بود.

همانطور که گفته شد، پروبیوتیک‌ها برای جلوگیری از سندروم روده تحریک پذیر مفیدند، این بیماری درواقع یک بیماری روده است، که سبب ایجاد یبوست یا اسهال، نفخ و درد در شکم، حالت تهوع و... می‌شود؛ مصرف پروبیوتیک‌، بعد از خوردن انتی‌بیوتیک‌ها هم برای جلوگیری از اسهال توصیه می‌شود. در واقع آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌ها را بهم می‌زنند، استفاده از پروبیوتیک‌‌ها این مشکل را حل خواهد کرد و تا ۴۲درصد در درمان اسهال موثر است.

سخن پایانی

مصرف مکمل پروبیوتیک فواید بسیاری برای بدن خواهد داشت، از جمله: درمان مشکلات گوارشی بوجود آمده بدلیل عفونت یا مصرف آنتی‌بیوتیک، درمان سندروم روده تحریک‌پذیر، ارتقا سیستم ایمنی، کاهش التهاب و علایم آلرژیک، کاهش افسردگی، استرس و اضطراب و... ، تاکنون در تحقیقاتی انجام گرفته، عوارض استفاده زیاد از کپسول پروبیوتیک بسیار جزیی بوده است، اما حتما قبل از مصرف این مکمل، از یک پزشک متخصص مشورت بگیرید.