آسیب‌های احتکار به اقتصاد کشور

یکی از رفتار‌های معارض با حقوق مصرف کننده، احتکار است که در قوانین ایران سابقه ای طولانی دارد. با گسترش تجارت الکترونیک در چند دهه اخیر، یکی از مسائل نوظهور درعرصه فضای مجازی، مقوله احتکار در تجارت الکترونیک است. هرچند تجارت الکترونیک در زمان شارع مطرح نبوده است تا درباره آن، حکمی صادر شود و در قانون تجارت الکترونیک نیز تعریفی از احتکار الکترونیکی نشده است، اما ماهیت جرم احتکاردر دوره سنتی و الکترونیک تفاوت نکرده، بلکه تنها شیوه، شکل و ابزار جرم تفاوت پیداکرده است.

خرید و جمع آوری صرف برخی از اموال آن هم بدون هیچ استفاده مصرفی به امید نوسانات بازار‌ها و به کار گرفتن آن‌ها اقدامی است که سبب می‌شود اموالی که می‌تواند در چرخه تولید کمک کننده و مولد باشد، راکد مانده و در جامعه به گردش در نیاید. اقدامی که خداوند در قرآن کریم افراد را از این کار نهی کرده است.

پرهیز از احتکار خانگی بخشی از تفسیر آیه ۳۴ سوره توبه است؛ که در این راستا حجت الاسلام معلمی، اقتصاددان ضمن اشاره به این آیه شریفه می‌گوید: یکی از بزرگترین آفت‌هایی که ممکن است به اقتصاد ضربه بزند همین آفت احتکار است در در این روش متاسفانه سرمایه‌ها به جای این که به سمت تولید بروند تبدیل به احتکار خانگی می‌شوند.

البته لازم به ذکر است گفته شود بر اساس گفته مفسران این حوزه داشتن طلای زینتی در حد اعتدال و عرف جامعه مقصود آیه مبارکه 34 سوره توبه نیست.

آفتی که پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصاد مجلس نیز در خصوص حوزه ارز در رابطه با آن می‌گوید: برآورد این است بیش از ۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی در دست مردم باشد که اگر به چرخه جریان اقتصادی کشور برگردد، به مدیریت نرخ ارز در اقتصاد کشور کمک زیادی می‌کند.

مردم باید به سمت بازار‌های مالی رسمی هدایت شوند

اقتصاددانان نیز با الهام از آیه شریف قرآن و تاکید بر امکان عملیاتی شدن راهکارها، روش‌هایی را برای استفاده از دارایی‌های سرگردان ارائه می‌کنند. در این زمینه میثمی استاد دانشگاه بیان کرد: مردم باید به سمت بازار‌های مالی رسمی هدایت شوند اکنون شاهد هستیم در شبکه بانکی، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیر بانکی انواعی از ابزار‌ها و روش‌ها را متناسب با سلایق مشتریان طراحی کردند که افراد می‌توانند ابزار‌های مختلف را متناسب با نیاز خود تهیه کنند.

او در ادامه افزود: باید طوری بازار‌های مالی در شبکه بانکی و بازار سرمایه حرکت کنند که بتوانیم برای هر فردی با هر میزان سرمایه ابزار مناسبی را داشته باشیم تا افراد بتواند همان سودی که از نگهداری طلا کسب می‌کند از نگهداری اوراق طلا آن سود را کسب کند و اساساً وظیفه بازار‌های پولی و بانکی این است که بتوانند به این نیاز‌ها پاسخ دهند.

او گفت: در کل بانک مرکزی، سازمان بورس و متولیان بازار‌های مالی هستند که وظیفه طراحی ابزار‌ها جهت پاسخگویی به نیاز‌ها را بر عهده دارند.

قرار نگرفتن سرمایه‌ها در مسیر تولید دلیلی بر تورم است

به گفته مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، کنز به معنی انباشته شدن ثروت و ندادن حقوق مردم است اقدامی که برای اقتصاد کشور و سفره اقشار مختلف مردم می‌تواند تبعات مختلفی داشته باشد که در این زمینه آقای علی نعمتی کارشناس اقتصادی مطرح کرد: تورم فضای جدا از تولید نیست. یکی از دلایل ایجاد تورم این است که سرمایه در مسیر تولید قرار ندارد. در سال‌های گذشته متاسفانه کنز خیلی در کشور ما رایج شده است و باعث کاهش سرمایه، تولید و اشتغال شده است.

به گفته کارشناسان تورم، عدم سرمایه در گردش، کاهش اشتغال و تولید از جمله پیامد‌های راکد نگهداشتن دارایی‌هایی است که اگر در چرخه اقتصادی سرایز شود می‌تواند گرده بسیاری از مشکلات را باز کند انباشت و احتکار دارایی‌های که در قرآن کریم نیز به صراحت این اقدام نهی شده است.