با تغییر در نظام بودجه‌ریزی، فرهنگ مالیاتی اصلاح شود

نسبت مالیات در ایران بر تولید ناخالص داخلی در کشور نسبت به دیگر کشور‌های جهان پایین است و به‌گفته مسئولان در سال‌های گذشته نزدیک به ۴۰ درصد اقتصاد ایران مالیات نمی‌دهد. حال این مالیات ندادن یا ناشی از فرار‌های مالیاتی است یا معافیت‌های مالیاتی. پس چاره این است که هم جلوی فرار‌های مالیاتی و هم معافیت‌های مالیاتی غیر ضروری گرفته شود.

روی دیگر سکه هم این است که مردم ایران به‌دلیل نرخ تورم بالا، یک مالیات به نام مالیات تورمی می‌پردازند و به هر میزان که دولت بتواند مالیات باکیفیت‌تر بگیرد و به تبعیض مالیاتی پایان دهد، قادر خواهد بود که هزینه‌هایش را جبران کند و نیازی به استقراض از شبکه بانکی و بانک مرکزی نخواهد داشت؛ چون اگر کسری بودجه دولت کمتر شود، به‌دنبال آن تورم هم پایین می‌آید و دیگر نیازی به مالیات تورمی نخواهد داشت.

مهدی موحدی بکنظر سخنگوی سازمان امور مالیاتی اظهار کرد: سال‌های سال مالیات اصناف به دلیل فقدان اطلاعات دقیق از درآمد واقعی آن‌ها به شکل توافقی تعیین می‌شد، اما در دو سال اخیر تلاش کرده ایم تا مالیات اصناف مبتنی بر درآمد واقعی آن‌ها تعیین شود.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی ادامه داد: واقعی شدن مالیات اصناف منجر به نارضایتی آن‌ها شده است، اما این مشکل با اصلاح فرهنگ مالیاتی برطرف می‌شود.

راه‌کار شناسایی درآمد واقعی اصناف


بکنظر درباره راه‌کار شناسایی درآمد واقعی اصناف تصریح کرد: برای تحقق این منظور مقرر شد تا اطلاعات مالی اصناف برمبنای گردش حساب دستگاه‌های کارت‌خوان تعیین شود، اما بسیاری از اصناف اقدام به فروش کالا به صورت نقدی کرده و یا از مصرف کننده درخواست انتقال وجه به حساب فروشنده را دارند.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی خاطرنشان کرد: اگر صاحبان صنف تسهیلات و یا سود پول دریافت کنند در اطلاعات مالی آن‌ها لحاظ نمی‌شود.

این مقام مسئول تاکید کرد که این شیوه تعیین مالیات موجب شده تا میزان مالیات اصناف نسبت به سال‌های قبل افزایش پیدا کند و همین مسئله موجب نارضایتی اصناف شده است.

بکنظر با تاکید بر ضرورت اطلاع رسانی از مصارف مالیاتی گفت: اگر در نظام بودجه‌ریزی ارتباط نظام‌مندی بین مصارف و منابع ایجاد شود فرهنگ مالیاتی اصلاح شده و دیدگاه‌ها نسبت به این مقوله بهینه می‌شود.

معمای فرار مالیاتی

سال‌هاست که از شیوع ویروس فرار مالیاتی در بدن اقتصاد ایران انتقاد می‌شود و اکنون وقت آن است که واکسن ضدویروس ساخته و جلوی جولان فراریان مالیاتی گرفته شود. آنچه می‌تواند باعث مسدود‌شدن راه فرار مالیاتی شود، پرهیز از کوتاه‌نگری و سیاستگذاری بلندمدت با استفاده از تجربه موفق دیگر کشورهاست؛ به‌نحوی که هرگونه کتمان یا دروغ مالیاتی به‌عنوان یک جرم عمومی و ناقض حقوق مردم قلمداد شود تا اینگونه نباشد که کسانی که مالیات نمی‌دهند زرنگ قلمداد شده و ایران برای‌شان بهشت مالیاتی باشد.

افراط در معافیت مالیاتی

نگاهی به قوانین و مقررات مالیاتی نشان از افراط در معافیت‌های مالیاتی دارد و هر گروه صاحب‌نفوذ و نزدیک به قدرت تلاش می‌کند تا از این معافیت‌ها بهره‌مند شود که نتیجه این افراط، تقویت احساس تبعیض مالیاتی است. جرأت و جسارت دولت‌ها و قانونگذاران ایجاب می‌کند تا به جای نگرانی از انتقادها و چالش‌ها در مسیر کاهش میزان معافیت‌های مالیاتی به‌ویژه در بخش‌هایی که مردم احساس تبعیض مالیاتی دارند، گام بردارند. پس اکنون وقت آن است که معافیت‌های مالیاتی از وضعیت رانت و اعمال نفوذ بر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران به وضعیت مطلوب و تقویت‌کننده عدالت مالیاتی تغییر کند.