تهران تسلیم باج‌خواهی واشنگتن نشد/ هر گونه هم‌گرایی ایران با کشورهای عربی، شبح جنگ را از منطقه دور می‌کند

یک مقام آمریکایی آشنا با مذاکرات اعلام کرده، مقامات قطری پیام‌ها را بین ایران و امریکا منتقل می‌کردند. گفتگو‌های غیرمستقیم بخشی از یک روند دو ساله بود که توافقی را که در این هفته اعلام شد، ایجاد کرد، یک پیشرفت دیپلماتیک بالقوه بین دشمنان سرسخت که حتی با یکدیگر صحبت نمی‌کنند.

به گزارش س ان ان، خطوط کلی نقشه راه توافق در دوحه حدود شش ماه پیش و پس از دو سال و نیم گفتگو‌های غیرمستقیم فشرده بین واشنگتن و تهران روشن شد. روز پنجشنبه، آن تلاش‌های جدی، اولین نتایج را به همراه داشت، زمانی که ایران چهار آمریکایی را که در زندان اوین بازداشت بودند، آزاد کرد و آن‌ها را به حبس خانگی منتقل کرد.

بر اساس گزارش‌هایی که چندین منبع مطلع از این مذاکرات با CNN به اشتراک گذاشته اند، مسیر توافق پر از سنگلاخ بوده است. ایالات متحده و ایران روابط دیپلماتیک ندارند و پیشنهاد‌های علنی واشنگتن برای مذاکره مستقیم از سوی تهران رد شده بود.

«زاهر بن حارث المحروقی»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی عمان به پرسش‌های مطرح‌شده درباره توافق اخیر ایران و آمریکا و همچنین تحولات صورت‌گرفته در سیاست خارجی ایران در منطقه پاسخ گفت:

توافق ایران و آمریکا برای آزادی زندانیان دوتابعیتی در ازای آزادسازی وجوه مسدود شده ایران در کره‌جنوبی و ساز و کار تعیین‌شده برای آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

توافق اخیر ایران و آمریکا بر سر آزادی زندانیان و رفع محدودیت‌ها از دارایی‌های بلوکه شده ایران، نشان‌دهنده موفقیت سیاست ایران است، زیرا جمهوری اسلامی از موضعی برابر با آمریکا وارد شد و تسلیم باج‌خواهی‌های واشنگتن نشد. تهران از جایگاه قدرت و فقط به شرط تحقق شروط خود مذاکره را پذیرفت. به همین دلیل این توافق درست زمانی حاصل شد که عده‌ای بر طبل جنگ علیه ایران می‌کوبیدند.

میانجی‌گری کشور‌های عربی به ویژه عمان در این مذاکرات و به طور کلی در حل پرونده‌های سیاسی یا اقتصادی مرتبط با ایران چه تأثیری می‌تواند بر نتایج به دست آمده داشته است؟

باید به میانجی‌گری‌هایی که برخی کشور‌های همسایه از جمله عمان در این پرونده انجام دادند، اشاره کنم. چرا که سیاست عمان مبتنی بر این اصل است که ثبات ایران موجب ثبات منطقه می‌شود به همین دلیل بین ایران و غرب در بسیاری از پرونده‌ها از پرونده هسته‌ای و تبادل زندانیان با چند کشور غربی گرفته تا توافق اخیر که به موجب آن زندانیان آمریکایی در ازای آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران آزاد شدند، وساطت کرده است. البته این گام نخست به شمار می‌رود و برای پیشرفت در این مسیر باید گام‌های دیگری را دنبال کرد.

دو طرف باید چه اقدام‌هایی را در مسیر دستیابی به توافق جامع و رفع تحریم‌های ایران اتخاذ کنند؟

توافق فعلی توافق نهایی نیست، چرا که روابط ایران و غرب با تنش‌های بسیاری همراه است از جمله حمایت ایران از حزب‌الله در لبنان و همچنین مقاومت فلسطین در غزه که اسرائیل را نگران می‌کند. نباید امید زیادی به پیشرفت در روابط ایران و غرب به ویژه آمریکا داشت که متعهد به امنیت اسرائیل است. این موضوع برای اعتمادسازی به سال‌های طولانی زمان نیاز دارد.

با توجه به تحولات اخیر در سیاست خارجی ایران در منطقه و ارتباط با کشور‌های همسایه، روابط تهران و مسقط را به ویژه در سایه بازدید رهبران دو کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟

روابط عمان و ایران متمایز به استحکام و پایداری است که دو عامل تاریخ و جغرافیا مهمترین مؤلفه اثر گذار بر حقیقت و ماهیت این روابط هستند. این روابط پایدار بوده و هرگز تحت تأثیر گرایش‌های سیاسی خاص قرار نگرفته است، بنابراین دیدار رهبران دو کشور از پایتخت‌های یکدیگر بهترین گواه بر تمایل تهران و مسقط برای تحقق ثبات در منطقه است. عمان هرگز به بحث‌های سیاسی کودکانه که به نفع یک طرف و به زیان طرف دیگر باشد، وراد نشده است، زیرا جغرافیای ایران و عمان خود بر هر واقعیت سیاسی مقدم است.

ایجاد گشایش در روابط ایران با کشور‌های عربی چه منافعی را برای طرفین رقم خواهد زد؟

قطعا هر گونه هم‌گرایی ایران با کشور‌های منطقه منجر به ثبات منطقه از نظر سیاسی و اقتصادی خواهد شد و منطقه را از شبح جنگ و تنش دور نگه می‌دارد. این موضوع به ایجاد اعتماد از سوی همه طرف‌ها نیاز دارد.