رشد و توسعه علمی، صنعتی، اقتصادی و اجتماعی همواره به عنوان مهمترین دغدغه سیاست گذاران در تمام جوامع محسوب شده و در عصر حاضر دستیابی به این توسعه از اهداف کلان هر کشوری میباشد. یکی از شناخته شدهترین عوامل موثر در جوامع در دستیابی به ارتقا و توسعه، همکاری دو جانبه بین دانشگاهها و صنایع میباشد به گونهای که بدون پیوند صحیح میان این نهادها، توسعه مطلوب یک جامعه به دور از تصور خواهد بود.
مطالعات نشان میدهند که در کشورهای توسعه یافته ارتباطات و همکاری بین دانشگاه و صنعت به طور معمول پشتوانه محکمی دارد. در این کشورها غالباً تحولات صنعتی از دانشگاه آغاز شده است و دانشگاهها پیشگام توسعة صنعتی بودهاند. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه این ارتباط غالبا ضعیف بوده و موانع زیادی بر سر راه این تعامل وجود دارد. محققان این امر را به علت درون زا نبودن صنعت در این کشورها و انتقال فناوری بدون انتقال دانش فنی که همان صنعت «مونتاژ» است می دانند. از نظر آنان چنین صنایعی نیاز چندانی به تحقیقات و توسعة فناوری نداشته و خلاقیتی نیز ایجاد نخواهد داشت.
مسلما الگوهای پیوند یا ارتباط دانشگاه با صنعت به طور قابل توجهی به عوامل درونی کشورها، جایگاه و شرایط اجتماعی و اقتصادی شان بستگی داشته و در این مسیر هر کشوری راه های مختلفی را مورد آزمون قرار داده است، با این وجود، سیاستها و تجارب عامی هم یافت می شود که می توانند برای سایر کشورها مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین تجارب و سیاست های کشورهای پیشرو در این زمینه به شرط بومی سازی و لحاظ شرایط و مقتضیات کشور می تواند به عنوان الگوی مناسب برای سیاست گذاران و برنامه ریزان مد نظر قرار گیرد. در این راستا کشورهای امریکا، انگلستان، ژاپن و ترکیه با توجه به منطقه جغرافیایی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و نظام های علم و فناوری موجود و با ماموریت اقتصادی دانش بنیان مورد مطالعه قرار گرفته و سعی شده است که ابعاد کلیدی مطرح در نظام علم و فناوری آنها به همراه سیاست های کلیدی ارتباط صنعت و دانشگاه در آن کشورها شناسایی و ارائه گردد.
محمدرضا موثقی نیا با بررسی مفاد تفاهم نامه همکاری وزارت صمت با دانشگاه شهید بهشتی درباره توسعه بخش معدن و صنایع معدنی، ضمن بیان این مطلب گفت: همکاری دانشگاه و صنعت از ابتدای انقلاب آغاز شده، اما هیچ گاه به نقطه مطلوب نرسیده است. در حالی که برای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی، باید به دنبال اثربخشی همکاری صنعت و دانشگاه باشیم.
وی افزود: امیدواریم در فصل جدید این نوع ارتباط صنعت و دانشگاه -که اکنون با دانشگاه شهید بهشتی برقرار شده است-، اثربخشی این همکاری را در عمل طی کوتاه مدت و بلندمدت شاهد باشیم به طوری که به رفع مشکلات بخش تولید و توسعه، رفع دغدغه و حل مسئله منجر شود.
ضرورت ارتقای مراکز تحقیقاتی ایمیدرو
رئیس هیات عامل ایمیدرو با بیان اینکه در این سازمان تعدادی مرکز تحقیقاتی در حوزه معدن و صنایع معدنی فعال است، تصریح کرد: این مراکز شامل کرج (مرکز تحقیقات فرآوری کرج و ایمینو)، یزد و آذرشهر واقع هستند و نیز ۲ موسسه با مشارکت دانشگاه (یونیدرو با مشارکت دانشگاه تهران و مرکز شریف با مشارکت دانشگاه صنعتی شریف) فعال است.
وی ادامه داد: واقعیت این است که تاکنون اثرات مراکز یاد شده در ماموریتهای ایمیدرو قابل توجه نبوده است و ضرورت دارد این جایگاه ارتقا یابد. امیدواریم با مذاکرات بین ایمیدرو و دانشگاه، بتوانیم همکاری میان دانشگاه و صنعت را ارتقا دهیم.
به روز رسانی فناوری ها، با ارتباط موثر صنعت و دانشگاه
موثقی نیا با بیان اینکه امروزه در حوزه صنعت و معدن کارهای انجام نشده بسیار داریم، گفت: تاکنون در کشور، تنها حدود ۷ درصد معادن را اکتشاف کرده ایم و در عین حال در بسیاری از حوزههای معدن و صنایع معدنی، به دلیل نوع نگاه و وجود مسائل بین المللی و تحریم، از غافله دانش فناوری عقب هستیم.
وی افزود: شاید دلیل اصلی این عقب ماندگی، این بوده که نتوانسته ایم فناوریها را در حوزه معدن و صنایع معدنی به روز کنیم. در این حوزه، دانشگاه میتواند ورود کند و با توجه توانمندیهای مطرح شده از سوی دانشگاه، امیدواریم به این مهم دست پیدا کنیم.
یادآور میشود، تفاهم نامه مذکور تیرماه ۱۴۰۲ بین وزارت صنعت، معدن و تجارت و دانشگاه شهید بهشتی امضا شده بود.