طی پنج دهه فعالیت صنعت پتروشیمی در کشور، تعداد کمی از واحدهای آن در سال های پیش از جنگ تحمیلی و بخش غالب آن پس از پایان جنگ و طی برنامه های توسعه ۵ ساله احداث شده اند. روند رشد و توسعه این صنعت طی سال های اخیر، به دلیل بروز مسائلی، چون تحریم ها و به تبع آن چالش های تأمین تکنولوژی و منابع مالی، به کندی در حال انجام می باشد.
جایگاه صنعت پتروشیمی کشور پس از ۵۰ سال تلاش، همراه با مروری بر چشم انداز توسعه آن در سال های آینده، ارائه شده است. در انتها با نگاهی به موقعیت تجاری محصولات تولیدی و وابسته به این صنعت، توانمندی کشور در پوشش تقاضای داخلی و حضور در بازارهای بین المللی نمایش داده شده است.
ظرفیت تولید مجتمع های پتروشیمی کشور در حال حاضر حدود ۶۰ میلیون تن است که بخش عمده این ظرفیت شامل محصولات پتروشیمیایی و بخش دیگر نیز شامل محصولات جانبی پالایشی مانند پروپان و بوتان، برش های سبک و سنگین هیدروکربنی و مواد غیر هیدروکربنی مانند گوگرد است.
تولید صنعت پتروشیمی کشور تا پایان سال ۱۳۹۳ با توجه به عملکرد ۹ ماهه اول سال، در حدود ۴۲ میلیون تن با راندمان متوسط تولید ۷۰ درصد برآورد شده است. عمده ترین عامل این بازدهی کم، کمبود خوراک های مورد نیاز مجتمع ها است.
مرتضی شاهمیرزایی، مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: ظرفیت نصب شده صنعت پتروشیمی به بالای ۹۲ میلیون تن در سال رسیده است به طوری که روزانه معادل یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه خوراک مجتمعهای پتروشیمی است.
به گفته او، همچنین ۱۵۰ میلیارد دلار فرصت سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ایران در افق پایان برنامه هشتم رقم خواهد خورد.
شاهمیرزایی گفت: طی برآورد انجام شده سال گذشته ۱۶ میلیارد دلار فروش محصولات پتروشیمی را با بازارهای جهانی داشتیم که بالغ بر ۱۴.۵ میلیارد دلار آن در سامانه نیما عرضه شد.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی گفت: بالغ بر ۲۸ هزار میلیارد تومان عرضه اعتباری در ۵ ماهه گذشته رقم خورد که در تأمین سرمایه شرکتهای فعال بسیار موثر بود.
او گفت: در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید پلیمرها در ۸.۸ میلیون تن است. همچنین در برنامه هفتم ظرفیت تولید محصولات پلیمری به ۱۹ میلیون تن میرسد که با توجه به اینکه پروژهها در بخش خصوصی است، تلاش میکنیم رفع موانع برای سرمایهگذاران بخش خصوصی داشته باشیم و تا پایان دولت ظرفیت تولید محصولات پلیمری ما به حدود ۱۱ میلیون تن خواهد رسید.
معاون وزیر این را هم گفت که توسعه همکاریها در صنعت پتروشیمی به ویژه در هاب جدید پتروشیمی کشور در سواحل مکران در حال انجام است.