کارگروهی و رعایت قوانین و مقررات دو بال موفقیت بانک‌ها در مقابله با پولشویی است

واژه پولشویی برای توصیف فرآیندی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن پول غیرقانونی یا کثیفی که حاصل فعالیت‌های مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه و کالا، قاچاق انسان، رشوه، اخاذی، کلاهبرداری و ... است، در چرخه‌ای از فعالیت‌ها و معاملات مالی و با گذر از مراحلی، شسته شده و به عنوان پولی قانونی، موجه و مشروع جلوه داده می‌شود.

پولشویی دارای آثار و تبعات منفی فراوانی در عرصه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی است. آثار و تبعاتی همچون گسترش فساد و ارتشا در سطح جامعه، تضعیف بخش خصوصی، کاهش اعتماد به بازار‌های مالی، کاهش درآمد دولت، تقویت منابع و شبکه مالی مجرمین. تبعات منفی این پدیده شوم موجب شده است تا حاکمیت کشور‌ها ـ همگام با مراجع بین المللی ـ در صدد مبارزه با آن برآیند و با تصویب قوانین و مقررات لازم و اجرایی کردن آن ها، از وقوع این جرم در موسسات مالی پیشگیری نموده و یا در صورت وقوع، متخلفان را شناسایی و به مراجع قضایی معرفی کنند.

جمهوری اسلامی ایران نیز از جمله کشور‌هایی است که با تصویب قانون مبارزه با پولشویی و آیین نامه اجرایی آن، در صدد مقابله با این پدیده مذموم برآمده است. در این راستا، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان مرجع نظارت بر بانک ها، موسسات اعتباری و دیگر نهاد‌های فعال در بازار پولی کشور وظیفه دارد تا علاوه بر فراهم ساختن زیر ساخت‌های لازم برای پیشگیری از پولشویی در بازار پولی کشور و مقابله با آن، بر حسن اجرای قوانین و مقررات ذیربط در این بازار نظارت نماید.

به منظور تحقق این هدف، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اقدام به اختصاص بخشی از پایگاه اطلاع رسانی خود به این امر نموده است. این بخش مشتمل بر زیرمجموعه‌های «قوانین»، «آیین نامه ها»، «دستورالعمل ها»،«بخشنامه ها»، «ترجمه اسنادی در زمینه مبارزه با پولشویی» و «گزیده پژوهش‌ها در زمینه مبارزه با پولشویی» است و علاقمندان می‌توانند با مراجعه به هر زیرمجموعه، از مطالب آن استفاده نمایند.

محمدباقر عباسی‌نژاد در این نشست با تاکید بر سه عامل آموزش، امیدآفرینی و آرامش‌بخشی در ایجاد همگرایی و هم‌افزایی در میان کارکنان نظام بانکی برای مقابله با فساد اقتصادی و مبارزه جدی با پولشویی و تامین مالی تروریسم، گفت: همکاری و هماهنگی جدی در میان بخش‌های مختلف نظام بانکی و پیروی از دستورالعمل‌های بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی و همچنین نهاد‌های نظارتی در زمینه مبارزه با پولشویی در قالب کارگروهی از اثربخشی بیشتری برخوردار است.

او در بیان ویژگی‌های یک تیم مطلوب در زمینه بازرسی و مبارزه با پولشویی، شوق آموختن، احساس امنیت شغلی و امیدواری، خلاقیت، علاقه‌مندی به خدمت به مردم، هماهنگی و همدلی، تحول‌پذیری، قدرت ایجاد ارتباط، شایستگی و لیاقت، ایجاد اعتماد، نظم و انضباط، هم‌افزایی، هدفمند بودن و احساس مسئولیت و رسالت داشتن، مشکل‌گشایی و چندمهارتی در امور بانکی و همچنین داشتن استقلال رای و اقتدار را از جمله مهمترین ویژگی‌ها در این زمینه عنوان کرد و در این میان آموزش مستمر را رکن اصلی موفقیت بازرسان و متخصصان مبارزه با پولشویی برشمرد.

او در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه نهاد‌های نظارتی چشم و گوش مدیران در نظام بانکی هستند، به پدیده جهانی‌سازی اقتصاد و ارتباط آن با بازار‌های مالی و رشد فزاینده جرائم اقتصادی سازمان یافته و گسترش انتقال دارایی‌های نامشروع با هدف تغییر هویت از طریق تطهیر از طریق بانک‌ها، بیمه و سایر مؤسسات مالی اشاره کرد و افزود: امروز اغلب بانک‌ها و موسسات مالی دنیا خود را موظف به رعایت قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی می‌دانند و بانک صادرات ایران نیز بیش از گذشته و با قدرت برای تحقق اهداف بانک در این زمینه مصمم است.

عباسی‌نژاد در این نشست در بیان اهمیت عملکرد امور بازرسی در تطبیق مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم نیز گفت: هدف اصلی پایش و گزارش‌دهی مستمر فعالیت‌های مشکوکی است که سعی در پنهان‌سازی وجود و استفاده از سرمایه‌های غیرقانونی دارد. اهمیت تطبیق و مبارزه با پولشویی در حفاظت از عملیات کسب و کار و اقتصاد و همچنین مسئولیت اجتماعی ماست.

مدیر امور بازرسی بانک صادرات ایران همچنین با بیان تاریخچه واحد‌های بازرسی و مبارزه با پولشویی بانک صادرات ایران و مقررات و دستورالعمل‌های ابلاغی بانک مرکزی، هدف از بازرسی تخصصی مبارزه با پولشویی را ارزیابی و بهبود کنترل‌های داخلی، خط و مشی‌ها و فرایند‌ها برای اطمینان از تطابق قوانین مبارزه با پولشویی در بخش‌های ارزیابی ریسک و نظارت برای رصد تراکنش‌ها و فعالیت‌های مشکوک و همچنین آموزش کارکنان دانست.

او در بخش دیگری از سخنان خود اصول مبارزه با پولشویی در بانک‌ها را مورد اشاره قرار داد و گفت: بانک‌ها باید در چهار بخش شناسایی مشتری و احراز هویت دقیق آن در زمان افتتاح حساب، بررسی پروفایل و ارزیابی در زمینه ریسک پولشویی و تامین مالی تروریسم، بررسی حساب‌ها تراکنش‌های مشتریان از قبیل تایید منشأ مقادیر بالای پول و گزارش‌دهی به موقع و همچنین بررسی تراکنش‌های نقدی بیش از ۱۰ هزار دلار و گزارش‌دهی موارد مشکوک به نهاد‌های قانونی در زمینه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم توجه کافی داشته باشند.

عباسی‌نژاد همچنین طی سخنانی نظارت بر تراکنش‌ها، چالش‌های شناسایی مشتری و همچنین چالش‌های مبارزه با پولشویی درنظام بانکی در سه بعد ساختاری، کارکردی و زمینه‌ای را تشریح و تبیین کرد.

او در بیان راه‌حل مبارزه با پولشویی، نقش فناوری و استفاده از سامانه‌های نظام‌مند و تحلیل داده‌ها و همچنین استفاده از هوش مصنوعی را خاطرنشان کرد و بر نقش آموزش کارکنان بر اقدمات مؤثر در زمینه پولشویی و مبارزه با پولشویی تاکید کرد.

در پایان این نشست احکام ۱۰ نفر از بازرسان تخصصی جدید مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم بانک صادرات ایران به آن‌ها اهدا و از نفرات برگزیده در این همایش نیز تجلیل شد.

دومین دوره نشست تخصصی سالانه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بانک صادرات ایران طی سه روز با احضور هادی خانی، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، محمد حسین دهقان‌منشادی رئیس اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی، مهدی اقبالی‌راد عضو هیئت‌مدیره بانک صادرات ایران، محمدباقر عباسی‌نژاد مدیر امور بازرسی بانک، امیررضا رشیدی رئیس اداره کل مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بانک صادرات ایران، علیرضا غفاری مدرس و مشاور مرکز اطلاعات مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی و بازرسان و مدرسان تخصصی مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بانک صادرات ایران برگزار شد. ​

راهبرد‌های عملیاتی بانک صادرات ایران در مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم تشریح شد

امیررضا رشیدی، رئیس اداره کل مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم در نشست سه روزه هفته گذشته با تاکید بر اینکه دنیا برای کاهش فساد به سمت مبارزه با پول‌شویی رفته است، اقدامات و برنامه‌های بانک صادرات ایران در این زمینه را تشریح و راهبرد‌های بانک در این زمینه را اعلام کرد.

رشیدی در این نشست در تشریح مسیر و مهمترین برنامه‌های بانک، به روزرسانی اطلاعات هویتی، اقتصادی و واقعی مشتریان و همچنین ارائه خدمات مبتنی بر ریسک مشتریان و مطابق با الگوی نیاز آنها، مدیریت ریسک ابزار‌ها و خدمات، رسیدگی به حساب‌های مازاد، تراکنش‌های نقدی، صندوق‌های امانات و خدمات حضوری، فرآیند شناسایی مضاعف و اخذ مستندات تکمیلی و همچنین شفاف‌سازی از جمله رصد حساب‌های تجاری را از جمله مهمترین اهداف بانک در ارتقای سطح مبارزه با پولشویی و تأمین‌مالی تروریسم عنوان کرد.

رئیس اداره کل مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم همچنین توجه به آموزش، تبیین اهمیت مبارزه با پول‌شویی و توانمندی‌سازی کارکنان، نظارت بر پایش رفتار‌ها و اقدامات کنترلی، ارائه رهنمود‌های اصلاحی و اتخاذ تدابیر مؤثر، متناسب و بازدارنده را از جمله برنامه‌های بانک در این بخش برشمرد.

رشیدی با بیان اینکه با اجرای مقررات مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، خدمات زیادی به تمامی ایرانیان و مشتریان بانک ارائه می‌دهیم، گفت: کسب و کار‌های زیادی به دلیل رقابت ناسالم در کشور ورشکسته شده‌اند و اگر مقررات به درستی اجرا می‌شد، شاهد اینگونه پیامد‌ها نبودیم.

او با بیان اهمیت رعایت استاندارد‌های مبارزه با پول‌شویی، افزود: اگر شناخت دقیقی از مشتریان داشته باشیم، نمی‌توانیم خدمات متناسب و دقیقی را به آن‌ها ارائه دهیم.

رئیس اداره کل مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم همچنین با رد ارتباط بین اعمال مقررات با جذب منابع در نظام بانکی نیز گفت: پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم یک علم و دانش و رفتار توأم با آگاهی و تحلیل دقیق است و ثابت شده پول ناشی از عدم رعایت مقررات خاکستری و رفتار مجرمانه سیاه ماندگاری ندارد. چراکه باید در چرخه عملیات مالی و اقتصادی به بازدهی مطلوب رسیده و تطهیر شوند و نگهداری آن در بانک‌های پر ریسک برای میان‌مدت یا طولانی مدت خلاف رویه تحصیل‌کنندگان آن است.

او با تشریح آمار عملکرد این اداره کل در بهبود شاخص‌های عمکردی از جمله ۹ شاخص ساختار مبارزه با پول‌شویی، اقدامات کنترلی و بازرسی، تعدد حساب‌ها، شفاف‌سازی تراکنش‌های بانکی، شناسایی مشتریان، حساب‌های دارای نماینده، شناسه شهاب، مشتریان کمتر از ۱۸ سال و آموزش، به ذکر جزئیات مقررات و قوانین مترتب بر تخلفات و جرم در بخش مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم پرداخت.

رشیدی همچنین در این نشست با بیان اینکه توجه به داده‌ها ملاک اصلی رسیدگی در بازرسی‌ها است، گفت: دریافت اطلاعات از مشتریان تنها برای مبارزه با پول‌شویی نیست و از آنجایی که هدف بانک صادرات ایران حرکت به سمت بانکداری دیجیتال و به کارگیری ظرفیت‌های مهم بانکداری غیرحضوری است، باید مشتری خود را به خوبی بشناسیم و با انجام تحلیل‌های مناسب برای آن‌ها محصول مناسب طراحی کنیم.