ایران و آذربایجان اخیراً برای ایجاد یک مسیر ترانزیتی به نام «کریدور ارس» به توافق رسیدند. این کریدور قرار است از استان آذربایجان شرقی ایران عبور کند و روستای آقبند در گوشه جنوب غربی بخش زنگیلان را به شهرستان اردوباد در جنوب نخجوان متصل کند. کریدور ارس میتواند با دور زدن ارمنستان، جایگزینی برای کریدور زنگزور با پتانسیل کاهش نگرانیهای ایران برای مرز مشترکش با ارمنستان باشد.
ظرفیتهای خوبی که مناطق آزاد ایران برای توسعه تولید و صادرات و تجارت دارند، منطقه آزاد ارس با موقعیت خاص جغرافیایی و ژئوپولوتیکی در مسیر این کریدور قرار داشته و میتواند نقش خوبی در توسعه مراودات اقتصادی داشته باشد. اتفاقات زیادی در این منطقه رخ میدهد که طبیعتا در مناسبات ارس با کشورهای همسایه موثر است؛ مناقشه تمام شده و فصل جدیدی از تحولات منطقه در حال شروع بوده منتظر قفقاز جدید با صلح و ثبات دائمی در منطقه هستیم.
احداث کریدور ریلی ارس و پل آغ بند قطعا برای اقتصاد این منطقه همراه با منافع مالی خواهد بود.
یادآور میشود، چهاردهم مهرماه امسال در نشست روسای کمیسیونهای مشترک اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان صورت جلسه اجرایی شروع عملیات پل آغبند برای تعیین جزییات اجرایی و صورت جلسه اجرایی عبور مسیر ریلی از خاک ایران در احداث کریدور ریلی ارس امضا شد. بر اساس این صورتجلسه پلی برای خط آهن بر روی رود ارس با سرمایهگذاری طرف آذربایجانی ساخته خواهد شد. این پل به موازات پل آغبند که مسیر خودرویی بر روی رود ارس است، احداث میشود.
طرح پیشنهادی ایران با عنوان «کریدور ارس» یا «ایران راه»، ناظر به احداث مسیری از آغبند تا جلفا به عنوان مسیر شرق به غرب در ایران است که نقش مهمی در برنامه جامع ارتقای ترانزیت ۱۵ میلیون تنی دارد.
گفتنی است این طرح مورد تاکید سران دو کشور در دیدارهای اخیر بوده و به اجراییسازی توافقنامه ایجاد کریدور راه ارس تاکید کردهاند؛ با دستور رئیس جمهور آذربایجان بودجه ۸ میلیون دلاری برای اجرای پروژه پل آغبند کلاله اختصاص یافته و طرح اتصال ریلی نیز در آینده با سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیون دلاری کشور آذربایجان انجام خواهد شد.
مجید کیانی با بیان اینکه سرکنسولگری ایران در نخجوان میتواند در گفتمانسازی استفاده از ظرفیتهای ریلی موجود نقش موثری ایفا کند، تصریح کرد: باتوجه به روابط دیرینه ایران و جمهوری آذربایجان، انتظار میرود تجارت فیمابین توسعه یابد و در این راستا باید تولیدات ارس بیش از قبل به بازار نخجوان و جمهوری آذربایجان معرفی گردد.
کیانی همچنین در این سفر بهعنوان میهمان ویژه در جشن پیروزی انقلاب اسلامی ایران حضور یافت و به ایراد سخنان پیرامون ظرفیتهای صنعتی، کشاورزی، صادراتی و ترانزیتی ارس پرداخت.
وی گفت: حجم صادرات منطقه آزاد ارس به جمهوری آذربایجان از سال ۱۳۹۲ تا ۱۰ ماهه سالجاری، ۱۰۵ میلیون دلار بوده و جمهوری آذربایجان در این سالها بهعنوان دومین مقصد صادراتی ارس شناخته شده است.
تحول در روابط تجاری با بازگشایی مرز زمینی و احیاء خط ریلی جلفا ـ نخجوان
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس، در سفر به نخجوان با فواد نجفلی نماینده ویژه رئیسجمهور آذربایجان در نخجوان دیدار و گفتگو کرد.
مجید کیانی در این دیدار ضمن تشریح ظرفیتهای صنعتی، کشاورزی، ترانزیتی و گردشگری ارس، از نجفلی برای حضور در این منطقه دعوت کرد.
کیانی خواستار همراهی جمهوری آذربایجان در بازگشایی مسیر ریلی جلفا ـ نخجوان برای ترانزیت کالا شد و تصریح کرد: باید از ظرفیت ریلی موجود برای تبادلات تجاری و توسعه آن نهایت استفاده را برد و نخجوان میتواند بهعنوان مکمل ارس نقش بندر خشک را ایفا کند.
وی در پایان خواستار بازگشایی مرز زمینی ایران و جمهوری نخجوان شد و تاکید کرد: باتوجه به ثبت جهانی ژئوپارک ارس و ایجاد ظرفیتهای گردشگری جدید انتظار میرود بازگشایی مرزها زمینهساز توسعه روابط ارس و نخجوان در حوزههای مختلف باشد.