دیگر کسی آمریکا را به عنوان ابرقدرت قبول ندارد

حجت‌الاسلام و المسلمین محمد مسجدجامعی، استاد دانشگاه و کارشناس ژئوپلیتیک در برنامه «به افق فلسطین» شبکه افق با طرح این سوال که چرا نظام بین‌الملل نمی‌تواند جنگ خونین غزه را متوقف کند، گفت: وقتی بحران کانال سوئز و خلیج خوک‌ها بین شوروی و آمریکا شکل گرفت، اگرچه بحران هسته‌ای بود، ولی سریع بین این دو قطب جمع شد. چون نظام بین‌الملل دو قطبی بود. یعنی دو قطب نیرومند وجود داشت و همه این دو را به رسمیت می‌شناختند. در نتیجه، رقابت بین آن دو منجر به ثبات در نظم بین‌الملل شده بود. هر بحرانی هم شکل می‌گرفت، امکان خاتمه یافتنش وجود داشت.

حجت‌الاسلام مسجدجامعی ادامه داد: بالاخره نظم ظالمانه بهتر از هرج و مرج و بی‌نظمی است. آن موقع نظم ظالمانه وجود داشت و صحنه جهان دو مبصر داشت، که یکی شوروی و دیگری آمریکا بود. بعد که شوروی ساقط شد، نظم یک قطبی در جهان شکل گرفت. آمریکا بعد از سقوط شوروی در جنگ اول عراق و آمریکا توانِ کنترلِ جنگ پر عوارض را داشت. امریکا در اواسط دهه ۹۰ بر اساس صلح دیتون توانست جنگ بوسنی را تمام کند. یعنی اگرچه آمریکا تک قطبی بود، ولی توانِ نفوذ و اعمال نظر را داشت.

این کارشناس ژئوپلیتیک افزود: آخرین باری که آمریکا توان اعمال نظر را داشت، جنگ دوم عراق در سال ۲۰۰۳ بود. بعد از آن نظام بین‌الملل یک قطبی دچار مشکل شد؛ یعنی هم آمریکایی‌ها ضعیف شده بودند، هم سر و کله قدرت‌های جدیدی مثل چین پیدا شد. دیگر آمریکا مثل سابق قدرت یکه تازی دهه ۹۰ را نداشت. در حال حاضر، صحنه جهان مانند دهه ۹۰ تک قطبی نیست و کسی آمریکا را به عنوان ابر قدرت گذشته قبول ندارد. الان نظم بین‌الملل در حال انتقال است، که وضعیت بسیار خطرناکی است. چراکه اگر جنگ دامنه‌داری صورت گیرد، امکان خاتمه یافتن آن وجود ندارد.