ارز نیمایی چیست؟ /بیشترین ارز نیمایی را کدام کالا اساسی گرفت؟

در دنیای سرمایه‌گذاری و بازار‌های مالی، اصطلاحاتی وجود دارد که درک صحیح و شناخت کافی از آن می‌تواند برای کسانی که قصد ورود به این نوع بازار‌ها را دارند، مؤثر و کاربردی باشد. ارز نیمایی یکی از مفاهیمی است که در بازار‌های مالی بسیار استفاده می‌شود. در واقع ارز نیمایی، ارزی است که در یک سامانه یکپارچه به نام نیما معامله می‌شود. صادرکنندگان و واردکنندگان می‌توانند در سامانه نیما برای خرید و فروش ارز اقدام کنند.

ارز نیمایی چیست؟

ارز نیمایی که در میان عامه مردم به دلار نیمایی نیز معروف است، به سامانه الکترونیکی یکپارچه ارز کشور برای واردات و صادرات گفته می‌شود که در آن خرید کالا‌های وارداتی و فروش کالا‌های صادراتی انجام می‌گیرد. نیما مخفف عبارت "نظام یکپارچه معاملات ارزی" است. معمولاً شرکت‌ها برای ثبت صادرات و واردات خود از این ارز استفاده می‌نمایند.

تاریخچه ارز نیمایی

با افزایش شکاف میان ارز دولتی و ارز بازار آزاد در کشور، در اوایل سال ۱۳۹۷، بانک مرکزی سامانه‌ای را تحت عنوان نیمایی راه‌اندازی کرد تا بتواند به‌وسیله آن، کنترلی بر بازار ارز در واردات و صادرات داشته باشد. طبق این سامانه، واردکنندگان و صادرکنندگان کالا‌ها با ثبت درخواست خود در سامانه، از ارز نیمایی استفاده می‌کردند.

 

نقش مؤثر ارز نیما در بازار ارز چیست؟

آشفتگی یکباره در بازار ارز، افزایش سرسام‌آور قیمت ارز و شکاف عمیق بین ارز آزاد و ارز دولتی، باعث شد تا ایده ارز نیما پیاده‌سازی شود تا مدیریت بهتری بر بازار ارز از سوی نهاد‌ها انجام گیرد. یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر سامانه ارز نیمایی در بازار ارز، شفافیت نظام ارزی در کشور است به‌طوری که ثبت دقیق درخواست‌ها از سوی نهاد‌ها و شرکت‌های مربوطه در سامانه، باعث افزایش کنترل و نظارت بهتر، گردیده است.

انواع ارز‌های نیمایی

ارز نیمایی برای برقراری مبادلات ارزی با اتحادیه اروپا و چین، در ابتدا با ارز یورو و یوآن صورت گرفت. با گذشت زمان، سایر ارز‌های بین‌المللی به سامانه ارز نیما توسط بانک مرکزی افزوده شد تا تقریباً اکثر ارز‌های رایج در بازار بین‌المللی در سامانه ارز نیما قابل ثبت معامله شود.

بررسی روند واردات برنج در ۱۱ ماهه امسال از این حکایت دارد که در این مدت یک میلیون و ۳۵۸ هزار و ۵۷۷ تن و به ارزش یک میلیارد و ۱۵۷ میلیون و ۷۷ هزار و ۳۱۹ دلار از گمرک ترخیص شده است.

واردات برنج در این دوره نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۴۹ درصدی در وزن و ۴۰ درصدی در ارزش همراه بوده است.

برنج از جمله اقلام اساسی است که از حدود دو سال قبل از لیست ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج شده و با ارز نیمایی که نزدیک به بازار آزاد است، وارد می‌شود. گزارش واردات آن نشان می‌دهد که در سال جاری بیشترین ارز نیمایی را بین اقلام اساسی دریافت کرده است.

در ۱۱ ماهه امسال ۲۷.۶ میلیون تن به ارزش ۱۷.۵ میلیارد دلار کالایی اساسی از گمرک ترخیص و وارد کشور شده که حدود ۲۴ میلیون تن به ارزش ۱۳.۶ میلیارد دلار با ارز ترجیحی بوده و مابقی نیمایی است.

حجم واردات کالای اساسی با ارز نیمایی ۳.۵ میلیون تن به ارزش ۳.۸ میلیارد دلار بوده که ۲۰ درصد در وزن و ارزش نسبت به مدت مشابه رشد داشته است. از این میزان واردات کالای اساسی با ارز نیمایی، ۳۷ درصد از وزن و ۲۸.۹ درصد ارزش به واردات برنج اختصاص دارد.

گرچه واردات برنج در سال جاری رشد داشته، ولی افزایش قیمت آن در داخل نیز قابل توجه و روبه رشد بوده است؛ به طوری که گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در بهمن ماه امسال قیمت هر کیلو برنج خارجی از ۳۵ هزار تومان هم گذشته است و متوسط قیمت آن نسبت پارسال بیش از ۲۷ درصد گران شده است.

برنج ایرانی که در چند ماه گذشته روند روبه رشد قیمت داشته و گزارش‌های بازار نشان از قیمت حدود ۹۰ هزار تومانی آن داشت، طبق آمار مرکز آمار نسبت به سال گذشته حدود ۹۵ درصد گران شده است.

تأثیر ارز نیمایی بر بازار بورس

همان‌طور که سامانه ارز نیمایی توانست تعادلی بر بازار ارز ایجاد کند، به همین نحو در بازار بورس نیز تعادل قیمتی برقرار نمود. قیمت ارز نیمایی در تعیین سرنوشت سهام صادراتی نقش بسیار پر رنگی دارد و سهم‌هایی که ارز بین‌المللی مثل دلار و یورو، در ارزش‌گذاری آن‌ها مؤثر است، توانستند از طریق سامانه ارز نیمایی معاملات خود را انجام دهند و ارزش سهام خود را افزایش دهند؛ بنابراین ارز نیمایی توانست در تعادل‌بخشی بر بازار سرمایه و همچنین افزایش ارزش ذاتی شرکت‌های وابسته به ارز، نقش تأثیرگذاری داشته باشد. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی، پالایشگاهی و فولادی از طریق ارز نیمایی می‌توانند مبادلات کالایی خود را در جوامع بین‌المللی انجام دهند و نکته مثبت آن، بازگشت ارز به داخل کشور است.

مزایای استفاده از سامانه نیما

استفاده از سامانه ارز نیمایی، از مزیت‌هایی برخوردار است که در اینجا به‌اختصار به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

امنیت بالای ارزی

ارز نیمایی با توجه به ثبت درخواست در سامانه قانونی نیما، دارای امنیت بالا در مبادلات است و شرکت‌های تجاری می‌توانند در معامله‌ای امن قرار بگیرند و از سوء استفاده‌های احتمالی در امان باشند.

تسهیل و سازماندهی

بسیاری از نهاد‌های تجاری، شرکت‌های بازرگانی و همچنین تجار و بازرگانان می‌توانند با سهولت در روند کاری و نیز یکپارچه‌سازی فرآیند معامله در سامانه ارز نیمایی به مبادلات خود بپردازند.

فرآیند آنلاین

با توجه به آنلاین بودن سامانه نیما، فرآیند ثبت درخواست و دریافت ارز به‌صورت غیرحضوری انجام شده و از مشغله‌های اداری و رفت‌وآمد‌های غیرضروری جلوگیری می‌کند.

بهبود وضعیت صادرات شرکت‌های تجاری

بسیاری از شرکت‌های صادرکننده کالا در بازار‌های بین‌المللی، با درخواست ارز نیمایی می‌توانند شرایط مناسبی را برای صادرات و واردات خود فراهم کنند. تاثیرات ارز نیمایی در ترازنامه هر شرکت نیز قابل محاسبه است و این امر منجر به بهبود وضعیت مالی این دسته از شرکت‌ها خواهد شد.

دسترسی صرافی‌ها

با استفاده از سامانه ارز نیمایی، دسترسی به تمامی صرافی‌ها و تأمین ارز مورد نیاز امکان‌پذیر می‌باشد.
سامانه ارزی نیما چگونه کار می‌کند؟

متقاضیان تجاری اعم از تقاضاکنندگان و عرضه‌کنندگان باید به‌صورت آنلاین، درخواست خود را ثبت کنند و با استفاده از صرافی‌های مجاز در این زمینه به مبادلات ارزی خود بپردازند و ارز موردنیاز را تأمین کنند. این سیستم بر مبنای عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و در آن کنترل مبادلات ارزی صورت می‌پذیرد. در سامانه ارز نیمایی، واردکنندگان کالا به‌عنوان متقاضی ارز و صادرکنندگان کالا به‌عنوان عرضه‌کننده شناخته می‌شوند تا چرخه مالی و اقتصادی به شکل مستمر انجام شود.

ابتدا باید به سامانه جامعه تجارت (https://www.ntsw.ir) رجوع کنید.
سپس در قسمت سفارشات غیر بانکی درخواست کنید تا ارز مورد نیازتان تامین شود.
فرم‌های مربوطه مثل اطلاعات فردی و حقوقی، شماره‌حساب و آدرس را در سایت کامل کنید.
پس از ثبت سفارش و انجام امور لازم میان بانک مرکزی و وزارت صنعت، به سامانه نیما ارجاع داده می‌شوید و می‌توانید ارز درخواستی خود را در صورت داشتن شرایط لازم، از سامانه دریافت نمایید.