تشخیص زود هنگام سرطان با افزایش وضوح تصاویر MRI

پول‌نیوز- محققان کشور در طرحی تحقیقاتی اقدام به ساخت ماده ای کرده اند که قابل کاربرد در تصویربرداری مولکولی و تشخیص زود هنگام سرطان است، این ماده ابعادی نانومتری داشته و در صورت کاربرد افزایش وضوح تصاویر را به دنبال دارد.

به گزارش ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، تشخیص زود هنگام سرطان نقش اساسی در ممانعت از پیشرفت و مرگ و میر ناشی از آن دارد.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) ابزاری قدرتمند و غیرتهاجمی برای تشخیص سرطان در پزشکی است که امکان بررسی بدن بیمار را با دقت زیاد و بدون هیچ گونه آسیبی فراهم می کند.

کیفیت عکسبرداری و حساسیت پایین MRI، با استفاده ازترکیبات حاجب (مواد کنتراست) افزایش می یابد. مواد حاجبی که امروز در MRI استفاده می شوند، قادر به ورود به سلول نبوده و در نتیجه تصویربرداری مولکولی توسط این ترکیبات مقدور نیست.

این مواد همچنین سبب بروز مشکلات کلیوی نیز می شوند، هدف این مطالعه طراحی و ساخت نانو ماده حاجب مولکولی بوده که در تشخیص زودهنگام سرطان موثر باشد.

به گفته دکتر مهدی شفیعی اردستانی محقق این طرح، ساخت یک نانوماده حاجب مولکولی ارزان تر نسبت به نمونه های مطرح شده در منابع یا بازار، جهت استفاده در مقاصد تصویر برداری مولکولی مهمترین دستاورد این تحقیق است. همچنین با ساخت این ماده، یک ماده دارویی رایج MRI با توانمندی تصویربرداری برون سلولی به یک نانوکنتراست درون سلولی تبدیل شده است.

این محقق افزود: با اتصال داروی گادوبوترول(Gadoboutrol) به سطح دندریمر، یک ماده کنتراست قوی تر با توانایی وضوح تصویر بیشتر و کاراتر تولید می شود. همچنین این نانوکنتراست مولکولی توانایی ورود به سلول را پیدا کرده و سمیت قابل ملاحظه ای تولید نمی کند، از طرفی این ماده با افزایش زمان آسایش بافت، بهبود کنتراست تصویر MRI را به دنبال دارد.

به عبارتی ساده با سنتز یک پلیمر نانومتری زیست تخریب پذیر و زیست سازگار و قرار دادن داروی مدنظر بر روی ماده، کنتراست برون سلولی به ماده درون سلولی تبدیل شده است، این ماده توانایی بالاتری در تصویربرداری تومور و درمان نسبی سلول های سرطانی دارد.

دندریمر استفاده شده در این پروژه، روش تولید بسیار ارزان و ساده ای دارد و به دلیل عدم سمیت گزینه مناسب و ایده آلی است.

صنعت داروسازی و مراکز تصویربرداری مولکولی به ویژه مراکز تحقیقات و درمان سرطان مخاطب اصلی نتایج این تحقیقات خواهند بود.

شفیعی اردستانی در توضیح نحوه ساخت این ماده عنوان کرد: در این مطالعه ابتدا دندریمر، که پلیمری درخت مانند است، سنتز شد. این پلیمر از هسته پلی اتیلن گلیکول و گروه های اسیدستریک در اطراف آن به وجود آمده است.

وی افزود: در ادامه داروی گادوبوترول بر روی دندریمر قرار گرفت، جهت اطمینان از سنتز صحیح دارو، پایداری ساختار آن مطالعه شد، همچنین درصد ورود دارو و میزان سمیت سلولی آن نیز تعیین شد، در نهایت این دارو جهت تصویربرداری مولکولی در شرایط آزمایشگاهی و درون تنی(تزریق به موش سوری) به کار گرفته شد.

نتایج این تحقیقات در مجله RSC Advances (جلد 4، شماره 86، سال 2014، صفحات 45984 تا 45994) به چاپ رسیده است.

این کار از همکاری الهام محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی و دکتر مهدی شفیعی اردستانی- عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانشان حاصل شده است.