"توافق هسته‌ای"؛ برگ برنده ایران در مذاکرات گازی با ترکیه؟

پول‌نیوز- درحالی که پیش از این خبرها حاکی از موافقت ترکیه با پیشنهاد ایران مبنی بر افزایش واردات گاز صادراتی به این کشور در ازای افزایش واردات گاز ایران بود، جمع بندی مذاکرات هسته‌ای و تشدید احتمال لغو تحریم های بین المللی گویا ایران را بر آن داشته تا مذاکرات گازی خود با ترکیه را از موضع جدیدی دنبال کند.

در سال 1996 ایران و ترکیه قراردادی 25 ساله را در زمینه مبادله گاز امضا کردند که بر اساس آن همسایه غربی ایران باید سالانه 10 میلیارد لیتر مکعب گاز ایران را وارد کند. این قرارداد ایران را پس از روسیه به دومین تامین کننده گاز این کشور تبدیل کرده است.

اما بهمن‌ماه سال 92 ادعای شرکت دولتی بوتاش ترکیه روند این قرارداد دیرینه را دچار مشکل کرد، چرا که این شرکت ادعا کرده بود که ایران از آذرماه آن سال در معامله خود کم فروشی و گران فروشی کرده است. البته 10 ماه پس از آن دیوان بین المللی داوری هرگونه کم فروشی از سوی ایران به ترکیه را رد و رای خود را به سود ایران را صادر کرد.

با سفر هیات بلندپایه ترک و در صدر آن رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، به تهران مذاکرات گازی ایران به اوج خود رسید. "آنچه مصرا خواستیم درباره انرژی بود زیرا ما بخش اعظمی از گاز طبیعی ایران را می خریم."، " ما می خواهیم بهای گاز مناسب باشد تا به بهای کمتر آن را به مردم بفروشیم و مردم ما متضرر نشوند که البته دو کشور دوست باید در این باره همکاری و همفکری کنند." این ها صحبت های رییس جمهور ترکیه است که فروردین ماه سال جاری در دیدار با حسن روحانی، رییس جمهور کشورمان مطرح شد.

با این حال بیژن نامدار زنگنه با تاکید بر اهمیت سهم بازار برای ایران گفته بود: به شرطی قیمت گاز ایران به ترکیه کاهش می‌یابد که واردات گاز ترکیه از ایران افزایش یابد.

اما در آن مقطع ترکیه پیشنهاد واردات دوبرابری گاز از ایران را نپذیرفت تا وزیر نفت هرگونه مذاکره دیگر را بی دلیل بداند.

سرانجام پس از کش و قوس های فراوان، در تیرماه سال جاری ترکیه با پیشنهاد ایران مبنی بر کاهش قیمت در ازای افزایش واردات موافقت کرد.

در همین راستا، پیش از این مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان این که این شرکت در حال افزایش ظرفیت خود برای صادرات گاز به ترکیه در خط ششم سراسری است، اعلام کرده بود که هم اکنون پتانسیل افزایش تولید و صادرات گاز با توجه به بسترسازیهای انجام شده در بخش بالادستی صنعت نفت، فراهم شده و افزایش صادرات گاز به ترکیه مستلزم این است که قرارداد جدیدی بین ٢ کشور امضا شود که در حال حاضر این اقدام انجام نشده است.

عبدالحسین ثمری، معاون عملیات شرکت ملی گاز ایران نیز اعلام کرده بود که تاسیسات تقویت فشار گاز تبریز، ضمن امکان تقویت فشار گاز شمال و شمال غرب کشور، ظرفیت صادرات گاز را به ترکیه نیز افزایش می دهد که این خبر ، توجه رسانه‌های ترکیه‌ای را به خود جلب کرد.

با این وجود طولی نکشید که عزیزالله رمضانی در اظهارنظری به این احتمال که ایران با توجه به تشدید احتمال حصول توافق هسته ای از دادن تخفیف به ترکیه صرف نظر خواهد کرد دامن زد: تاکنون هیچگونه توافقی با بوتاش این در زمینه نداشته ایم. سال گذشته گفتگوهایی با این شرکت برای افزایش حجم گازی که به آن شرکت تحویل می شود در قالب یک قرارداد جدید به عمل آمد.

به گفته وی هیچ گونه نیازی به بازنگری در قیمت گاز صادراتی به ترکیه وجود ندارد چراکه این قیمت ها متعارف و منصفانه است.

بر اساس این اظهارنظرها از سوی مدیر امور بین الملل شرکت ملی گاز ایران، شاید طرف ایرانی از صدور رای دیوان داوری بین المللی به سود خود اطمینان دارد که پس از صحبت های مطرح شده مبنی بر موافقت ترکیه با پیشنهاد ایران برای واردات گاز، در موضع خود تغییر ایجاد کرده است.

باید دید چنین صحبت ها و اظهارنظرهایی که نشان از چرخش رویکرد ایران دارد، از چه چیز ناشی می شود. آیا ایران می خواهد توافق هسته ای را که می تواند بازگشای درهای اقتصاد دنیا بر روی آن باشد، به عنوان برگ برنده ای در مذاکرات گازی با ترکیه در نظر بگیرد یا اینکه از رای دیوان داوری بین المللی به سود خود اطمینان دارد و می خواهد باب قراردادی جدید را با ترکیه بگشاید تا در رقابتی تنگاتنگ تر با روسیه برای تامین گاز این کشور قرار بگیرد؟