نخستین گزارش سیاهه پایتخت انتشار یافت

پول‌نیوز- اولين سياهه انتشار شهر تهران براي سال مبناي 1392 كه توسط هسته پژوهشي سوخت، احتراق و آلايندگي دانشگاه صنعتي شريف و شركت كنترل كيفيت هوا شهرداري تهران تهيه شده است.

به گزارش گروه محیط زیست پول‌نیوز، «حسین شهبازی»، کارشناس بخش سیاهه انتشار و پیش بینی آلودگی هوا با اعلام این خبر گفت:«تهيه داده‌هاي مورد نياز اين گزارش بيش از يك سال به درازا كشيده است. براي جمع‌آوري بخشي از داده‌ها به ويژه ضرايب انتشار منابع متحرك اندازه‌گيري‌هاي وسيع ميداني صورت گرفته است. تنها گزارش مشابه موجود در كشور، مربوط به پروژه جايكا در سال 1376 براي شهر تهران بوده است.»

او گفت:« در اين گزارشات منابع آلاينده مهم و تاثيرگذار در آلودگي هواي شهر تهران شناسايي شده و ميزان انتشار آلايندگي از هر يك از منابع مورد محاسبه قرار گرفته است. ميزان كل آلودگي توليدي شهر تهران در سال 1392 بالغ بر 726 هزار تن برآورد شده است كه سهم منابع متحرك 85 درصد و سهم منابع ساكن معادل 15درصد است. از اين طريق مي‌توان سهم هر منبع از توليد و انتشار آلودگي در هواي شهر تهران را مشخص كرده و در تصميم‌‌گيري‌هاي حوزه آلودگي هوا مورد استفاده قرار داد.اين گزارش شامل بخش‌هاي متنوع براي انواع منابع آلاينده است و خروجي‌هاي سياهه انتشار به تفكيك زماني و مكاني استخراج شده است.»

فهرست یا سیاهه انتشار (emission inventory) شامل مجموعه ای از داده ها است که انتشار آلایندگی های مختلف را از منابع گوناگون به تفکیک مکانی و زمانی بیان کند. سیاهه انتشار می تواند بسیار کلی و با تفکیک پذیری پایین، مثلا برای یک کشور یا قاره و برای یک سال یا یک دهه و یا بسیار جزیی و با تفکیک پذیری بالا، مثلا برای یک منبع آلایندگی و طی یک ساعت تهیه شود.

هدف از توسعه سیاهه انتشار، کمی سازی مقادیر آلایندگی تولیدی از منابع مختلف، شناسایی و اهمیت سنجی و مقایسه منابع مختلف برای آلایندگی های گوناگون، تولید مقادیر اولیه مورد نیاز برای مدل های پراکنش آلودگی هوا و مدل های عددی فتوشیمیایی درشت یا ریز مقیاس و اجرا و اثرسنجی سناریوهای مختلف کاهش آلودگی هواست. به گفته شهبازی، سیاهه انتشار، مهم ترین ابزار علمی و مدیریتی شناخت و کاهش آلودگی هواست. بدون سیاهه انتشار، برنامه ریزی برای کاهش آلودگی هوا کاملا بی هدف است. سیاهه انتشار، اهداف کیفی را به اهداف کمی تبدیل کرده و پایش اثربخشی برنامه های کاهش آلودگی هوا را میسر می سازد.

او ادامه داد: «گزارش حاضر مجموعه ای از داده های سیاهه انتشار تهران است که برای اولین بار در کشور توسط هسته پژوهشی سوخت، احتراق و آلایندگی دانشگاه صنعتی شریف و شرکت کنترل کیفیت هوا تهیه شده است. ویرایش اول سیاهه انتشار تهران دارای فرضیات گوناگونی است که به برخی از آن ها اشاره شده است. هدف ما از توسعه اولین سیاهه انتشار آلایندگی تهران، علاوه بر تولید ابزار بسیار مورد نیاز مدیریت شهری در کاهش آلودگی هوا، ایجاد نمونه ای برای کل کشور بود تا سایر کلان شهرها نیز بتوانند چنین پایگاه داده ارزشمندی را تولید کنند.»

شهبازی، افزود:«مهمترین مشکل در این راه، نبود داده های مورد نیاز است. داده های موجود نیز داده های قابل اعتمادی نیستند و لذا در بررسی های مفصل کارشناسی تصمیم بر آن شد که اولین سیاهه انتشار تهران تا حد ممکن دقیق و جزیی باشد، اما نبود داده موجب عدم تولید این ابزار ارزشمند نشود. از این رو استراتژی های مختلفی برای بدست آوردن انواع داده ها مورد استفاده قرار گرفت.»

به گفته او اولین سیاهه انتشار تهران شامل انواع خروجی های دیجیتالی به تفکیک مکانی با دقت 500 متر و به تفکیک زمانی یک ساعته و برای تمام سال (سال مبنا) و به تفکیک روز، هفته، ماه و فصل در دسترس است. علاوه بر آن، انواع خروجی های مکانی در فرمت فایل های اطلاعات مکانی جغرافیایی (GIS) در دسترس قرار گرفته است. نهایتا، برای اطمینان از صحت و دقت سیاهه انتشار، روش های گوناگونی برای صحت سنجی استفاده شده است به عنوان مثال سیاهه انتشار منابع متحرک با داده های مصرف سوخت تهران مقایسه شده است. علاوه بر آن، مقادیر به دست آمده در سیاهه انتشار سالانه، با مقادیر شهرهای مشابه نیز مقایسه شده‌اند.