پاکستان هنوز زمان آغاز واردات گاز از ایران را اعلام نکرده است

پول‌نیوز- مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران با بیان اینکه پاکستانی ها هنوز زمان دقیقی را برای اتمام ساخت خط لوله و آغاز واردات گاز از ایران اعلام نکرده اند، گفت: در حال مدارا با اسلام آباد هستیم تا در شرایط جدید بتواند سرمایه گذار پیدا کند.

علیرضا کاملی در خصوص آخرین وضعیت احداث خط لوله واردات گاز از ایران توسط پاکستان، افزود: نزدیک به پنج ماه از آخرین مذاکرات با پاکستانی ها می گذرد؛ در آن جلسه طرف پاکستانی اعلام کرد که با چینی ها برای احداث پایانه و خط لوله 700 کیلومتری به توافق رسیده اند.

مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران ادامه داد: البته برای ما هیچ اهمیتی ندارد که اسلام آباد با چه کشور و شرکتی برای احداث این خط لوله توافق کرده و موضوع مهم، تکمیل این خط لوله است.

کاملی افزود: متاسفانه در طول سال های گذشته طرف پاکستانی ادعا کرده به دلیل تحریم ایران، هیچ سرمایه گذاری برای احداث این خط لوله نیافته است.

وی با بیان اینکه در حال مدارا با این کشور هستیم تا در شرایط جدید بتواند سرمایه گذار پیدا کند، خاطرنشان کرد: در قرارداد با پاکستان به این کشور قول نداده بودیم که منابع مالی احداث این خط لوله را تامین کنیم.

** هیچ وقت بحث دریافت جریمه تاخیر را مطرح نکردیم

مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران درباره ادعای صرف نظر کردن ایران از دریافت جریمه تاخیر پاکستان در احداث خط لوله نیز گفت: ما هیچ وقت بحث گرفتن از پاکستان را مطرح نکرده ایم.
کاملی اضافه کرد: آنچه اهمیت دارد این است که پاکستان کشور همسایه ماست و ما برای توسعه همکاری های تجاری با همسایگان، اولویت قائل هستیم.

براساس قراردادی که در سال 1387 میان ایران و پاکستان به امضا رسید، باید تا ماه دسامبر(آذر-دی) سال 2014 میلادی، گاز ایران به پاکستان ارسال می شد، اما به دلیل ناتوانی اسلام آباد در تامین منابع مالی، روند احداث بخش پاکستانی این خط لوله متوقف شده بود.

کار ساخت بخشی از خط لوله که در خاک ایران قرار دارد تقریبا به پایان رسیده است اما اسلام آباد فقط در 21 اسفندماه سال 1391 ساخت نمادین این خط لوله را کلنگ زنی کرد.

چندی پیش، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران اعلام کرد، قرار است مذاکراتی بین تهران و اسلام آباد انجام شود تا ضمن تعیین مهلت زمانی بیشتر به پاکستان برای احداث این خط لوله، در برخی مواد این قرارداد نیز تجدیدنظر شود.

اگرچه هنوز، مذاکرات نهایی ایران و پاکستان برای تغییر مواد این قرارداد انجام نشده، اما اقدام دولت چین در سرمایه گذاری مالی برای احداث این خط لوله می تواند قفل چندین ساله صادرات گاز به پاکستان را بگشاید.

** از ایده خط لوله صلح تا دعوی احتمالی ایران و پاکستان بر سر جریمه

ایده اولیه احداث خط لوله صلح در سال 1990 مطرح شد و قرار بود، احداث این خط لوله که گاز ایران را به پاکستان و هندوستان منتقل می کرد، پیام آور صلح و دوستی در شبه قاره باشد. با توجه به اینکه توافق شده بود هند و پاکستان برای تامین امنیت این خط لوله، اختلافات خود را کاهش دهند، این خط لوله انتقال گاز به «خط لوله صلح» موسوم شد.

براساس توافق اولیه، قرار بود این خط لوله 2700 کیلومتری، گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند منتقل کند. پیش بینی شده بود که در صورت توافق نهایی، 1100 کیلومتر از این خط لوله در ایران، یک هزار کیلومتر در پاکستان و 600 کیلومتر در هند احداث شود.

براساس طرح اولیه، قرار شده بود که روزانه 150 میلیون مترمکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر شود که 90 میلیون مترمکعب آن برای هند و 60 میلیون مترمکعب دیگر برای پاکستان در نظر گرفته شده بود.

مطابق تفاهم های انجام شده، ایران متعهد می شد که تا مدت 25 سال، گاز خود را با قیمت توافقی به هند و پاکستان بفروشد. همچنین پیشنهادهایی نیز پیرامون پیوستن ترکمنستان و قطر به ایران برای تامین گاز طبیعی این پروژه بزرگ مطرح شده بود که در عمل هیچکدام از این ایده ها تحقق نیافت.

گذر زمان نشان داد که موانع بیشماری در سر راه احداث این خط لوله وجود دارد که از جمله آنها می توان به اختلافات دیرینه دهلی و اسلام آباد، فشارهای آمریکا و چانه زنی بر سر قیمت گاز اشاره کرد.