ترک اعتياد به مونتاژ در کمپ پسابرجام

پول‌نیوز، محمدعلی دیانتی‌زاده* - دولت‌هاي مختلف در ادوار گذشته بارها با شعار حمايت از مصرف‌كننده داخلي، تعرفه واردات كالا را كاهش داده و بسياري از صنايع نیز به ناچار براي رقابت با كالاهاي خارجي ناچار شده‌اند كه گام‌هايي را در راستاي ارتقاي كيفي و دستيابي به قيمت رقابتي بردارند، گام‌هايي كه برداشتن آن‌ها در دولت‌هاي نهم و دهم دشوارتر از هميشه شد اما در برخي صنايع و باتوجه به محدوديت‌هايي كه تحريم‌ها ايجاد كرد موجب حركت در مسير طراحي صنعتي شد.

صنعت خودروسازي اما از اين قاعده مستثني ماند، زيرا حمايت‌هاي تعرفه‌اي از اين صنعت ادامه پيدا كرد و خودروسازان چندان مجبور نشدند كه در عرصه داخلي‌سازي و طراحي صنعتي تكاني به‌خود بدهند. به‌ويژه اين‌كه اژدهاي زردي كه از چراغ جادوي چيني‌ها بيرون آمد، هر قطعه‌اي را براي خودروسازان با قيمت و كيفيت پايين‌تر به آساني تامين مي‌كرد و كار به حدي آسان شد كه حتي برخي شركت‌هاي قطعه‌سازي ايراني به چيني‌ها سفارش ساخت قطعه با آرم شركت خود را دادند!

غافل از اين‌كه صنايع مونتاژكار از يك‌سو منابع ارزي كشور و از سوي ديگر فرصت‌هاي شغلي را از بين مي‌برند. از اين‌رو، روز گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت در قدم نخست، مصوبه داخلي‌سازي 20 درصدي خودروهاي مونتاژي را با مهلت 7 ماهه به خودروسازان ابلاغ كرد، مهلتي كه از همان ابتدا معلوم بود براي صنعت خودروسازي ما كه فاقد تفكر فراگير داخلي‌سازي است كافي باشد. صنعت خودروسازي ما به‌ويژه در سال‌هاي پاياني دولت و اوج‌گيري تحريم‌ها در يك چارچوب بسته مهار شده و از توسعه باز مانده است.

اين درحالي است كه رقابت صنعتي در دنياي خودرو برمبناي تولد محصولات جديد است كه پويايي صنعت خودرو بدون آن‌ها معنايي ندارد. در چنين شرايطي اجرای برجام فضای تازه‌ای را رقم زد که موجب توافقاتی متفاوت از قبل با خودروسازان معتبر خارجی شد، توافقاتی که این بار در چارچوب راه‌اندازی خطوط مونتاژ تعریف نشده و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، تولیدات مشترک، انتقال دانش فنی و فناوری و نیز انتقال آموزه‌ها و تجارب مدیریتی نیز در آن لحاظ شده است.

زیرا ازسرگيري همكاري با خارجي‌ها وقتی محدود به مونتاژکاری نخواهد شد که پيش‌شرط داخلي‌سازي 40 درصدي، تامین نیاز منظقه با صادرات 30 درصدی تولید در ایران و آموختن كار از آن‌ها جدی گرفته شود. پس از این قدم نیز تنها تعامل بيشتر صنعت خودرو با دانشگاه‌هاي صنعتي و ارتقاي كمي و كيفي قطعات داخلي با بهره‌گيري از فناوري‌هاي روز و ميدان دادن به جسارت‌هاي صنعتي نخبگان در طراحی و توليد محصولات تازه است كه اين انفعال را از بين خواهد برد.

*سردبیر