ضمانت‌نامه‌های دولتی؛ پشتوانه قراردادهای بخش خصوصی با خارجی‌ها

پول‌نیوز - مجلس و کمیسیون‌هایش به دلیل قانون‌گذاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در همین مجالس مختلف بود که تحقیق و تفحص از خودروسازان صورت گرفت. از دیگر سو، بارها درباره افزایش تعرفه واردات خودرو بحث شد. البته اکثر نمایندگان مجلس دهم اعتقادی به افزایش نرخ تعرفه برای خودروهای وارداتی ندارند. از دیگر سو، موردی که وجود دارد آلودگی هوای شهر تهران است و اینکه بارها در مورد تولید خودروهای برقی صحبت شده است.

در همین زمینه روزنامه «دنیای خودرو» با اسدالله‌قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس دهم گفت‌وگویی انجام داده است که در زیر می‌آید.

* در خصوص تعرفه واردات خودرو برخی موافقند که تعرفه‌ها افزایش پیدا کند، برخی هم برای ارتقای صنعت خودرو معتقد هستند تعرفه‌ها باید پایین بیاید تا خودرو‌ساز داخلی بیشتر احساس خطر کند. شما جزو کدام دسته هستید و چه استدلالی برای این موضوع دارید؟

- برخی اوقات از اهرم تعرفه، به‌عنوان مالیاتی که دریافت می‌کنیم و برای اداره کشور به کار می‌بندیم، استفاده می‌کنیم. زمانی هم از اهرم تعرفه و مدیریت آن می‌خواهیم به تولید داخلی توجه کند که امری پذیرفته شده است.

اما به‌عنوان مثال، اگر برای تولید داخلی از اهرم تعرفه استفاده کنیم، مثلا برای زعفران، فرش و سایر اجناس، اگر این موارد با اجناس دیگری وارد شوند، باعث می‌شود مشکلات عدیده‌ای به وجود آید یعنی اجناس نامرغوب که در این قسمت وارد می‌شود، علاوه بر اینکه استاندارد و کیفیت لازم را ندارند، اما می‌توان به‌وسیله عامل تعرفه، ازجمله پوشاک، مواد دخانی، سیگار و از این قبیل که تعرفه‌ها در این موارد بسیار پذیرفته شده هستند، کالا وارد کنیم.

اما در مورد برخی محصولات نمی‌توانیم تعرفه را بالا ببریم. اگر یک‌جا تعرفه را بالاتر ببریم، قاچاق رونق می‌گیرد و در جایی دیگر از این موقعیت سوء‌استفاده می‌شود. این مساله موجب اجحاف در حقوق شهروندان، مشتریان و مصرف‌کنندگان می‌شود. برای استفاده از اهرم تعرفه باید هوشمندانه عمل کنیم. من این نوع را که برای خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد، قبول ندارم.

* در‌خصوص واردات خودرو چه نظری دارید؟

- در خصوص واردات خودرو، در حال حاضر چندان منظم و مدیریت شده نیست و بیشتر نگاه‌ها به سمت بازار خودروهای چینی است. البته اشکالی ندارد. بهتر است مدیریت واردات راروی چند برند مشهور اروپایی، شرق آسیا و جاهای دیگر متمرکز و آنها را ملزم به انتقال دانش تکنولوژی کنیم. در حال حاضر فرض بر این است که یک تا پنج هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود اما یک دفعه متوجه می‌شوید که 500هزار دستگاه از این نمونه‌ها وارد کشور ما شده‌اند که هیچ مزیتی برای ما نداشته‌اند و هیچ استفاده‌ای نیز نبرده‌ایم.

اگر هم به دلیل برند بودن یک شرکت برای مذاکره اقدام شد باید انتقال دانش و تکنولوژی هم وجود داشته باشد، علاوه بر آن‌که طرف‌های مذاکره‌کننده می‌توانند بخشی از بازار ایران را داشته باشند، در داخل کشور نیز تولید انجام شود. در واقع انتقال دانش فنی و تکنولوژی را داشته باشید سپس آنچه در تحقیقات و پژوهش‌ها به دست می‌آورند و در تولیدات جدیدشان اعمال می‌کنند، در تولیداتی که به بازار ایران تحویل می‌دهند نیز نمود داشته باشد و ما نیز از همان محصولات بهره‌مند شویم، نه اینکه مانند پژو 405 که از چند سال پیش در حال تولید است و در ایران همچنان از همان تکنولوژی قدیمی برای تولید استفاده می‌شود.

206 را اگر در اروپا بگردید، نمی‌توانید زیاد نمونه آن را بیابید، یا مدل ال 90 مربوط به اروپای شرقی بوده است و یک نمونه آن را آن زمان گرفته‌ و قرارداد بسته‌اند. ما باید این امتیازات را به‌واسطه بازار بزرگی که داریم، از آنها بگیریم. از این نظر هم قیمت تمام‌شده آن پایین می‌آید، هم تنوع محصولات را داریم، هم کیفیت‌ها بالا می‌رود و بازار داخلی نیز احساس می‌کند در این قسمت، رقبایی دارد. بخشی از عوامل، به عملکرد دولتمردان برمی‌گردد.

متاسفانه هر کسی که حق امتیاز برای امضای قرارداد دارد، تمام سعی‌اش انجام دادن کارها به نحو دلخواه خود است. البته بخشی از مشکلات را دستگاه‌های نظارتی سختگیر به وجود می‌آورند و تعداد آنها زیاد است. متاسفانه بخش دیگر کاری را انجام می‌دهند که تولید‌کننده داخلی یا مراجعه‌‌کننده را پشیمان می‌کنند.

* اصلی‌ترین مشکل صنعت خودرو را چه می‌دانید و چه پیشنهادی برای آن دارید؟

- تکنولوزی تولید در صنعت خودروی ما قدیمی است. صنعت خودروی ایران عمدتا فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی قوی ندارد. اراده زیادی هم برای این موضوع نیست. فردای ما دیگر نباید مانند امروزمان باشد. فردای ما متفاوت از امروز ماست اما صنعت خودرو ما این موضوع را نشان می‌دهد که به هیچ عنوان به دنبال تنوع و کیفیت نیستند. بارها مشاهده شده است سازمان ملی استاندارد می‌گوید اگر کیفیت و استانداردها به همین شکل باشد، اجازه تولید نمی‌دهیم و مانع آن خواهد شد.

راهنمایی و رانندگی ما می‌گوید خودروهای بی‌کیفیت را شماره نمی‌کند. اعلام می‌کنند برخی خودروها مصرف سوخت‌شان بالاست و محیط زیست بارها تاکید می‌کند اما متاسفانه مماشات وجود دارد. مهم‌ترین مشکل صنعت خودروی ما دولتی بودن است و به معنی واقعی خصوصی نیست. واقعیت این است در فضاهایی که ایجاد می‌شود، باید به بخش خصوصی واقعی میدان بدهیم تا آنها هم حضور پیدا کنند و اگر امتیازاتی را برای بخش دولتی و نیمه‌دولتی قائل می‌شویم، برای بخش خصوصی هم  باید قائل شویم.

وقتی وزارتخانه‌های اقتصاد و صنعت به‌عنوان بخش دولتی ضمانت‌نامه‌های لازم را در مقابل شرکت‌های رنو و پژو می‌گذارند. اگر برای بخش خصوصی هم این کار را انجام بدهند یعنی این بخش را نیز ضمانت کنند قطعا موفق‌تر هستند.