تک نرخی کردن ارز منتفی است

پول‌نیوز _ هر زمان که نوسانات نرخ ارز به اوج خود می رسد صحبت از تک نرخی کردن ارز بیش از هر زمان دیگر به گوش می رسد؛ تا آنجا که چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد ساختار دوگانه نرخ ارز منشا بروز فساد است و دولت تدبیر و امید به اجرای سیستم تک نرخی ارز مصمم است.

علی طیب نیا گفت: در سال 1380 که یکسان سازی نرخ ارز عملی شد، فاصله بین نرخ آزاد و رسمی بسیار زیاد بود اما امروز فاصله کمی به چشم می خورد. برنامه ریزی های لازم انجام شده و یک سری پیش نیازهای لازم نیز در حال فراهم سازی است و به نظر می رسد تا پایان سال می توانیم سیستم تک نرخی ارز را داشته باشیم.

امروز اما سیدحسین میرشجاعیان حسینی معاون وزیر اقتصاد در گفت وگو با ایرنا گفت: این مساله دغدغه وحشتناکی برای دولت نیست، زیرا سبد کالای ارز مبادله ای کم و کوچک شده است و شکاف بین قیمت ارز مبادله ای و آزاد نیز شدید نیست. از آنجا که نرخ ارز بر اساس نرخ تورم داخلی و بین المللی تعدیل می شود، باید به سوی افزایش برود و بالا حرکت کند. اگر در سال های آینده نرخ تورم 9 تا 10 درصد و متوسط نرخ تورم خارجی سه تا چهار درصد پیش بینی شود، باید نرخ ارز افزایش یابد و نباید از بالا رفتن قیمت دلار بهراسیم.

در مورد وضعیت نرخ ارز و نوساناتی که چندی پیش در بازار ایجاد شده پول نیوز با البرت بغزیات استاد دانشگاه تهران گفتگو کرد؛ به اعتقاد این کارشناس اقتصادی تک نرخی کردن ارز به معنای این است که یک نرخ برای ارز داشته باشیم؛ این تعریف به آن معناست که فاصله میان نرخ آزاد و دولتی برداشته شود حال آنکه میزان ارز به اندازه ای نیست که هر کس هر میزان که بخواهد دریافت کند به همین جهت یک نرخ دیگر برای بازار آزاد در نظر گرفته می شود تا نیازهای ارزی از طریق بازار مرتفع شود.

وی ادامه داد: عنوان تک نرخی کردن ارز غیر حرفه ای است چرا که شرایط تک نرخی کردن ارز فراهم نیست به این منظور در ابتدا باید محدودیت ها و سهمیه بندی ها برداشته شود اما از آنجایی که عملا چنین اتفاقی نمی افتد پس تک نرخی کردن ارز منتفی است.

به گفته این استاد دانشگاه: از آنجایی که دولت ارز کافی در اختیار ندارد رقمی را برای ارز در بازار آزاد اعلام کرده و بازار از آن تبعیت می کند به همین جهت بازار نباید بانک مرکزی را بازیچه خود بکند، نباید سفرهای خارجی و روزهای خاص و ... ارز را تحت تاثیر بگذارد.

وی افزود:  این در حالی است هر زمان قیمت ارز نوسان کرده و جهش می کند پس از مدتی که قیمتها تعدیل می شود به قیمت سابق خود باز نمی گردد. به عنوان نمونه در نوساناتی که چندی پیش رخ داد شاهد افزایش نرخ ارز تا 4100 تومان بودیم اما زمانی که نرخ ارز بازگشت تا 3700 تومان پایین آمد و به قیمت سابق خود که کمتر از 3500 تومان بود نرسید.

وی در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی چگونه باید نوسانات ارزی را کنترل کند؟ پاسخ داد:  ما یک تقاضای ارز داریم و یک تقاضای کاذب برای بورس بازی. بانک مرکزی اگر بخواهد بازار ارز را از نوسان خارج کند باید تقاضای واقعی را ارضا کرده و هر میزان برای تجارت، سفر و دانشجویی نیاز است تامین کند. در این صورت قیمت سوداگری فقط در روزهای خاص اتفاق می افتد که دولت با مدیریت جلوی آن را هم می تواند بگیرد در غیر این صورت وارد بازار ثانویه می شود. در هر صورت تنها راه حل کنترل نوسانات ارزی این است که دولت به میزان نیاز افراد و به موقع ارز به آنها برساند.

بغزیان تاکید کرد: این در حالی است که وقتی با خودرو ساز و ... صحبت می کنیم می گویند که بخش اعظمی از نیاز ارزی خود را از بازار آزاد تهیه می کنند در حالی که ارز مبادله ای باید مشمول همه کالاها بشود.

این استاد دانشگاه تهران یادآوری کرد: ارتباط مستقیمی بین تورم و نرخ ارز وجود دارد چرا که با بالا رفتن نرخ ارز هزینه کالا هم بالا می رود، حتی هزینه کرایه تاکسی ها هم بیشتر می شود چرا که رانندگان می گویند قیمت لاستیک گران شده است به همین جهت دولت برای کنترل تورم هم باید نوسانات ارز را کنترل کند.