بساط 15+ برچیده می شود

پول‌نیوز؛ فرشاد عزیزی^* – سیف این بار مصمم تر از همیشه نشان می دهد. بعد از تعیین تکلیف میزان، ثامن الحجج و کاسپین و ضرب العجل های متوالی، حالا قرار است بانک ها و موسسات مالی و اعتباری، به هیچ عنوان بیش از 15 درصد سود به مشتریان و دارندگان سپرده های بانکی، پرداخت نکنند.

عزم جدی همه ارکان اقتصادی، سیاسی، قضایی و امنیتی نظام بر ساماندهی شبکه بانکی و نظام پولی کشور، موجب شده تا رئیس کل بانک مرکزی، با توان و پشت گرمی بیشتری به نظم بخشی به سیستم بانکی مبادرت کند.

برخی از بانک ها و موسسات مالی و اعتباری اقدام به پرداخت سود بیش از 15 درصدی به مشتریان خود می کنند. اما بانک مرکزی با استدلال مبتنی بر کاهش نرخ تورم به کمتر از 10 درصد، به دنبال تثبیت نرخ سود سپرده بانکی در 15 درصد است. البته این نرخ، تصمیم جدیدی نیست. سال گذشته بود که نرخ سود سپرده از 18 به 15 درصد کاهش یافت. اما در عمل اغلب موسسات مالی و اعتباری و حتی بانک ها، به این نرخ پایبند نماندند و عملاً مصوبه شورای هماهنگی بانک ها، بلااجرا باقی ماند.

بر این اساس، بانک مرکزی همین که بتواند بانک ها و موسسات را به رعایت همان نرخ 15 درصد فعلی، ملزم کند، خود، کار بزرگی است.

خرداد ماه سال گذشته بود که شورای هماهنگی بانک ها با مشاهده نرخ 9.7 درصدی تورم در آن ماه و فاصله بیش از 8 درصدی نرخ تورم با سود سپرده بانکی، تصمیم به کاهش نرخ سود به 15 درصد گرفت.

بانک مرکزی از سویی تحت فشار است که با توجه به نرخ 10 درصدی تورم در مردادماه سال جاری و فاصله 5 درصدی موجود میان نرخ سود سپرده بانکی با تورم، این نرخ را کاهش دهد. از سوی دیگر، سود سپرده بانکی با تورم 5 درصد فاصله دارد و گروه هایی از مردم، به جای کاربستِ سرمایه های خود در تولید، وارد بانک ها می کنند و اقتصاد صنعت، تأمین مالی نمی شود.

در مقابل، وقتی سود سپرده بیش از این کاهش یابد، مردم به سرعت سرمایه های خود را از بانک ها خارج می کنند. به این ترتیب، بانک ها دیگر توان پرداخت تسهیلات به بنگاه های تولیدی را نخواهند داشت.

در این بین، برخی بانک ها مانند بانک «آ» از فرصت استفاده کرده و با توجه به راهبرد همیشگی مدیرعامل خود، اعلام کرده که تا تاریخ 11 شهریور، با نرخ های قبلی، سود به سپرده های جدید الافتتاح پرداخت خواهد کرد. لذا صفوف طولانی در شعب این بانک پدید آمده است.

اما فارغ از این حواشی، بانک مرکزی به جای قراردادن بانک ها در مسیر کاهش نرخ سود، تصمیم به ملزم کردن بانک ها و موسسات مالی و اعتباری به رعایت همین نرخ موجود گرفته است. اقدامی که کمترین فایده آن، نظم بخشی به نظام بانکی کشور است تا بتوان مانند نرخ تورم که سامان یافته، نرخ سود سپرده بانکی نیز نظمی جدید یابد و تازه آن موقع، به فکر تصمیم های متفاوت تری برای آینده نظام بانکی گرفت.

* سردبیر