«هدرمندی» تمام می‌شود؟

قانون هدفمندی منابع مالی کشور را به هدر داد. چیزی شبیه به غارت بیت المال  در روز روشن برای اجرای یک نمایش بزرگ به نام « عدالت». این نمایش  در دولت های نهم و دهم اجرا شد اما در دولت یازدهم هم همچنان روی پرده ماند. رئیس دولت های نهم و دهم برای اجرای سیاست های  پو پولیستی‌اش نیاز به منابع مالی داشت تا بتواند سهم  هر ایرانی را از پول نفت پرداخت کند؛ ماهیانه  45 هزار و 500 تومان.شعار محمود احمدی نژاد این بود که پول نفت حق همه مردم است. اما شاید آن زمان کسی تصور هم نمی کرد که قانون هدفمندی یارانه ها رقمی بیش از اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی از منابع کشور را نابود کند.

بودجه ای که ابتدا برای پرداخت نقدی یارانه ها در نظر گرفته شد  رقمی معادل 5 برابر بودجه  عمرانی کشور و در حدود 27 هزار میلیارد تومان بوده است. در نیمه راه  هر جا دولت  پول مورد نیاز برای پرداخت نقدی یارانه ها را کم می آورد از سهم تولید برداشت کرد. ابتدا قرار بود 50 درصد از منابع حاصل از صرفه جویی یارانه ها به خانوارها پرداخت شود 30 درصد سهم تولید و 20 درصد هم سهم عمران باشد. اما بر اساس گزارش های موجود تا سال 91 پیش بینی های دولت  از تحقق منابع مورد نیاز هدفمندی به واسطه افزایش قیمت حامل های انرژی محقق نشد و به همین دلیل دولت تصمیم گرفت بار دیگر از سهم دولت برای پرداخت نقدی یارانه ها بردارد.

 تاجایی که بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال 94 سهم تولید از هدفندی تنها به 2 درصد رسید. این در حالیست که از سال 89 که اولین فاز هدفمندی یارانه ها در کشور اجرا شد تا سال جاری،  در حدود 200 هزار میلیارد تومان از منابع مالی کشور برای تامین یارانه نقدی پرداخت شده است. در این هفت سال، هر ایرانی در حدود دو میلیون و 820 هزار تومان یارانه نقدی از دولت دریافت کرده است. اما « رکود» تنها سهم تولید از هدفمندی یارانه ها بود.
فرصت سوزی یارانه ها

یارانه نقدی فرصت تولید را درکشور سوزاند. کارخانه‌هایی که حالا تنها با 50 درصد از ظرفیت خود مشغول فعالیت هستند چشم انتظار سهمشان از یارانه هدفمند ماندند.  از دولت‌های نهم و دهم 60 درصد از کارخانه‌های کشور یکی پس از دیگری تعطیل شد تا 200 هزار میلیارد تومان پول نفت به ر قم ناچیز  45 هزار و 500 تومان هر ماه به حساب  هر ایرانی ریخته شود. کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند رقمی که تا به امروز برای پرداخت نقدی یارانه اختصاص داده شده 5 برابر بودجه عمرانی کشور است. حیف و میل 200 هزار میلیارد تومان از منابع مالی کشور در حالی به نام « هدفمندی» صورت گرفته که نه تنها مبلغ 45  هزار و 500 تومان رفاهی برای اقشار ضعیف جامعه ایجاد نکرد که اندک توان مالی دهک‌های درآمدی  متوسط و سطح پایین جامعه را از بین برد. برخی گزارش‌های تحقیقی غیر رسمی  حاکی از آن است بخصوص در روستاها و شهرهای کوچک که بعد خانوار بیش از 4 نفر است، پرداخت ماهیانه 45 هزارو 500 تومان یارانه نقدی موجب افزایش چشمگیر بیکار روستاییان شده است . خلاصه کلام اینکه تولید و صنعت به پای پرداخت نقدی یارانه ها قربانی شد.  اگر متوسط هزینه‌های ایجاد یك كارخانه بزرگ صنعتی در كشور را در زمینه‌های مختلف ذوب آهن، نیروگاه، سیمان، ماشین‌سازی و غیره 100 میلیارد تومان در نظر گرفته شود، با 200 هزار میلیارد تومان پول پرداختی یارانه‌ها دولت این امکان را داشت در حدود دو  هزار كارخانه بزرگ صنعتی در كشور احداث کند. طبیعی است كه هزینه كرد این 200 هزار میلیارد تومان در بخش صنعت و تولید كشور، ایران را در ردیف یكی از پیشرو ترین و پیشرفته ترین كشورهای صنعتی منطقه قرار می‌داد.

با پول یارانه چه تعداد شغل ایجاد می‌شود؟

به تحلیل کارشناسان اقتصادی؛ حجم عظیم فارغ التحصیلان بیكار دانشگاه‌ها كه تبدیل به نیروی ثابت بازار كار شده‌اند، ضمن اینكه به یكی از معضلات جدی جامعه تبدیل شده است، به چند ده هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای حل آن نیاز است. بر اساس شاخص ارائه شده مبنی بر میزان سرمایه مورد نیاز برای ایجاد هر شغل كه 150 میلیون تومان عنوان می‌شود، 200 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداختی می‌توانست حدود یك میلیون و 330 هزار شغل ایجاد كند. طبق آمار ارائه شده توسط مركز آمار ایران كل تعداد شغل‌های ایجاد شده در 8 سال دولت‌های نهم و دهم 542 هزار شغل بوده است. یعنی حدود 67 هزار شغل در هر سال. روشن است كه اگر 200 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی صرف ایجاد شغل می‌شد، می‌توانست بیش از دو برابر كل آمار اشتغال 8 ساله دولت سابق در كشور اشتغال آفرینی كند.

مقایسه پول یارانه با هزینه‌های بهداشتی و درمانی

در بودجه سال 95 بالغ بر 30 هزار میلیارد تومان هزینه‌های بهداشتی و درمانی یك سال مردم ایران و همچنین مجموع درآمدهای این بخش پیش‌بینی شده است. كارشناسان برآورد می‌كنند با‌وجود افزایش قابل توجه بودجه‌های بهداشتی و درمانی در چند سال اخیر، بیش از 50 سال زمان لازم است كه بتوان با بودجه‌های كنونی بیمارستان‌های مجهز و مدرن ساخت. به عبارت دیگر فقط صرف هزینه‌های چند ماهه یارانه نقدی می‌توانست ما را 50 سال جلو تر ببرد. احداث یك تخت بیمارستانی بین 10 تا 50 میلیون تومان هزینه برمی‌داشت، با احتساب بودجه 200 هزار میلیارد تومانی یارانه نقدی طی سال‌های اخیر امكان ایجاد بیش از 5 میلیون تخت بیمارستانی در كشور فراهم می‌شد. تازه ترین آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر در ایران به ازای هر 1000 نفر 34/1 تخت بیمارستانی وجود دارد، یعنی رقمی معادل 100 هزار تخت بیمارستانی در كشور وجود دارد كه از محل رقم 200 هزار میلیارد تومان امكان افزایش 50 برابری آن وجود دارد.