کدام کشورها در حال کنار گذاشتن دلار از مبادلات خود هستند؟

پول‌نیوز - اتحادیه اروپا در واکنش به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران تصمیم گرفته است مبادلات خود را به جای دلار با یورو انجام دهد، اما ایده کنار گذاشتن دلار از توافق نامه های بین‌المللی موضوع جدیدی نیست.

این تصمیم به اتحادیه اروپا اجازه می‌دهد دسترسی خود به یکی از بزرگ‌ترین بازارهای جهان (ایران) را حفظ کند که به دنبال توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ درهای خود را به جهان گشوده است. با این حال به جز اتحادیه اروپا، کشورهای زیاد دیگری نیز به ایده کنار گذاشتن دلار یا کاهش وابستگی خود به آن فکر کرده‌اند.

ایران یکی از کشورهایی بوده است که به دلیل فشارهای آمریکا، تجارت خود را به سمت مبادلات غیر دلاری پیش برده است. الکساندر کاتب، رئیس موسسه " کامپتنس فاینانس" گفت: زمانی که ایران در سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ تحت تحریم بود، مکانیزم های جدیدی برای دور زدن موسسات مالی مرتبط با آمریکا ایجاد کرد که از جمله آن ها جایگزین کردن دلار با یورو و یوان در تجارت با چین و کشورهای اروپائی بود.

در همین حال، چین نیز اعلام کرده است در حال حرکت به سمت مبادلات نفتی با استفاده از دلار است که تلاشی برای پایان دادن به سلطه دلار محسوب می شود. استفان اینس- مدیر بازار فارکس موسسه " اودانا" گفت: چین با استفاده از پروژه " ابتکار جاده و کمربند" و تسهیلات سواپ به کشورهای دیگر در حال ارتقای جایگاه یوان در معادلات جهانی است.

کارشناسان با یکدیگر هم عقیده هستند که پیمان های دو و چندجانبه بین کشورهای مختلف می‌توانند به کاهش وابستگی به دلار در مبادلات جهانی کمک شایانی کنند. راما واسودوان- دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه کلرادو گفت: این مساله بستگی به اقدامات اتحادیه اروپا، انگلیس، روسیه و چین دارد. سناریوی محتمل این است که به تدریج متنوع سازی صورت گیرد و بین شرکای تجاری و سازمان های منطقه‌ای  اقداماتی مشترک برای کاهش وابستگی به دلار انجام شود.

با این حال کارشناسان معتقدند خلاص شدن از سلطه دلار چندان آسان نخواهد بود. جایگزینی دلار با پوند انگلیس به عنوان ارز مرجع جهانی در قرن بیستم نزدیک به یک صد سال طول کشید. اینس در همین رابطه گفت: کنار گذاشتن عادت‌های قدیمی دشوار است و بسیاری از صندوق های پوشش ریسک با دلار کار می کنند. کاتب نیز گفت: به دلایل بسیار زیادی، دلار هنوز انتخاب اول مبادلات تجاری و ذخیره ارزی جهان به شمار می رود و سیستم مالی جهانی بر مبنای دلار و حول نقش مرکزی آن پایه ریزی شده است.