پولنیوز - صنعت خودروی ایران در حالی به دوران تحریم وارد شد که فرصت های بسیار خوبی را در پساتحریم و برجام از دست داد.
به گزارش خبرنگار پول نیوز، بسیاری از خودروسازان جهان در دوره برجام برای سرمایه گذاری در ایران پا پیش گذاشتند اما؛ به دلیل برخی بدسلیقگی ها و کج فهمی ها، این فرصت ها، امروز به تهدید تبدیل شده است.
قرارداد رنو، سیتروئن، پژو، بنز، فولکس، هیوندای و البته انواع و اقسام برندهای چینی، هندی و تایوانی تنها بخشی از فرصت هایی بودند که اگر اجرایی می شدند، خیال کشور را از لحاظ ورود تکنولوژی، به روز شدن صنعت خودرو و ارتقا خودروسازان داخلی آسوده می کرد اما؛ نبود مدیریت درست و کارآمد در وزات صمت و ایدرو و البته رانت بزرگ خودروسازان ایران و البته نمایندگان مجلسی که تنها فکرشان، عکس گرفتن با مدیران عامل پژو، رنو و سیتروئن بود، کار را به جایی رساند که تنها با یک تشر آمریکایی، کل فرصت های صنعت خودرو یک شبه دود شد و از بین رفت.
صنعت و بازار خودرو در سال 97 و اوایل سال 98 با بحران های مختلفی رو به رو شدند. بحران قیمت گذاری، بحران تامین قطعه و البته بحرانی به نام مافیا!
واژه مافیا، ما را به یاد مافیای سیسیل ایتالیا و آل کاپون در آمریکا می اندازد اما این عبارت در کشور ما تعاریف خاص خود را پیدا کرده است. این مافیا در داخل دولت و شرکت های دولتی و البته احتمالا مجلس رسوخ کرده و مثلا با خرید و احتکار چند هزار دستگاه خودرو باعث کمیاب شدن و گرانی 100 تا 200 درصدی می شود. البته در تمام دوران گذشته نیز ما از این قسم مافیا داشته ایم مانند مافیای شیر خشک، مافیای گوشت، مافیای مرغ و...!
اتفاق جالب در مورد خودرو این است که افرادی امروز از مافیای خودرو سخن می گویند که گویی در همه این سال ها چشم و گوش خود را کاملا بسته و خود را به خواب زده بودند. گویی مجلسی ها درآن خیمه شب بازی قرار داد رنو در فرانسه و آن عکس های یادگاری نبودند و ندیدند و نشنیدند که چه اتفاقاتی افتاد ویک قرارداد یک شبه بسته شد و بعد از ماه های کش و قوس به تاریخ پیوست.
در حالی صنعت خودرو به دوران تحریم مجدد وارد شد که فرصت بلوغ فکری و صنعتی خوبی را از دست داد. خودروسازها می توانستند با استفاده حداکثری از زمان 2 ساله برجام بیشترین بهره برداری را داشته باشند اما گویی قرار نبود صنعت خودروی ایران پیشرفت کرده و از بنجل سازی رهایی یابد و حال سوال اینجاست که چرا؟
ساخت فیلم طنز با چاشنی خودروئی
برخی از نمایندگان مجلس به خصوص اعضای کمیسیون اصل نود در سال 98 کمی جدی تر از سال های گذشته به وضعیت خودروسازها و فعالیت های آنها ورود کرده اند. بهرام پارسایی یک از نمایندگانی است که شاید بیش از سایرین، یقه خودروسازها را گرفته و اینک حرف های زیادی برای گفتن دارد.
کمیسیون اصل نود مجلس مدتی است در حال تهیه گزارش درباره وضعیت صنعت خودرو در ایران بوده و طبق اعلام برخی نمایندگان این گزارش بسیار مفصل و قطور است.
بهرام پارسائی سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس در مورد صنعت خودروی ایران می گوید: سال هاست که ناکارآمدی صنعت خودرو و اجحاف در حق مصرف کننده را شاهد هستیم؛ ضمن این که بیبرنامگی این صنعت و کیفیت پایین محصولات تولید شده، امنیت حمل و نقل در جاده ها و خیابان های ایران را به شدت کاهش داده است.
وی با بیان این که بازار خودرو به بهانهی حمایت از تولید در انحصار گروهی خاص قرار گرفته، می افزاید: همواره گلایههایی از نابسامانی وضعیت خودرو و نادیده گرفتن حقوق مصرف کننده وجود داشته و متاسفانه با تمام این کاستی ها شاهد گران بودن خودروهای تولیدی در داخل نیز هستیم.
این نماینده مجلس با اشاره به بسته شدن ناگهانی سامانه ثبت سفارش در سال 96 و جلوگیری از واردات قانونی خودروهای خارجی خاطرنشان می کند: بهانه وزارت صمت حمایت از خودروساز داخلی بود در حالیکه سهم خودروهای وارداتی تنها 4 درصد از بازار خودروی کشور بوده و در حقیقت حضور ایشان در این بازار، مشکلی برای صنعت خودروی داخلی ایجاد نمی کرد.
وی ادامه می دهد: بعد از بسته شدن ثبت سفارش خودرو شکایاتی به کمیسیون اصل ۹۰ آمد و ما پیش بینی میکردیم که تنش جدی در بازار خودرو ایجاد شود. بارها نیز این موضوع را گوشزد کردیم که این کار در چنین شرایطی منجر به گرانی خودرو میشود اما؛ یک شبه و به صورت ناگهانی تعرفه واردات خودرو نیز بدون هیچ توجیه و دلیلی افزایش پیدا کرد.
به بهانه گرانی خودروهای خارجی؛ داخلی ها را گران کردند!
سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس در مورد اثر وارد نشدن خودروهای خارجی بر بازار خودروی ایران می گوید: متاسفانه با قطع واردات خودرو و به دلیل پیش فروش هایی که از قبل انجام شده بود، شاهد افزایش قیمت سرسام آور خوردوهای خارجی بودیم و این بهانهای برای افزایش قیمت خودروهای داخلی نیز شد. همین جا برای من ثابت شد که مافیای خودروسازی، واردات خودرو و نحوه واردات آن را هم در چنگ خود دارد.
وی با اشاره به نظارت ناپذیر بودن خودروسازها، گفت: قدرت خودروسازان داخلی تا جایی بود که رای دیوان عدالت اداری که حکم به برگشت تعرفهها به قبل داده بود را شکست و این رای اجرایی نشد. در این مورد چند ده هزار ثبت نام کننده و خریدار خودروهای خارجی متضرر شدند و در مقابل دلالان سودهای کلان به جیب زدند.
پارسایی با اشاره به انحصار بازار خودرو که در دست دو قطب داخلی این صنعت است می افزاید: این انحصار و فشار از سوی خودروسازان حتی اثرات خود را در مجلس هم گذاشت به طوریکه در طرح ساماندهی بازار خودرو، ۲۱۶ نفر در مجلس این طرح را امضاء کردند اما؛ زمانی که فوریت آن در صحن علنی مجلس مطرح شد با دو فوریت آن مخالفت شد و یک فوریت طرح علی رغم این که تنها ٢٧ ثانیه زمان برای آن تعیین کردند رای آورد. طبق آیین نامه داخلی مجلس، ۴۵ روز بعد از بررسی طرح یک فوریتی این طرح باید از کمیسیون تخصصی به صحن مجلس بیاید، اما این طرح با فشار و پیگیری زیاد بعد از ۶ ماه آن هم با پیشنهاد مسکوت ماندن به صحن مجلس آمد که نهایتا مسکوت ماندن این طرح رای نیاورد. ما شاهد نفوذ خودروسازی در این کمیسیون هم بودیم اگر چه نمایندگانی هم بودند که از این طرح دفاع میکردند.
وی با اشاره به رای آوردن طرح ساماندهی بازار خودرو تاکید می کند: در زمان تصویب طرح، تهاجمی را به انحاء مختلف شاهد بودیم. برخی معتقدند این طرح صنعت خودرو را تضعیف میکند. بعد از تصویب طرح هم مافیای خودروسازی به شدت فعال شد.
سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس بیان می کند: متاسفانه دیدهبان شفافیت و عدالت دربارهی طرح ساماندهی خودرو با شورا نگهبان نامه نگاری کرده اند و طرح مذکور را در راستای تامین منافع رانتخواران عنوان کردند. من هم نگارنده نامه را به مناظره دعوت کردم. زمانی که طرح تصویب شد و ما در صحن مجلس پیشنهاداتی آوردیم خودروسازان من را متهم کردند. به هر حال این اتهامها وجود دارد. برخی کسانی که اتهام میزنند سالها نماینده مجلس بودند. اینها به روال قانونگذاری اشراف دارند و اگر دغدغهی مردم را داشتند میتوانستند از طریق دوستان نماینده پیشنهادات خود را به کمیسیون ارائه کنند و این که به نام شفافیت اقدام به تخریب کنند اوج بی اخلاقی است. کارشناسانی که اتهام میزنند هم راهشان به کمیسیون صنایع باز بود؛ در نهایت به نظرم این هجمهها طبیعی است.
در گفت و گوی پارسایی چند نکته دیگر هم وجود دارد. اول اینکه این نماینده مجلس عقیده دارد خودروسازان ایرانی ورشکسته هستند و برای همین می کوشند تا در بازار و قوانین خودرویی اثرگذاری داشته و همه چیز را به نفع خود تمام کنند و البته در جای دیگر پارسایی عقیده دارد تحریم ها نشان داد پروژه خودروی ملی بیشتر یک شوخی است تا واقعیت.
به هر حال مردم عادی و مشتریان حقیقی صنعت خودروی ایران به خوبی می دانستند و می دانند که پشت همه ندانمکاری های سال های اخیر یک باند یا به قول پارسایی مافیا خوابیده است اما؛ فریادشان به جایی نرسید. بی شک حال که مجلسی ها هم بر این مهم صحه می گذارند؛ این انتظار به حق از سوی مردم وجود دارد که برخوردی ضربتی و صریح و بدون چشم پوشی با این باند بزرگ شود حتی اگر یکی از اعضای این باند وزیر، وکیل یا دولتمرد دیرور و امروز باشد.