به گزارش خبرنگار پول نیوز؛ نمایندگان مجلس شورای اسلامی دیروز (دوشنبه) با
تصویب لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور مقرر کردند که واحد پول ایران از ریال به تومان (برابر با ۱۰۰ قران) تغییر کند و حذف 4 صفر از پول ملی هم تعیین و تکلیف شد.
البته قرار است که روند تبدیل واحد پولی به صورت تدریجی اجرا شود؛ بر این اساس، در دو سال ترتیبات اجرای این طرح فراهم شده و سه سال نیز دوره گذار خواهد بود که در این دوره هر دو واحد پولی (ریال و تومان) به صورت همزمان اعتبار خواهند داشت.
حال اصلاح پول ملی بیشتر از همیشه، به واقعیت نزدیک شده است. تنها مهر تایید شورای نگهبان برای آغاز پروسه اجرایی رفرم پولی نیاز است. مصوبه دیروز مجلس، هر ۱۰ هزار ریال فعلی را تبدیل به یک تومان میکند. واحد پول خرد هم «قران» تعیین شده که هر یک تومان، معادل ۱۰۰ قران خواهد بود.
رئیس کل بانک مرکزی زمان مورد نیاز برای اجرای این تحول را بین ۲ تا ۵ سال اعلام کرده است. اگر شورای نگهبان در مهلت مقرر ۱۰ روزه با مصوبه مجلس موافقت کند، تغییر واحد پول از ریال به تومان، به قانون تبدیل میشود. اگر ایراداتی از سوی شورای نگهبان مطرح شود و مجلس نتواند تا قبل از هفتم خرداد، ایرادات را مرتفع کند، مجلس بعدی مسئولیت نهایی کردن این لایحه را عهدهدار خواهد شد.
بلافاصله بعد از تصمیمی که نمایندگان برای تصویب کلیات
حذف 4صفر از پول ملی کشور اتخاذ کردند، دامنه وسیعی از اظهارنظرها، موافقت ها و انتقادات در خصوص این تصمیم نمایندگان در فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی بازتاب پیدا کرد.
مخالفان: دغدغه فرهنگی، موافقان: عرف جامعه
دیروز رئیس کل بانک مرکزی در جلسه رایگیری در مجلس حضور داشت و دلایل این بانک برای اجرای این لایحه را بیان کرد. دلایلی که عبدالناصر همتی از آنها نام برد، به نوعی مجموعهای از ادلهای است که موافقان اصلاح پولی به آنها استناد میکنند.
یکی از نکاتی که عبدالناصر همتی به آن اشاره کرد، همخوانی عرف جامعه با واحد تومان به جای ریال است. به گفته او، تورم مزمن ۵دهه گذشته کارآیی ریال و دینار را عملا ازبین برده و در جامعه عرف اصلی تومان است و افراد جامعه در مبادلات خود از این واحد استفاده میکنند و حتی به جای۵۰ هزار تومان از لفظ ۵۰ تومان استفاده میکنند.همتی تسهیل مبادلات بازرگانی را هم از وظایف اصلی بانک مرکزی دانست که یکی از ملزومات این تسهیلگری نظام پرداخت و یکی از مهمترین آنها نیز اسکناس و مسکوک است.
در مقابل دغدغهای که موافقان درخصوص عرف جامعه و تسهیل استفاده از
پول ملی مطرح میکنند، مخالفان دغدغه فرهنگی را پیش میکشند. از نظر مخالفان، تومان نماد تهاجم به کشور است؛ چرا که ماحصل تهاجم مغول به ایران است. در گذشته هم به همین خاطر و با نیت بازگشت هویت ملی، واحد تومان به ریال تبدیل شده است. از این رو منتقدان تاکید دارند که واحد پول ما باید علاوه بر اینکه با باورها و عرف جامعه منطبق باشد، از نظر تاریخی هم نماد ضعف نباشد.
هر چند، موافقان طرح دولت، مدعیاند که ریال هم حاصل یک تهاجم دیگر از جانب پرتغال بوده و مردم با آن به مرور زمان سازگار شدهاند. آنها معتقدند که منتقدان رویکرد کلیشهای به تاریخ ایران دارند و تصورشان از دوره مغولها، چندان با واقعیتها و شواهد تاریخی همخوانی ندارد.
در واکنش به صحبت های رییس بانک مرکزی مبنی بر اینکه حذف صفرها از پول ملی به احیای مسکوکات کمک میکند، مخالفان با اینکه بحثی روی کاهش هزینه اسکناسها ندارند، اما در مورد نحوه اجرای اصلاح پولی، انتقاد دارند. از نظر آنها، کشورهایی که در دورهای طرح حذف صفر را اجرا میکنند، در دوره گردش انتقالی چندان متحمل هزینه نمیشوند. چرا که در دوره انتقال، هر دو واحد پول، یک عنوان دارد که به راحتی قابل جایگزین هستند.
محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی می گوید: اینکه این مصوبه چه آثاری در حوزه اقتصادی و یا حوزههای دیگر دارد، اینکه برخی تاثیر آن را بر تورم مطرح میکنند باید گفت در حوزه اقتصادی و تورم تاثیر چندانی ندارد ولی از لحاظ روانی در جامعه به سبب اینکه مراودات پولی تغییر میکند و مردم باید فضای پولی متفاوتی را تجربه کنند تاثیر دارد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: از لحاظ اقتصادی و شاخصها هیچ تغییری انجام نمیشود ولی در حوزه مالی روند ساده کردن حسابها و صورتهای مالی را به همراه دارد چراکه چندسالی است ریال کاربردی نداشته و تومان به کار میبردیم، یک تومان معادل 10 ریال بود که با حذف چهار صرف یک تومان معادل ده هزار تومان شد که یک مقدار فضای چرخش پول تغییر کرده است.
وی ادامه داد: با توجه به لایحه پیشنهادی دولت و
بانک مرکزی امیدواریم اقدامات مطلوبی در این راستا انجام شود، هرچند تاثیری در فضای اقتصادی و مشکلات اقتصادی ندارد ولی اینکه آن را جزو یکی از فوریتهایی امروز کشور قرار بگیرید قبول نداریم.
علی صحرایی مدیر عامل شرکت بورس تهران با اشاره به حذف چهار صفر از پول ملی و تاثیر آن بر
بازار سرمایه گفت: با این اتفاق دیگر ریسک چندانی بر سهمهایی که قیمت پایینی دارند تحمیل نمیشود.
مدیرعامل شرکت بورس تهران به آماده سازی بستر لازم برای حذف چهار صفر از پول ملی اشاره و بیان کرد: مسیر لایحه و تصویب این اقدام و آماده سازی زیرساخت فنی آن زمان بر است که اکنون زمان مناسبی برای اجرای این اقدام است.
وی اظهار داشت: حذف صفر از پول ملی به تنهایی نمیتواند تاثیر چندانی را در اقتصاد کشور داشته باشد، اما اگر برنامههای دیگری در کنار حذف صفر از پول ملی در دستور کار قرار گیرد میتوان نسبت به آثار مثبت آن در کشور امیدوار بود.
«میثم رادپور» کارشناس اقتصادی درباره حذف چهار صفر از پول ملی گفت: حذف چهار صفر به دلیل اینکه تغییری در ارزش پول و کالا ایجاد نمیکند یک طرح خنثی به شمار میرود، بنابراین، اجرای این طرح نمیتواند تاثیر بزرگی بر متغیرهای اقتصادی کشور داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه حذف چهار صفر هیچ تاثیر تورمی واقعی ندارد، افزود: با حذف چهار صفر هیچ تغییری در
ارزش پول و یا کالاها رخ نمی دهد بنابراین نمیتوان انتظار تورمی داشته باشیم.
وی درباره تاثیر روانی اجرای این طرح، اظهار داشت: حتی به نظر میرسد که در بخش «مالی-رفتاری» و روانی نیز این طرح تاثیری نداشته باشد و شاهد تغییری در قیمت ها نخواهیم بود.
این کارشناس اقتصادی به جنبههای مثبت اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: از مزیتهای حذف چهار صفر، تسهیل فعالیتهای مربوط به حسابداری است که باعث روان شدن اعداد میشود.
رادپور با بیان اینکه تاثیر دیگر اجرای این طرح، کاهش هزینه های چاپ و انتشار اسکناس و سکوک است، گفت: به دلیل بالا رفتن قیمت ها و تورم، اسکناسها و سکه های موجود فاقد ارزش چندانی بوده و به همین دلیل به تعداد زیاد باید چاپ شوند که این موضوع، هزینه زیادی را به کشور تحمیل می کند.
وی خاطر نشان کرد: همچنین با ضرب سکه به جای اسکناس، هزینه انتشار، نگهداری و امحای اسکناس را نیز کاهش داد.