چقدر از بودجه‌ وزارت علوم و بهداشت صرف پژوهش شده است؟

شریفی مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم و متفکر آزاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس امشب ۲۳ آذر ماه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به بررسی وضعیت پژوهش از قوانین بالادستی تا ضرورت حل مسائل پرداختند.

محسن شریفی مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم با اشاره به اینکه در اسناد بالادستی نسبت به اعتبارات پژوهشی همه چیز خوب پیش بینی شده است، اما در عمل به نتیجه نرسیده‌ایم گفت: اگر واقع بینانه به موضوع نگاه کنیم حتی از ٠.۴٣ درصد کمتر نیز صرف پژوهش می‌شود، در زمان فعلی با توجه به مسائل اقتصادی کشور و بحث کرونا و نگرانی‌هایی در خصوص امکانات و تجهیزات داریم.

وی با اشاره به اینکه دستگاه‌های اجرایی اعتبارات پژوهشی دارند، اما صرف مسائل دیگری می‌شود افزود: حتی اگر بخشی از اعتباراتی که پیش‌بینی شده اختصاص پیدا کند می‌توان اقداماتی را انجام داد.

شریفی با اشاره به اینکه باید از پژوهش‌های مسئله محور حمایت کرد، گفت: در شورای علوم، تحقیقات و فناوری کمیسیون‌هایی تشکیل شده است تا از یک طرف نیاز دستگاه اجرایی تامین شود و از طرف دیگر توانمندی دانشگاه‌ها در کنار هم قرار گیرد، پژوهش‌های دانشگاهی باید به سمت پژوهش‌های مورد نیاز سوق پیدا کند.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم با اشاره به اینکه تمامی شرکت‌های دولتی، نهاد‌های عمومی غیر دولتی و شرکت‌های وابسته به استثنای صندوق بیمه و بازنشستگی موظف هستند از پژوهش‌های مسئله محور حمایت کنند گفت: در شورای عالی عتف کمیسیون‌هایی تشکیل شده است که مخفف علوم تحقیقات و فناوری اطلاعات است.

وی با اشاره به اینکه شرکت‌های دولتی اعتبارات لازم برای انجام پژوهش‌ها را تامین می‌کنند اگر این امور اتفاق بیفتد سهم پژوهش از درآمد ناخالص ملی خیلی بیشتر خواهد شد ادامه داد: در دانشگاه‌ها و مراکز علمی سرمایه‌گذاری خوبی صورت گرفته است، باید درک دانشی برای اعتلای محصولات مورد نیاز وجود داشته باشد و بدانیم که توجه به پژوهش می‌تواند در صحنه رقابت کمک کننده

شریفی خاطرنشان کرد: همیشه صنایع راه آسان را انتخاب می‌کنند، این مسئله فقط برای کوتاه‌مدت خوب است، اگر برای بلندمدت مدنظر قرار بگیرد قطعاً در آنجا کارآمدی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، بحث رقابت پذیری و بین المللی شدن و رقابت در سطح دنیا را نباید نادیده بگیریم، اگر این موضوع مدنظر تولیدکنندگان قرار بگیرد سرمایه گذاری در امر پژوهش مطلوب می‌شود.

پناهی معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در ادامه برنامه با اشاره به اینکه مصوبه یک درصد تا چهار درصد به طور کلی هیچ وقت در طول تحقیقات در دانشگاه علوم پزشکی کشور اتفاق نیفتاده است تصریح کرد: به طور کلی نگرش‌ها در حوزه تحقیقات علوم پزشکی تغییر پیدا کرده است، دانشگاه‌ها قبلاً با محوریت آموزش و پژوهش بودند، اما اخیرا به سمت دانشگاه‌های نسل سه رو آورده‌اند که باید به سمت حوزه فناوری در نهایت ثروت و کارآفرینی سوق پیدا کنند.

وی ادامه داد: شاید آن زمان دانشگاه‌ها مأموریت‌های آموزشی و پژوهشی داشتند و احساس نیاز نداشتند یا متولیان این باور را نداشتند که در حوزه تحقیقات بتوانیم پاسخگوی نیاز‌های خودمان در حوزه پژوهش باشیم.

پناهی عنوان کرد: ما قانون به اندازه کافی داریم، اما انون اجرا نمی‌شود، در دوران کرونا اتفاق خوبی صورت گرفت، مراکز درمانی احساس کردند که واکسن نیاز دارند و همچنین دولتمردان این احساس را داشتند که باید واکسن تولید شود لذا مراکز مختلف از تولید واکسن حمایت کردند، ۵ واکسن قدر در پلتفرم‌های مختلف در کشور وجود دارد، اگر همان نگاه را دولتمردان و متولیان در شرایط رکود داشته باشند قطعاً مسئله از این موارد هم بهتر می‌شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت افزود: برای تولید واکسن داخلی حمایت صورت گرفت، اگر سایر مسائل هم به جدیت واکسن دنبال شود شرایط بهتر خواهد شد.

محمد حسین بهشتی سرپرست معاونت تجاری سازی معاون علمی فناوری رئیس جمهور در بخش دیگری از برنامه با اشاره به اینکه قوانین بالادستی در این بخش وجود دارد گفت: نکته اساسی که در این خصوص باید مورد توجه قرار گیرد، این است که چه دستگاهی مسئولیت پایش این موضوع را به عهده دارد، کجا این پایش صورت می‌گیرد و لذا باید دید چه مقدار از اعتبارات هزینه می‌شود.

وی با اشاره به اینکه امروز نمایشگاه ایران ساخت برگزار شد افزود: تعداد زیادی از شرکت‌ها را می‌بینیم که بخش خصوصی هستند، ۳۷۰ شرکت محصولاتی را ارائه دادند، متولی باید پایش کند که چه مقدار در این بخش هزینه شده است، حتی اختلاف نظر در خصوص اینکه چه نوع هزینه‌هایی را به عنوان هزینه پژوهش می‌خواهیم لحاظ کنیم وجود دارد.

بهشتی با اشاره به اینکه محقق کارش پژوهش است ادامه داد: اگر دستگاه‌ها و تجهیزاتی برای پژوهش خریداری می‌شود، به معنای هزینه کردن در پژوهش است و نمی‌توانیم بگوییم هزینه کردن درخصوص پژوهش نیست، شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری بررسی‌هایی را انجام داده است لذا دستگاه‌ها مقدار خوبی در این بخش هزینه کرده‌اند، ولی جایی نیست که پایش صورت بگیرد.