رپس از آن که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، قول داد به کاهش نرخ بهره ادامه خواهد داد، لیر به پایین ترین حد خود سقوط کرد و با اشاره به آموزه های اسلامی در خصوص ربا به عنوان مبنای سیاست خود، لیر به پایین ترین سطح خود رسید.

نگارعلی_ این ارز در اوایل معاملات روز دوشنبه آسیا بیش از ۶ درصد تضعیف شد و نرخ برابری آن با دلار آمریکا به ۱۷.۶۲۴ رسید و به سمت پنجمین روز نزولی پیش رفت. این ارز تقریباً نیمی از ارزش خود را در سه ماه گذشته از دست داده است که بزرگترین عقب نشینی در بین هر ارز در جهان در آن دوره است.

اردوغان در تازه ترین سخنرانی خود گفته است که " ما در حال کاهش نرخ بهره هستیم، از من انتظار دیگری نداشته باشید." او با استفاده از یک کلمه عربی که در ترکی برای اشاره به آموزه های اسلامی استفاده می شود، گفت:" به عنوان یک مسلمان، آنچه را که ناس (مردم) به آن نیاز دارند را انجام خواهم داد."

این ارز در سال جاری در مقابل دلار ۵۷ درصد عقب نشینی کرده است، رکودی که روند آن ماه گذشته پس از رونمایی اردوغان از یک مدل اقتصادی که متکی بر هزینه های استقراض کمتر و ارز ارزان تر است، شتاب گرفت.

مینا کووسیستو و یاکوب کریستنسن، تحلیلگران Danske Bank A/S در گزارشی که روز دوشنبه منتشر شد، نوشتند:" نرخ‌های بهره پایین‌تر، ضعیف‌تر شدن پایه‌ها و شرایط مالی سخت‌تر جهانی ارزش لیر را بیشتر پایین می‌آورد، مگر آن که اردوغان مسیر خود را تغییر دهد."

از نظر رئیس جمهورترکیه می تواند با کنار گذاشتن سیاست هایی که نرخ بهره بالاتر و جریان های ورودی قوی را در اولویت قرار می دهد، خود را از اتکا به جریان سرمایه خارجی رها کند. در قلب ایده‌های او این باور وجود دارد که نرخ‌های بهره پایین‌تر نیز رشد قیمت مصرف‌کننده را مهار می‌کند، دیدگاهی که برخلاف دیدگاه اجماع بانک‌های مرکزی جهان است.

او این ایده را از سپتامبر آزمایش کرد، زمانی که بانک مرکزی علیرغم افزایش قیمت‌های مصرف‌کننده، کاهش نرخ‌های بهره را آغاز کرد و در روز پنج‌شنبه با کاهش ۱۰۰ واحد دیگر نرخ پایه را به ۱۴ درصد رساند. مواضع پولی متعاقب آن در نهایت لیر را ثابت نگه داشت اما ارزش این ارز اخیرا تقریباً هر روز به پایین‌ترین سطح رکورد خود، سقوط می کند.

سقوط ارز تقریباً یک شبه بر قیمت‌های مصرف‌کننده اثر گذاشت و منجر به تورم شدیدی شد که کارمندان سوپرمارکت‌ها مشغول تغییر برچسب‌ها شدند. ترک‌های طبقه کارگر و بازنشستگان در هفته‌های اخیر شروع به تشکیل صف‌های طولانی در مقابل غرفه‌های شهرداری برای دریافت نان یارانه‌ای کردند، در حالی که انجمن‌های تجاری برتر کشور به طور علنی به دولت به دلیل بی‌ثبات کردن اقتصاد حمله کردند.

اردوغان گفت:" البته ما از بی ثباتی ناشی از نوسانات لیر و تأثیر آن بر قیمت ها آگاه هستیم. اما ما در برابر اینها مقاومت خواهیم کرد. من از همین جا اعلام می کنم: هیچ عقب نشینی وجود ندارد."

محور سیاست اخیر اردوغان همچنین خشم صنعتگران ترکیه را برانگیخت و چندین انجمن تجاری خواستار اقداماتی برای تثبیت نرخ لیر شدند.

گروه تجاری کلیدی توسیاد که زمانی سازمان قدرتمندترین مشاغل ترکیه بود، در آخر هفته از دولت اردوغان خواست تا موضع سیاست فعلی را کنار بگذارد و آشفتگی بازار اخیر را دلیلی بر شکست مدل آزمایشی ذکر کرد.

اردوغان به توسیاد و سایر منتقدان او پاسخ داد و به آنها هشدار داد که "آنها نمی توانند دولت را به چالش بکشند."

وی در ادامه گفت:" شما برای به قدرت رساندن دولتی کار می کنید که بتوانید از آن بهره برداری کنید. این ملت به شما اجازه چنین کاری را نخواهد داد."