طوفان اومیکرون اروپا را درنوردید

آلمان از بیستم دسامبر قرنطینه ۱۴ روزه‌ای برای همه مسافرانی که از بریتانیا می‌آیند وضع می‌کند. فرانسه هم در هجدهم دسامبر مرز‌های خود را به روی گردشگران بریتانیایی بست. با این حال، محدودیت‌ها در سفر‌های بین‌المللی برای مهار گسترش این سویه از ویروس کافی نخواهد بود. در نوزدهم دسامبر، هلند یک قرنطینه شدید جدید را معرفی کرد که حداقل تا ۱۴ ژانویه ادامه خواهد یافت و همچنین قوانین سختگیرانه‌تری در دیگر کشور‌ها در نظر گرفته شده است.

چنین حرکت‌هایی درست زمانی رخ می‌دهد که بسیاری از کشور‌های اروپایی شروع به تغییر قوانین با رهایی از سویه دلتا کرده بودند و اوج ابتلا در آلمان و هلند به پایان رسیده بود. نرخ افزایش موارد جدید در فرانسه هم کاهش یافته بود. اومیکرون، اما روند‌های پیشین را با تغییر مواجه کرده است. در دانمارک به شدت به پیش تاخته و ژان کاستکس نخست وزیر فرانسه هم روز هفدهم دسامبر اعلام کرد که این سویه «با سرعت رعد و برق» در سایر بخش‌های اروپا در حال گسترش است و در نتیجه آن تعداد موارد جدید ناشی از ابتلا به اومیکرون هر روز دو تا سه برابر می‌شود. الیور وران وزیر بهداشت فرانسه در این باره گفت: سویه جدید ممکن است تا کریسمس، بخش بزرگی از موارد جدید ابتلا در فرانسه را به خود اختصاص دهد.

حتی اگر سختی اومیکرون به شدت کمتر از دلتا باشد (که هنوز مشخص نیست)، مقیاس این موج نزدیک به آن معناست که تعداد موارد جدی ممکن است افزایش یابد. بسیاری از کارکنان بهداشتی ممکن است خودشان به این سویه مبتلا شوند و فشار بیشتری به بیمارستان‌ها وارد شود. برای به دست آوردن زمان و کاهش این فشار، دولت‌های اروپایی دو سلاح اصلی در اختیار دارند. یکی از این موارد، تسریع در آغاز تزریق دوز‌های تقویت کننده به منظور افزایش حفاظت در برابر ویروس است. مورد دیگر محدود کردن تعاملات اجتماعی با امید به کاهش سرعت انتقال است.

با تزریق دوز‌های تقویت کننده شروع کنید. بخش غربی اتحادیه اروپا بپیشرفت خوبی در تجویز اولین دوز واکسن کووید – ۱۹ داشته است. نزدیک به ۸۹ درصد از پرتغالی‌ها، ۸۳ درصد از اسپانیایی‌ها، ۸۰ درصد از فرانسوی‌ها و ۷۹ درصد از ایتالیایی‌ها حداقل یک دوز از واکسن را دریافت کرده‌اند. این در مقایسه با ۷۶ درصد در بریتانیا، ۷۳ درصد در آلمان و ۷۳ درصد در آمریکا و حتی نسبت کمتری در بخش‌هایی از اروپای مرکزی و شرقی است. اما به نظر می‌رسد که دوز‌های تقویت کننده محافظت قابل توجهی در برابر اومیکرون و به ویژه در موارد شدید دارند. بریتانیا در این رقابت پیشتاز است: بیش از ۴۰ درصد از جمعیت این کشور در مقایسه با ۱۸ درصد در آمریکا دوز تقویتی دریافت کرده‌اند. این سهم در آلمان تنها ۳۰ درصد، در فرانسه ۲۴ درصد و در ایتالیا ۲۳ درصد است.

اروپا اکنون در شرایط رقابت برای افزایش عرضه دوز‌های تقویت کننده است. امانوئل مکرون رییس‌جمهوری فرانسه، در اواخر نوامبر فرصت‌هایی برای افراد بالای ۱۸ سال ایجاد کرد. او همچنین به افراد بالای ۶۵ سال هشدار داد مجوز واکسن فرانسوی، گواهی دیجیتالی مورد نیاز برای ورود به رستوران‌ها، بار‌ها و مکان‌های سرپوشیده، اواسط دسامبر منقضی می‌شود مگر اینکه فرد یک دوز واکسن تقویتی دریافت کرده باشد. اکنون دوز‌های تقویتی با نرخ مناسبی به متقاضیان تزریق می‌شود. کارل لوترباخ وزیر بهداشت جدید آلمان اعلام کرد که در هفته گذشته ۱.۵ میلیون دوز بوستر در روز تزریق شده است. فرانسه در شانزدهم دسامبر با نزدیک به ۹۰۰ هزار دوز تزریق در روز، رکورد جدیدی به ثبت رساند.

اما آژانس سلامت اروپا روز پانزدهم دسامبر هشدار داد که حتی با گسترش سریع‌تر دوز‌های تقویت کننده، سیستم‌های مراقبت بهداشتی نمی‌توانند با این مشکل مقابله کنند؛ مگر آنکه قوانین مربوط به تماس اجتماعی «بدون تاخیر» تقویت شود. به همین دلیل است که کشور‌های اروپایی به دومین سلاح خود یعنی محدودیت‌های شدیدتر در سفر و سایر فعالیت‌ها روی آورده‌اند.

هلندی‌ها تا به امروز سخت‌ترین قوانین جدید را برای شهروندان خود وضع کرده‌اند. همه کافه‌ها، رستوران‌ها، سینماها، فروشگاه‌های غیرضروری و مراکز ورزشی سرپوشیده به مدت یک ماه تعطیل هستند. رویداد‌های ورزشی در استادیو‌های خالی برگزار می‌شود. خانواده‌ها مجاز خواهند بود در طول کریسمس تنها چهار مهمان بالاتر از ۱۳ سال را به خانه‌های خود دعوت کنند. مارک روته نخست‌وزیر هلند اعلام کرده است با توجه به اینکه سویه جدید «حتی سریع‌تر» از آنچه انتظار می‌رفت در حال گسترش است چاره‌ای جز چنین رویکردی باقی نمی‌ماند.

در حال حاضر فرانسه نه قرنطینه و نه منع آمد و شد را اعلام کرده است. اما کاستکس در هفدهم دسامبر اعلام کرد قصد دارد کارت‌های کووید را در کشور به یک گذرنامه واکسن مناسب تبدیل کند. در حال حاضر، برای دسترسی به رستوران‌ها و سایر مکان‌های عمومی نیز باید تست‌های منفی کووید – ۱۹ به همراه داشت. قانون جدیدی که در ژانویه به پارلمان ارائه خواهد شد، حتی ورود افرادی را که واکسن دریافت کرده‌اند محدود خواهد کرد. زمانی که مکرون در ماه جولای قوانین مربوط به مجوز کووید را تشدید و اعلام کرد که واکسیناسیون برای کارکنان مراقبت‌های بهداشتی از ماه سپتامبر اجباری خواهد شد، این به عنوان یک حرکت بزرگ برای واکسینه شدن عمل کرد. دولت امیدوار است که قانون جدید در صورت تصویب، تاثیر مشابهی داشته باشد. ایتالیا هم پیش از این قانون مشابهی را وضع کرده است. اتریش، اما پا را فراتر گذاشته است: واکسیناسیون در ماه فوریه در این کشور اجباری خواهد شد و برای افرادی که از واکسن زدن امتناع کنند جریمه سنگینی در نظر گرفته خواهد شد. آلمان هم در حال بررسی اقدام مشابهی است.

موج اومیکرون در فرانسه به دو دلیل در زمان نامناسبی است. یک دلیل آن اقتصادی است: کسب و کار‌های هتلی و رستورانی در کوه‌های آلپ که در کریسمس و سال نو به شدت متکی به گردشگران بریتانیایی هستند، به دلیل محدودیت‌های مرزی نسبت به شروع فاجعه بار این فصل هشدار داده‌اند. اما مشکل بزرگتر سیاسی است. انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در ماه آوریل برگزار می‌شود و ماه ژانویه به صورت سنتی، زمان آغاز رقابت‌های انتخاباتی است. مکرون که انتظار می‌رود برای دور جدید انتخابات هم نامزد شود، تمایلی به اعمال یک قرنطینه جدید و یا محدودیت در مدارس ندارد. فرانسوی‌ها در زمستان گذشته، ماه‌ها تحت مقررات منع آمد و شد شبانه بودند و فشار‌های آن دوران همچنان در اذهان باقی است.

شیوع سویه اومیکرون می‌تواند به آن معنا باشد که گفتگو‌های سیاسی ملی تغییر خواهد کرد. تاکنون تحت فشار پوپولیست – ناسیونالیست‌ها، مساله مهاجرت و سیاست هویتی بر این مبحث غالب شده است. این‌ها اکنون می‌توانند بار دیگر توسط بهداشت عمومی تحت الشعاع قرار گیرند. این مساله می‌تواند به نفع مکرون باشد. رای دهندگان به دنبال اطمینان خاطر و تداوم وضعیت کنونی هستند. اما با تیره شدن روحیه ملی، هیچ فردی از جمله رییس‌جمهوری، از ایده تبلیغات انتخاباتی لذت نخواهد برد.