ایران باید در حوزه انرژی از صفر شروع کند؟

علی اصغر زرگر درباره چشم‌انداز جدیدی که عربستان در حوزه انرژی برای خود تعریف کرده، اظهار داشت: عربستان برنامه بلندمدتی در حوزه انرژی‌های پاک دارد و سرمایه گذاری بزرگی روی تولید برق فتوولتاییک دارد که اگر به ثمر برسد جایگزین تولید برق از انرژی فسیلی شده و خود را در جایگاه یک صادرکننده انرژی برق در منطقه قرار می‌دهد.

وی با اشاره به برنامه عربستان برای ایجاد شهر الکترونیکی افزود: این موضاعات بیانگر این است که عربستان روی منابع دیگری غیر از نفت و گاز تمرکز کرده و پروژه‌های بزرگی در دست اجرا دارد.

این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: سعودی‌ها غیر از تولید و صادرات نفت روی پروژه‌های پتروشیمی نیز برای مصرف داخل بخصوص بازار صادرات برنامه‌های جامعی دارند که در این راستا استفاده از میعانات را در برنامه‌های خود تعریف کرده‌اند، به این ترتیب با برنامه‌هایی که در حوزه تجدیدپذیر‌ها دنبال می‌کنند امکان صادرات منابع سوختی را که به مصرف نیروگا‌ها می‌رسد برای خود فراهم کرده‌اند؛ بنابراین ۱۰ سال آینده روی انرژی پاک حساب کرده تا منابع گازی و فسیلی خود را برای صادرات آزاد کند.

وی گفت: عربستان کشور ثروتمندی است، اگرچه میلیارد‌ها دلار برای جنگ‌های منطقه‌ای از جمله یمن هزینه می‌کند، اما ذخیره عظیم ارزی از جمله مزیت‌ها برای به سرانجام رساندن هر پروژه‌ای است که در سر می‌پروراند، کشور پهناوری است که در منطقه حاره واقع شده و زمستان‌های سختی ندارد و در عین حال جمعیت زیادی هم ندارد، بنابراین مصرف داخلی گاز ندارد و در حد معقولی از آن استفاده می‌کند بنابراین تمرکز خود را برای تامین انرژی روی انرژی خورشیدی قرار داده است.

زرگر در ادامه به موقعیت ایران در حوزه انرژی پرداخت و گفت: ایران ۸۵ میلیون نفر جمعیت دارد که ۹۰ درصد از انرژی گاز در منازل استفاده می‌کنند و این باعث شده در خیلی مواقع بخصوص فصل زمستان با کمبود گاز مواجه شویم و همین باعث شده که یک منبع مطمئن صادرکننده گاز نباشیم، ضمن اینکه سرمایه گذاری زیادی هم انجام نشده و این‌ها باعث شده دومین دارنده ذخایر گازی جهان علاوه بر عدم امکان صادرات پایدار با مشکلات تامین داخلی هم مواجه باشد. در هر حال، اما دنیا هنوز به منابع گازی نیاز دارد، زیرا کشور‌ها علاوه بر تامین خوراک پتروشیمی و صنایع بزرگ دیگر برای نیروگاه‌ها هم نیازمند گاز هستند بنابراین هرچند کشور‌های تازه وارد در حوزه گاز مثل عربستان نگرانی‌هایی برای کشور‌های قدیمی این حوزه فراهم می‌کند، اما تقاضا هم هچنان رو به تصاعد میل دارد.

وی تاکید کرد: اگر ما برنامه میان مدت روی انرژی خورشیدی داشته باشیم می‌توانیم از منابع گازی هم برای بخش تولید بهره ببریم و باضافه اینکه اگر توافقی هم صورت گیرد اروپا بسیار مشتاق است که در کنار روسیه، ایران را نیز به عنوان مبدا تامین گاز خود انتخاب کند همچنین در صورت حل شدن مشکلات سیاسی بین الملل و جذب سرمایه گذاری خارجی می‌توانیم گاز را تا هند و چین هم برسانیم.

این کارشناس حوزه انرژی بیان داشت: در هر صورت کشور‌ها برنامه ریزی بلندمدتی در حوزه انرژی دارند ما نیز نیازمند سیاست اساسی و نقشه راه هستیم تا از منابع‌مان در راستای ارزآوری و پررنگ کردن نقش خود در بازار بین الملل استفاده کنیم.

وی یادآور شد: عربستان توان تولید روزانه ۱۴ میلیون بشکه نفت را دارد، ولی در عین برنامه‌های بسیار محکمی در حوزه تجدیدپذیر‌ها دارد، این کشور باوجودی که برای دسترسی به بازار گاز نیاز به سرمایه گذاری بسیار هنگفت و عبور از کشور‌های واسط دارد، اما بنا ندارد چشم پوشی کند؛ مثلا برای رسیدن به بازار عراق باید خطوط خود را از کویت عبور دهد، اگر بخواهد به ترکیه صادرات داشته باشد باید از عراق بگذرد و یا اینکه تبدیل به ال ان جی کند، اما ایران هرچند به لحاظ موقعیت جغرافیایی ارجحیت دارد، اما باید بتواند سرمایه گذاری کند، تولید را بالا ببرد، مبدا مطمئنی باشد و این ایران را در موقعیت سخت‌تری نسبت به عربستان قرار می‌دهد.

زرگر گفت: موقعیت بین‌المللی ایران باعث شد که صادرات نفت‌مان را به ۱۰۰ هزار بشکه رساندند؛ عربستان، روسیه و دیگر کشور‌ها جایگزین شدند و اکنون نفت به ۹۲ دلار رسید و ایران در واقع یک غایب است. البته اگر تحریم لغو شود می‌توانیم بازار‌ها را بدست آوریم، زیرا نفت، گاز و پتروشیمی کالا‌های استراتژیک هستند، اما موضوع این است که نیاز به میلیارد‌ها دلار سرمایه در این بخش داریم و کشور‌های دیگر بی‌توجه به موقعیت ما به تقاضا‌ها پاسخ می‌دهند.

وی یادآور شد: اکنون بسیاری از بازار‌های ما در بخش صادرات از دست رفته است، ما اولین کشوری بودیم که ژاپن در بندر امام سرمایه گذاری کرد و ما به عنوان قطب تکنولوژی پتروشیمی مطرح بودیم، عربستان خیلی بعدتر از ما تولید پتروشیمی را آغاز کرد، اما با توجه به انقلاب و جنگ و مسائل بعد از آن ما عقب ماندیم، عربستان هر چند دیرتر از ما وارد این عرصه شد، اما با سرمایه گذاری عمده‌تر پیشرفت قابل توجهی داشته است.

این کارشناس حوزه انرژی بیان داشت: اکنون ما کشوری هستیم که بابت عدم تامین گاز صنایع و پتروشیمی‌ها میلیون‌ها دلار ضرر می‌کنیم، درحالی که در بازار پرتقاضای گاز برای تامین داخل هم چالش داریم و ممکن است یک تازه وارد مثل عربستان براحتی بتواند به بازار‌هایی که شاید روزی ما در فکر ورود به آن‌ها بودیم وارد شود و اگر ما در این عرصه رقابتی همچنان غفلت کنیم باید دوباره از صفر شروع کنیم تا بازارهایمان را بازگردانیم.