اروپا با کمبود انرژی دست به دامن چه کسی می‌شود؟

تحلیل‌گران معتقدند جنگ میان روسیه و اوکراین در بازه زمانی کوتاه تمام نمی‌شود. تدوام این جنگ کشور‌ها و به خصوص اروپا را نگران تامین انرژی کرده است. در این میان ایران گزینه خوبی برای تامین انرژی اروپاست. اما آیا روسیه اجازه صادرات گاز را به ایران نمی‌دهد؟

تحلیل‌گران تخمین می‌زنند جنگ روسیه به اوکراین قرار نیست به این زودی تمام شود. عده‌ای از آن‌ها حتی معتقدند ممکن است طرف اروپایی در مذاکرات به خرید گاز از ایران و جایگزینی گاز روسیه با ایران هم فکر کند.

کشور‌های اتحادیه اروپا به شدت به گاز روسیه وابسته هستند. آلمان از جمله همین کشور‌ها است که وابستگی زیادی به منابع گازی روسیه دارد. طبق آمار‌های رسمی، در حال حاضر حدود ۵۵ درصد از گاز وارداتی به آلمان، از روسیه تامین می‌شود.

کشور‌های اروپایی حالا با این پرسش بزرگ و جدی مواجه شده‌اند که در صورت پایان بخشیدن به واردات گاز از روسیه، چه کشور‌هایی می‌توانند گاز مورد نیاز قاره سبز را تامین کنند؟


آمریکا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی و صادرکنندگان گاز مایع در جهان با اتکاء به شیوه "هیدروفرکینگ" یا ''شکست هیدرولیکی'' است. این روش، به دلایل زیست‌محیطی، بسیار بحث‌برانگیز است.

آمریکا در هفته‌های گذشته، صادرات گاز مایع خود به اروپا را افزایش داده است. با این حال، این موضوع به طور مستقیم، چندان فایده‌ای برای آلمان ندارد چرا که آلمان، پایانه‌ای برای واردات گاز طبیعی مایع ندارد.

نروژ و هلند

نروژ هم یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز در جهان است و در حال حاضر، حدود یک‌سوم از گاز مورد نیاز آلمان را تامین می‌کند. با این حال، امکان افزایش واردات گاز از نروژ وجود ندارد.
نخست وزیر نروژ، به تازگی در میانه‌های ماه ژانویه گذشته در تلویزیون آلمان گفت: «ما با تمام ظرفیت خود صادر می‌کنیم.»

هلند هم که ۱۰ درصد از گاز آلمان را تامین می‌کند، گفته که نمی‌تواند صادرات خود را افزایش دهد.

قطر

قطر یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز مایع و در کنار روسیه و ایران، دارای بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان است.

با این وجود، قطر با بیشترین ظرفیت خود تولید می‌کند. وزیر انرژی این کشور به تازگی، یعنی تنها دو روز قبل از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، گفته بود که قطر برای تولید بیشتر گاز به "سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌ها" و قرارداد‌های بلندمدت با اروپایی‌ها نیاز دارد.

قطر، اما می‌تواند در سال‌های آینده، میزان تولید گاز مایع خود را افزایش دهد.

الجزایر

الجزایر، دهمین صادرکننده بزرگ گاز در جهان است و در سال ۲۰۲۱ میلادی بخش بزرگی از گاز طبیعی مایع این کشور به مقصد بازار‌های اروپایی صادر شده است. این امر، الجزایر را به یکی از مهم‌ترین تامین‌کنندگان گاز برای کشور‌های اروپایی تبدیل می‌کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

خبرگزاری فرانسه اواخر فوریه گذشته گزارش داده بود که مقام‌های الجزایر با فروش بیشتر گاز موافقت کرده‌اند. از جمله، رئیس شرکت انرژی دولتی الجزایر، از آمادگی این شرکت برای صدور گاز اضافی از طریق خط لوله ترانس مدیترانه به اروپا خبر داده است.

این شرکت، اما در عین حال تاکید کرده که قبل از هر چیز باید ''گاز اضافی'' در الجزایر وجود داشته باشد؛ یعنی ابتدا همه تعهد‌های قراردادی و تقاضا‌ها برای گاز الجزایر تامین شوند و سپس گاز باقی مانده، می‌تواند به اروپا فرستاده شود.

کارشناسان بر این باورند که اروپا حداقل در کوتاه‌مدت، نمی‌تواند روی گاز الجزایر حساب باز کند.

نیجریه

نیجریه، از کشور‌هایی است که بیشتری ذخایر گازی در جهان را دارند. گاز نیجریه به مراتب از میزان نیاز داخلی بیشتر است بر این اساس، احداث یک خط لوله ۴۰۰۰کیلومتری از غرب آفریقا به اروپا، دستکم در میان‌مدت می‌تواند به کاهش وابستگی اروپا به گاز روسیه کمک کند. این خط لوله در صورت احداث می‌تواند تا ۳۰ میلیارد مترمکعب گاز را ابتدا به الجزایر، و سپس به اروپا منتقل کند.

تاکنون، اما تنش‌های سیاسی در این منطقه، احداث این خط لوله را به تعویق انداخته است.

نیجریه در حال حاضر، گاز مایع را از طریق کشتی به اروپا صادر می‌کند. اسپانیا، فرانسه و پرتغال اصلی‌ترین مشتریان گاز نیجریه هستند که پایانه‌های گاز طبیعی مایع دارند. آلمان تصمیم دارد تا دو پایانه گاز طبیعی احداث کند تا بتواند، مستقیما گاز وارد کند؛ اما ساخت و راه‌اندازی چنین پایانه‌هایی سال‌ها طول می‌کشد.

آذربایجان

یکی از مقام‌های وزارت انرژی آذربایجان به تازگی گفته که این کشور قصد دارد در سال جاری، صادرات گاز خود را ۱۱ درصد افزایش دهد. اما مشکل اینجاست که این کشور درگیر قرارداد‌های بلندمدتی است که سال‌ها قبل به امضا رسیده و از طرف دیگر، تقاضای داخلی در این کشور طی ده سال گذشته، به شدت افزایش پیدا کرده است.

از دسامبر سال ۲۰۲۰ میلادی، این کشور از طریق خط لوله ترانس آدریاتیک، به اروپا گاز صادر می‌کند. این کریدور گازی به طول تقریبی ۹۰۰ کیلومتر، از مرز ترکیه و یونان می‌گذرد و با عبور از آلبانی به ایتالیا می‌رسد.

مقام‌های مسئول در کشور‌های اروپایی همچنان در جست‌وجوی پیدا کردن راه‌حلی هستند تا خود را از وابستگی به گاز روسیه، رها سازند.
مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران گفت: برای صادرات گاز به اروپا نیازمند شروطی هستیم که اگر محقق شود، می‌توانیم بازار‌های اروپا را به دست آوریم.

حمیدرضا عراقی در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه در حال حاضر ایران امکان صادرات گاز را ندارد، اظهار کرد: با توجه به شرایط کنونی گاز ایران نمی‌تواند جایگزین روسیه شود، اما اگر در درازمدت صرفه‌جویی صورت بگیرد و توسعه مخازن انجام شود، ایران می‌تواند از فرصت‌ها استفاده کند و این مساله تنها منوط به شرایط کنونی نمی‌شود و درصورت فراهم شدن شرایط کلا می‌تواند از مزایای توسعه صادرات بهره ببرد.

وی با تاکید بر اینک تحقق این مساله مستلزم شروطی است، گفت: مصرف بهینه باید اتفاق بیفتد و در کنار آن نیز توسعه مخازن صورت بگیرد؛ علاوه بر این حفظ و پایداری شرایط موجود و توسعه سرمایه‌گذاری نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که اگر محقق شود، آینده خوبی را برای صنعت گاز می‌توانیم ترسیم کنیم.

مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه هر زمانی ایران گاز مازاد داشته باشد این فرصت برایش وجود دارد که به بازا‌های اروپایی راه پیدا کند، گفت: امکان صادرات گاز ایران به اروپا وجود دارد، اما باید به بحث مدیریت مصرف، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه و پایداری تولید گاز، سرمایه‌گذاری در مخازن جدید توجه شود.

عراقی افزود: باید روی این مساله فکر شود و اگر با روش فعلی پیش برویم، امکان صادرات گاز به اروپا وجود نخواهد داشت، در شرایط کنونی طبق اعلام مسوولان صنعت گاز به ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم.

وی با اشاره به پتانسیل‌های صادرات گاز به اروپا گفت: اگر سیاستگذاری‌ها به درستی انجام شود، می‌توانیم تا ۲۰۰ میلیارد مترمکعب در سال صادرات گاز به اروپا داشته باشیم.