در زمانی که کالایی از یک کشور به کشور دیگر وارد میگردد
واردات کالا نامیده میشود و زمانی این اتفاق خواهد افتاد که تولید آن مقرون به صرفه نبوده و یا منابع و امکان تولید آن در آن کشور وجود ندارد.
اقلیم یک کشور و شرایط منابع طبیعی و آب و هوایی یک کشور و هزینههای تولیدی و نیروی انسانی از عوامل عدم تولید یک محصول و واردات آن میباشد. یکی دیگر از این عوامل میتوانیم به سطح تکنولوژی و دانش فنی وهمچنین ماشین آلات و مواد اولیه تولیدی اشاره کنیم که بیشتر کشورها از جمله چین و آلمان با استفاده از مکانیزمهای خاص از نمونه برداری و مهندسی معکوس محصولات و کالاهای خود جلوگیری نموده و موجبات واردات این کالاها را در کشورهای دیگر ایجاد مینمایند.
واردات کالا یکی از مهمترین بخشهای تجارت هر کشور میباشد و سیاستهای دولتی جهت تنظیم بازار و ساختار تولیدی و مصرفی با اعمال تعرفه بر محصولات وارداتی این شرایط را مدیریت مینمایند. بیشتر واردات ایران از کشورهای چین، امارات، کره، ترکیه و آلمان میباشد و در سالهای اخیر با توجه به ممنوعیتهای وارداتی کالاهای مصرفی و کالاهایی که در ایران تولید میشوند بیشتر مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی وارد میگردد.
در لیست واردات ایران میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
جرثقیلهای برجی
قطعات ماشینهای حفر زمین
قطعات برای تولید وسایل حمل و نقل کالا
لوازم لازم برای ماشین سازی
ماشینهای بافندگی
مواد شیمیایی
واردات به ایران به چند دسته بندی تقسیم میگردند:
واردات کالاهای مجاز که براساس قانون واردات آن طبق تعرفه مجاز میباشد و براساس ضوابط نیازی به اخذ مجوز خاصی نیست.
واردات کالاهای مشروط که صدور و ورود صرفا با کسب مجوز امکانپذیر است مانند گندم و یا خوراک دام و ..
واردات محصولاتی که به لحاظ شرعی یا قانونی ممنوع میباشد مانند اسلحه یا مشروبات الکلی
در نوع اول یا دوم براساس گروه بندی کالایی اختصاص ارز جهت واردات در سه گروه تقسیم میشوند:
۱- کالاهای گروه ۱ (ارز دولتی جهت واردات اختصاص مییاید)
۲- کالاهای گروه ۲ (ارز نیمایی جهت واردات اختصاص مییابد)
۳- کالاهای گروه ۳ (ارز آزاد اختصاص مییابد)
باید دقت کرد که محصولات وارداتی، شامل کالاهای غیراستاندارد نشوند. زیرا ممکن است کالاهایی با قیمت پایین ارائه شوند که کیفیت خوبی نداشته و یا استاندارد لازم را نداشته باشند. برای وارد کردن کالاهای صنعتی باید از خدمات پس از فروش آن مطمئن شد. در این زمینه باید دلایل ایجاد قیمت پایین برای کالاهای وارداتی بررسی شود و از نمایندگان و تولید کنندگان معتبر که توسط تولید کنندگان اصلی معرفی میشوند محصولات، خریداری شود.
بر اساس آخرین گزارشهای سازمان توسعه تجارت واردات کشور طی یازده ماهه سال ۱۴۰۰ به ۳۶۷۷۷ هزار تن و به ارزش ۴۶۵۷۷ میلیون دلار رسیده اسـت کـه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹ درصد از نظر وزن و ۶,۳۵ درصد از نظر ارزش افزایش داشته است.
واردات کالا در دی ماه به ۳۵۶۶ هزار تن و ۵۱۰۴ میلیون دلار رسیده است که نسبت به ماه قبـل ۱۵ درصـد از لحاظ وزن و ۶,۱۲ درصد از نظر ارزشی افزایش داشته است
پنج مبدا بزرگ وارداتی کشور: امارات متحده عربـی بـا ارزش ۱۴۵۶۱ میلیـون دلار و سـهم ۳۱ درصـد از کـل واردات، چین ۱۱۱۰۰ میلیون دلار و سهم ۲۴ درصد، ترکیه ۴۶۹۸ میلیون دلار و سهم ۱۰ درصد، آلمـان ۱۶۳۶ میلیون دلار و سهم ۵,۳ درصد و سوئیس ۱۴۷۶ میلیون دلار و سهم ۲,۳ درصد.
سهم ۵ کشور مذکور از کل واردات: ۷۲ درصد و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی: ۱۲۶۶ دلار؛ تغییرات نسبت به سال قبل ۱۴ درصد افزایش داشته است.
واردات فروردین و اردیبهشت ماه امسال با رشد ارزشی ۲۴درصدی به ۸میلیارد و ۱۱۵میلیون دلار رسید و وزن کالاهای واردشده نیز با کاهش ۴/ ۳درصدی، ۵میلیون و ۱۸۲هزار تن ثبت شده است. واردات کالاهای اساسی در پایان سال گذشته به ۱۹.۶ میلیارد دلار رسیده که از این رقم ۱۵.۱ میلیارد دلار مربوط به واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی است. ایران در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۱۶۳.۹ میلیون تن به ارزش ۱۰۱.۶ میلیارد دلار تجارت خارجی داشته است که از این رقم ۱۲۲.۷ میلیون تن به ارزش ۴۸.۶ میلیارد دلار سهم صادرات و ۴۱.۱ میلیون تن به ارزش بیش از ۵۳ میلیارد دلار برای واردات بوده است.
دنیایاقتصاد نوشت؛ ارزهای کشور در کدام مبادی و برای چه کالاهایی هزینه شد؟ گزارش سازمان توسعه تجارت از واردات دوماه فروردین و اردیبهشت امسال نشان میدهد ۸۴درصد ارزش واردات در این بازه زمانی مربوط به خرید کالا از ۱۰ کشور امارات، چین، ترکیه، هند، روسیه، آلمان، هلند، انگلیس، عمان و پاکستان است.
همچنین ۳/ ۳۶درصد ارزش کل واردات نیز مربوط به خرید ۱۰ کالا است که عبارتند از: گندم، گوشی تلفنهمراه، واکسن برای پزشکی، ذرت دامی، برنج، روغن دانه آفتابگردان، دانه سویا تراریخته، تراکتورهای جادهای، اجزا و قطعات رآکتورهای هستهای و پالم اویل. در عین حال آنچه در آمارهای دوماهه مشهود است واردات جو و کنجاله سویا کاهش قابلتوجهی را تجربه کرده است که میتوان آن را ناشی از جنگ اوکراین دانست.
در مجموع واردات دوماهه امسال با رشد ارزشی ۲۴درصدی به ۸میلیارد و ۱۱۵میلیون دلار رسید و وزن کالاهای واردشده نیز با کاهش ۴/ ۳درصدی، ۵میلیون و ۱۸۲هزار تن ثبت شده است.
تایلند در ماه دوم امسال به جمع ۲۰ مبدا مهم واردات اضافه شده و اسلواکی که در ماه نخست در فهرست حضور داشت، حذف شده است. همچنین ۵ کالای جدید در لیست دوماهه قرار گرفتهاند که عبارتند از: «واکسن برای پزشکی»، «چای سیاه»، «جو به استثنای بذر»، «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه LCD یا LED پلاسما.» در مجموع برای ۲۰ کالای عمده وارداتی در دوماهه امسال ۳میلیارد و ۵۳۹میلیون دلار هزینه شده که سهم آن از کل واردات دوماهه نزدیک به ۴۴درصد است. همچنین خرید از ۲۰مبدا عمده وارداتی ۷میلیارد و ۵۵۷میلیون دلار ارزبری داشته است که ۹۳درصد از کل ارزش واردات در این بازه زمانی را شامل میشود.
عمده کالاهای ارزبردر دو ماهه امسال ۲۰ قلم کالای عمده وارداتی وزنی معادل ۳میلیون و ۶۸۳هزار تن داشته که نسبت به مدت مشابه سالگذشته رشد ۷درصدی را تجربه کرده است. همچنین ارزش این کالاها با رشد ۶۷درصدی به ۳میلیارد و ۵۳۹میلیون دلار رسیده است که سهم ۶/ ۴۳درصدی را از کل ارزش واردات دوماهه در اختیار دارد. بیشترین رشد ارزشی واردات مربوط به «تراکتورهای جادهای برای نیمهتریلرها» با افزایش ۳۱۰۳درصد، «اجزا و قطعات رآکتورهای هستهای» با افزایش ۲۴۸۱ درصد، «واکسنها برای پزشکی» با افزایش ۲۱۱۳ درصد، «سایر زغالسنگها» با افزایش ۳۹۷درصد و «قطعات منفصله خودرو» با افزایش ۳۳۷درصد است. افت واردات نیز در کالاهای «کنجاله سویا»، «جو بهاستثنای بذر»، «مولد گازی تولید همزمان برق و گرما» و «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه LCD یا LED پلاسما» دیده میشود که به ترتیب کاهش ۷۰درصدی، ۶۰درصدی، ۹درصدی و ۳درصدی را نسبت به بازه مشابه سالقبل تجربه کردهاند.
گندم معمولی با ارزبری ۴۹۲میلیون دلاری و سهم ارزشی ۱/ ۶درصدی در صدر این فهرست قرار گرفته است. واردات گوشی تلفنهمراه نیز ارزشی معادل ۴۵۵میلیون دلار داشته و سهم ارزشی آن نیز به ۶/ ۵درصد میرسد. واکسنها برای پزشکی ارزبری ۳۶۳میلیون دلاری داشته و سهم ارزشی آنها نیز ۵/ ۴درصد از کل ارزش واردات در این بازه زمانی است. ذرت دامی با وارداتی به ارزش ۳۴۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۲/ ۴درصدی در رده چهارم قرار دارد. واردات برنج نیز ارزشی معادل ۳۰۱میلیون دلار داشته و سهم ارزشی آن هم ۷/ ۳درصد است. ششمین کالای عمده وارداتی روغن دانه آفتابگردان، روغن گلرنگ یا زعفران کاذب است که در دو ماهه امسال ۲۸۴میلیون دلار ارزبری داشته و سهم آن هم به ۵/ ۳درصد از کل ارزش واردات میرسد.
هفتمین کالای وارداتی در این بازه زمانی دانه سویا تراریخته است که ارزش آن به ۲۷۱میلیون دلار میرسد و سهم ارزشی آن هم ۳/ ۳درصد از کل ارزش واردات دوماهه است. واردات تراکتورهای جادهای برای نیمهتریلرها ارزشی معادل ۲۵۷میلیون دلار دارد و سهم ۲/ ۳درصدی را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده است. اجزا و قطعات رآکتورهای هستهای با وارداتی به ارزش ۱۰۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۲/ ۱درصد در رده نهم قرار گرفته و پالم اویل با ارزش ۸۵میلیون دلار و سهم ارزشی یکدرصد نهمین کالای عمده وارداتی دوماهه امسال است.
واردات موز سبز تازه یا خشک کرده ۷۱میلیون دلار ارزبری داشته که سهم کمتر از یکدرصد را از ارزش واردات در این دوره به خود اختصاص داده است. کنجاله سویا با ارزش واردات ۶۹میلیون دلاری و سهم ارزشی کمتر از یکدرصدی در رده بعدی قرار گرفته است.
قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری نیز ۶۴میلیون دلار ارزبری داشته و سهم ۸/ ۰درصدی را از کل ارزش واردات دوماهه به خود اختصاص داده است. سایر پارچههای تاروپودباف از نخ رشتههای سنتتیک هم وارداتی به ارزش ۶۴میلیون دلار داشته و سهم آن نیز ۸/ ۰درصد از کل ارزش واردات در این بازه زمانی را ثبت کرده است؛ چای سیاه با وارداتی به ارزش ۶۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۸/ ۰درصد، پانزدهمین کالای عمده وارداتی دوماهه است. واردات جو به استثنای بذر ۵۸میلیون دلار ارزش داشته و سهم ۷/ ۰درصدی از کل ارزش واردات متعلق به این کالاست. واردات سایر زغالسنگها نیز با ارزش ۵۵میلیون دلار و سهم ارزشی ۷/ ۰درصدی هفدهمین کالای وارداتی ایران در دوماهه نخست امسال است. مولد گازی تولید همزمان برق و گرما وارداتی به ارزش ۵۱میلیون دلار داشته و سهم ارزشی آن نیز ۶/ ۰درصد است. اکسیدآلومینیوم غیر از کورندوم مصنوعی ۴۹میلیون دلار ارزبری داشته و سهم ارزشی آن هم ۶/ ۰درصد است. بیستمین کالای عمده وارداتی ماژول نمایشگر متشکل از صفحه LCD و LED پلاسما است که ارزش واردات آن به ۴۶میلیون دلار میرسد و سهم ارزشی آن هم ۶/ ۰درصد از کل ارزش واردات است.
مبادی عمده واردات دوماهه۹۳درصد از ارزهای مصرفشده برای واردات کالا در دوماهه منتهی به اردیبهشت امسال مربوط به ۲۰ کشور است که ۱۰ کشور نخست ۸۴درصد سهم ارزشی از کل واردات را به خود اختصاص دادهاند. در این بازه زمانی ۷میلیارد و ۵۵۸میلیون دلار کالا با وزن ۴میلیون و ۹۲۱هزار تن از این کشورها به کشور واردشده که از نظر وزنی رشد ۴درصد و از نظر ارزشی افزایش ۲۹درصدی داشته است. درمیان ۲۰ مبدا عمده واردات، فروش چهار کشور به ایران روند نزولی داشته و ۲۶کشور نسبت به مدت مشابه سالگذشته فروش کالای خود به ایران را افزایش دادهاند. بیشترین رشد ارزشی واردات مربوط به کشورهای قزاقستان با رشد ارزشی ۲۸۵درصد، مالزی با رشد ارزشی ۲۲۶درصد، عمان با رشد ارزشی ۱۷۶درصد، پاکستان با رشد ارزشی ۱۷۰درصد و تایلند نیز با رشد ارزشی ۱۱۵درصد است. همچنین واردات از کشورهای سوئیس (افت ۵۷درصد)، هلند (افت ۱۸ درصد)، ایتالیا (افت ۸ درصد) و انگلیس (افت ۷ درصد) نسبت به مدت مشابه سالگذشته کاهش یافته است.
صدرنشین این فهرست امارات است که واردات از این کشور ۲میلیارد و ۲۴۶میلیون دلار ارزش دارد و سهم ۲۸درصدی را از کل واردات این بازه زمانی در اختیار دارد. چین دومین مبدا وارداتی کشور در دوماهه ابتدایی سال است که ۲میلیارد و ۱۱۶میلیون دلار کالا به ایران فروخته و سهم ارزشی آن ۲۶درصد از کل ارزش واردات است. ترکیه بهعنوان سومین مبدا وارداتی کشور توانسته ۸۷۳میلیون دلار کالا به ایران بفروشد و ۱۱درصد از کل ارزش واردات دوماهه را به خود اختصاص دهد. هند با فروش ۳۴۰میلیون دلار کالا به ایران در رده چهارم قرار گرفته و سهم ارزشی ۲/ ۴درصدی را در اختیار دارد. واردات ۳۱۹میلیون دلاری از روسیه هم این کشور را در رده پنجم قرار داده و سهم ارزشی ۹/ ۳درصدی از کل ارزش واردات به این کشور اختصاص یافته است. آلمان هم با فروش ۳۱۵میلیون دلاری و سهم ارزشی ۹/ ۳درصدی ششمین کشور واردکننده کالا به ایران است.
هلند ۱۸۹میلیون دلار کالا به ایران ارسال کرده و سهم ارزشی ۳/ ۲درصدی از کل ارزش واردات دوماهه را در اختیار دارد. انگلیس با وارداتی به ارزش ۱۷۱میلیون دلار هشتمین مبدا وارداتی است و سهم ارزشی آن ۱/ ۲درصد از کل ارزش واردات است. واردات از عمان ارزشی معادل ۱۲۸میلیون دلار دارد و سهم ارزشی آن نیز ۶/ ۱درصد از کل ارزش واردات است. پاکستان در این بازه زمانی با فروش ۱۲۵میلیون دلار کالا به ایران در رده دهم قرار گرفته و سهم ارزشی ۵/ ۱درصدی را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده است. سوئیس با فروش ۱۲۱میلیون دلار کالا و سهم ارزشی ۵/ ۱درصدی یازدهمین مبدا عمده واردات ایران در دوماهه منتهی به اردیبهشت امسال است. مالزی نیز ۱۱۳میلیون دلار کالا به ایران ارسال کرده و سهم ۴/ ۱درصدی از کل ارزش واردات این بازه زمانی به این کشور تعلق دارد. ارزش واردات از سنگاپور به ۱۰۴میلیون دلار میرسد و سهم ارزشی آن نیز ۳/ ۱درصد است. کرهجنوبی در دوماهه امسال ۱۰۲میلیون دلار کالا به ایران فروخته و سهم ارزشی ۳/ ۱درصدی را به خود اختصاص داده است. ایتالیا با فروش ۸۳میلیون دلار کالا سهم یکدرصدی را از کل ارزش واردات بهنام خود ثبت کرده و هنگکنگ هم با ارسال ۵۸میلیون دلار کالا به ایران و در اختیار داشتن سهم ارزشی ۷/ ۰درصدی در رده شانزدهم قرار گرفته است. واردات از فرانسه، تایلند و قزاقستان نیز هریک ۴۰میلیون دلار ارزش داشته و سهم ارزشی هریک از این سه کشور ۵/ ۰درصد از کل ارزش واردات دوماه منتهی به اردیبهشت امسال است. گرجستان نیز با فروش ۳۵میلیون دلار کالا به ایران بیستمین مبدا وارداتی دوماهه منتهی به اردیبهشت است که سهم ۴/ ۰درصدی را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده است.