آمار نگران کننده از تعداد بیماران کبدی در ایران

علیرضا زالی، در گردهمایی که به مناسبت صدمین پیوند کبد در بیمارستان طالقانی در دوران کرونا، افزود: در بحران کرونا انجام بسیاری از اعمال مداخله‌ای و الکتیو با کاهش چشمگیر روبه رو بود. اما در این دوران سخت انجام بالغ بر صد پیوند کبد علاوه بر توانایی پیچیده، مبتنی بر کار تیمی نشان از توفیق مضاعف همکاران در این مجموعه به ویژه ریاست بیمارستان و ریاست بخش پیوند دارد.

وی ادامه داد: امروزه در مجموعه نظام سلامت کشور با چیره دستی جراحان و با پشتیبانی ارزنده متخصصان گوارش شاهد تحقق یکی از پیچیده ترن اعمال جراحی هستیم که نیازمند مهارت‌ها و تکنیک‌های برجسته است و این موفقیت خوداتکایی و اعتماد به نفسی ملی با خود به همراه داشته است. در واقع شاهد به ثمر نشستن یک افتخار ملی هستیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان توجه ویژه رئیس پژوهشکده کبد و گوارش برای ساماندهی ارائه خدمات به بیماران کبدی، تصریح کرد: این پژوهشکده به عنوان یکی از کانون‌های تبادل علمی اطلاعات با سایر کشور‌ها محسوب می‌شود و این دغدغه مندی رئیس این پژوهشکده ستودنی بود و امروز حاصل این تلاش را نظاره گر هستیم.

زالی از افزایش تعداد بیماران کبدی در کشور خبر داد و گفت: سندرم متابولیک، چاقی، تغییرات در الگوی زندگی، تغییرات در میزان شیوع بیماری‌های غیرقابل واگیر و افزایش ابتلاء به کبد چرب در میان ایرانیان از نگرانی‌های نظام سلامت محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد الگوی بیماری نیاز به پیوند کبد با تغییرات متعددی همراه شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: چالش ابتلاء به کبد چرب متابولیک که سیروز متابولیک ایجاد می‌کند در ایران نگران کننده است. پیش بینی می‌شود حداقل ۳۰ درصد از مردم ایران کبد چرب داشته باشند. بر اساس نتایج برخی مطالعات این عدد در کلانشهر‌ها به ۴۳ درصد می‌رسد که رو به افزایش است.

وی در ادامه عنوان کرد: به علت ضعف در زیرساخت‌های پژوهشی انتساب مرگ و میر به برخی بیماری‌ها، ممکن است با چالش آماری در کشور رو به رو باشیم، اما به طور کلی پیش بینی می‌شود سالانه ۱۵ هزار نفر بر اثر نارسایی پیشرفته کبدی فوت می‌کنند، بیماری که می‌تواند به روش‌های مختلف درمان شود.

زالی با اشاره به اینکه در ایران بالای ۷۰ درصد افرادی که به علت نارسایی کبدی فوت می‌کنند و می‌توانستند با پیوند کبد درمان شوند، دچار مرگ زودرس می‌شوند که اغلب زیر ۵۰ سال هستند، ادامه داد: این موضوع نشان می‌دهد باید اقدامات برجسته‌ای در راستای آموزش مردم، تغییر در الگوی زندگی و خطر بالقوه کبد چرب صورت گیرد.

وی، تکنیک‌های جراحی کبد را به نسبت سخت و پیچیده دانست و افزود: دکتر فاضل، استاد پیشکسوت دانشگاه از پیشتازان و سردرمداران اصلی پیوند اعضا در کشور هستند که جسارت‌های روز‌های آغازین وی و همکارانش امروز ما را به سمت این موفقیت‌های بی بدیل سوق داد.

زالی ادامه داد: در بسیاری از مواقع انتخاب بیماران پیوند کبد سخت‌تر از تکنیک جراحی است. انتخاب تکنیک پیوند کبد نیازمند ابتناع به بررسی‌های دقیق و هوشمندانه و ارزیابی دقیق وضعیت بیمار است. بین میزان موفقیت و نجات جان بیمار پس از پیوند کبد ارتباط مستقیمی با انتخاب علمی و همراه با شواهد جدی‌تر بیمار دارد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، پشتیبانی پژوهشکده گوارش را از نظر تشخیص و انتخاب بیمار بسیار ضروری اعلام کرد و گفت: شاید یکی از استراتژیک‌ترین ابزار توفیق این مرکز، پشتیبانی علمی این پژوهشکده و تعامل ارزنده بین بخشی است.

زالی تصریح کرد: مراقبت‌های پس از پیوند نیز بسیار اهمیت دارد، طوفان‌های متابولیک، رد پیوند و ایمنی بدن، تجویز دارو‌های مناسب از جمله این موارد مهم است.

وی با بیان اینکه بین ۹ تا ۱۱ مرکز در کشور پیوند کبد انجام می‌دهند، اظهار کرد: با چنین ظرفیت برجسته‌ای که در ایران و به طور ویژه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی وجود دارد، باید آمار و عملکرد را بیش از گذشته منتشر و مستند کنیم. برای پیشتازی بیشتر از سایر دانشگاه‌ها در حوزه پیوند کبد باید تمام لجستیک لازم به ویژه نیروی تخصصی لازم را در اختیار بگیریم و به بررسی‌های پس از عمل نیز بیش از پیش باید اهمیت دهیم.

زالی در ادامه بر ضرورت برنامه ریزی مصادیق پیوند کبد منطبق با مستندات نوین جهانی به ویژه در حوزه اطفال تاکید کرد.

وی، آمار سالانه پیوند کبد در کشور آمریکا را بین ۶ هزار و ۵۰۰ تا هفت هزار اعلام کرد و گفت: مجموع پیوند کبدی که در ایران انجام می‌شود، حدود هفت هزار مورد گزارش می‌شود، در نتیجه با توجه به آمار ابتلاء به کبد چرب در ایران آمار خدمت رسانی در این حوزه باید ارتقا یابد. این آمادگی در دانشگاه وجود دارد و آمار امروز در شرایط سخت کرونا نشان دهنده این ظرفیت است. مرحوم نادری یکی از شهدای مدافع سلامت که متخصص پیوند کلیه بود، در حین انجام عمل پیوند به کرونا مبتلا و شهید شد؛ بنابراین این نوع جراحی در این شرایط اقدامی جسورانه محسوب می‌شود؛ بنابراین هرچه سریع‌تر این دستاورد‌ها باید در غالب مقاله به عنوان افتخاری بین المللی منتشر شود، به خصوص اینکه بیمارستان طالقانی، یکی از مراکز فعال در زمینه پذیرش بیماران کرونایی بود.

رئیس دانشگاه گفت: بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مبتلا به هپاتیت B در کشور وجود دارد، در نتیجه گسترش و تعالی و افزایش کیفیت زندگی بیماران کبدی در ایران موضوع مهمی است.