ضرورت توجه به اقتصاد و بیمه پژوهش

دکتر محمدعلی زلفی‌گل امروز در بیست و سومین جشنواره تجلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برگزیده کشور که در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، ضمن تبریک هفته پژوهش و فناوری و تقدیر از پژوهشگران و فناوران برگزیده، گفت: ما می‌توانیم از طریق محصولات دانش‌بنیان درآمدزایی و زمینه‌های خام فروشی را محدود کنیم. ایجاد زنجیره‌های اشتغال می‌تواند موجب رونق اقتصادی شود، به شرطی که به جامعه دانشگاهی اعتماد کنیم.

وی به مشکلات قانونی در این زمینه اشاره کرد و گفت: برای مثال بیمه پژوهش و فناوری نداریم و این یک ضرورت است. همچنین قانون مالکیت‌های فکری موضوع جدی است و اگر توجه نکنیم باعث ذبح نوآوری می‌شود.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه آن چیزی که در طول تاریخ آرامش بشر را تضمین کرده، علم، دانش، فناوری و نوآوری است، گفت: سرمایه‌گذاری نکردن برای علم و فناوری ظلم به آیندگان است و ما وظیفه داریم سرمایه‌گذاری خوبی در این بخش داشته باشیم و این بهترین ارثیه برای آیندگان است.

وزیر علوم با اشاره به همه‌گیری ویروس کرونا و مجازی شدن آموزش، گفت: با پشتکار و همت علمی دانشمندان واکسن ویروس کرونا ساخته شد و پرسنل وزارت بهداشت ایثارگرانه سلامت جامعه را تضمین کردند.

زلفی‌گل با تاکید بر اینکه «آن چیزی که در طول تاریخ آرامش بشر را تضمین کرده، علم، دانش، فناوری و نوآوری است»، خاطرنشان کرد: آن‌چه که باعث شد شور و نشاط به جامعه بشری برگردد، علم و دانش بود.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات کشور ما موضوع اشتغال است، خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم اگر هر مشکلی در جامعه داریم، نخبه پروری بهترین مسیر است و راه حل مشکلات هزینه کردن برای علم و دانش است.

وزیر علوم تصریح کرد: اگر به دنبال رسیدن به مرجعیت و دیپلماسی علمی هستیم و می‌خواهیم آسایش و آرامش را برای هموطنان مهیا کنیم، راهی جز این نداریم که به علم و دانش اعتماد کرده و بر روی آن سرمایه گذاری کنیم.

وی با اشاره به تدوین برنامه هفتم توسعه، خاطرنشان کرد: امیدوارم شرایطی را فراهم کنیم که مشابه کشور‌های پیشرفته درصد بیشتری از درآمد ناخالص ملی به بخش آموزش عالی اختصاص داده شود.

وزیر علوم افزود: اگرچه در برنامه‌های توسعه و قوانین بودجه سالیان گدشته، درصد خوبی در نظر گرفته شد بود، ولی همه این میزان اختصاص پیدا نکرد.

وی سرمایه‌گذاری نکردن برای علم و فناوری را ظلم به آیندگان دانست و گفت: ما وظیفه داریم سرمایه گذاری خوبی در این بخش داشته باشیم و این بهترین ارثیه برای آیندگان است.

زلفی‌گل اظهار امیدواری کرد: با اجرایی شدن قانون، حلقه‌های مفقوده بین علوم بنیادی، کاربردی و فناوری به یکدیگر متصل شود.

وی افزود: این موضوع باید در سند نظام نوآوری و فناوری در نظر گرفته شود و شاهد باشیم در آینده دانشگاه‌ها به عنوان دانشگاه‌های پیشرو از طریق اقتصاد پژوهش بخش عمده‌ای از درآمد‌ها را تامین کنند.

وزیر علوم، قانون جهش تولید دانش‌بنیان را قانونی مترقی دانست و گفت: این قانون می‌تواند منجر به تحول شود. ضروری است که نهاد‌های اجرایی وظایفی که برای آن‌ها پیش‌بینی شده را به خوبی انجام دهند.

وی افزود: در راستای اقتصاد دانش‌بنیان باید به اقتصاد پژوهش نیز توجه داشت و از طریق پژوهش، اعتباراتی جذب کرده و سرمایه ایجاد کنیم. امیدواریم در دانشگاه‌ها اقتصاد دانش‌بنیان و تحول مورد توجه قرار گیرد و تلاش می‌کنیم در این زمینه تحولات جدی صورت بگیرد.

به گفته زلفی گل، آموزش باید پژوهش محور و پژوهش نیز باید آموزش محور شود.

وزیر علوم تاکید کرد: صنایع و بخش‌های مرتبط با آن باید دانشجویان ما را بپذیرند و بدانند آینده متعلق به دانشجویان است. دانشجویان باید با صنعت مرتبط با خودشان در ارتباط باشند و صنایع آن‌ها را بپذیرند. انجام این کار نیاز به عزم فرابخشی دارد.

وی ادامه داد: انجام این کار نیاز به قوانین و تحول دارد و بدون عزم فرابخشی، یک وزارتخانه نمی‌تواند به تنهایی وظایف خود را انجام دهد.

زلفی‌گل با بیان اینکه نگاه شایسته‌ای به وزارتخانه‌های مرتبط با آموزش و پژوهش و فناوری وجود ندارد، تصریح کرد: توجه به این وزارتخانه‌ها تضمین آینده است؛ چون انسان‌های دانا تربیت می‌کنند و دانایی بزرگترین سرمایه هر کشوری است.

وی ادامه داد: بنابراین این نگاه در سیستم مدیریت باید متفاوت شود و هزینه‌کرد برای این وزارتخانه‌ها بهترین نوع سرمایه گذاری است.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: برای پیشرفت مناسب در موضوع درآمدزایی از اقتصاد دانش بنیان، ایجاد بیمه پژوهش و تصویب قانون مالکیت فکری یک ضرورت است.

وزیر علوم تاکید کرد: آموزش عالی فرهنگ خاص خود را دارد. در فرهنگ دانشگاهی پرسش و سوال یک ارزش است و پرسش و پرسشگری خلاقیت و نوآوری را به همراه خواهد داشت.

وی اظهار کرد: در بحث نخبه‌گزینی و نخبه پروری باید نوع نگاه متفاوت باشد؛ چون شغل ایجاد کردن برای نخبگان متفاوت است و بهترین مسیر برای ایجاد شغل برای نخبگان، سرمایه‌گذاری است.

وزیر علوم تصریح کرد: با اعتبارات اندکی که ما برای پارک‌ها در نظر می‌گیریم، طبیعی است که به همه اهداف مترقی علم و فناوری نمی‌توانیم دست پیدا کنیم. باید توجه داشته باشیم که هر ریالی که برای علم و فناوری سرمایه‌گذاری می‌کنیم، چند صد تومان برای ما ایجاد می‌کنند.

زلفی‌گل با بیان اینکه افرادی که امروز مورد تقدیر قرار گرفتند، افرادی هستند که در مرجعیت علمی صاحب نظر و الگو هستند. بحث مرجعیت علمی را باید جدی گرفت و باید تلاش کنیم پژوهشگران برگزیده به عنوان الگو معرفی شوند و تجربیاتشان در رسانه‌ها مطرح شود.

وزیر علوم به آمار دانشمندان یک درصد و دو درصد بین‌المللی در کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۸۴۱ دانشمند یک درصد بین‌المللی داریم؛ در صورتی که در سال ۸۳، چهار نفر دانشمند یک درصد برتر داشتیم. همچنین بیش از ۱۹۰۰ دانشمند دو درصد برتر در کشور داریم.

وی با اشاره به تعداد در مجلات نمایه شده علمی و بین‌المللی، گفت: مجلات بین‌المللی زیادی داریم، ولی این تعداد کافی نیست. دانشگاه‌ها همکاری لازم را داشته باشند که مجلات بین المللی شوند. در حال حاضر حمایت‌های ویژه‌ای انجام می‌شود و مجلاتی که نمایه بین‌المللی بگیرند، جایزه ویژه دریافت می‌کنند.

وزیر علوم به اهمیت دیپلماسی علمی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در نمایشگاهی که در این یک هفته برگزار شد، از کشور‌های دیگر نیز حضور داشتند و تفاهم‌نامه‌هایی امضا شد و کشور‌های دیگر با ظرفیت‌های ما آشنا شدند.

زلفی‌گل بر اهمیت نظام سنجش و نگرش تاکید کرد و گفت: بهره‌وری و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها را بر اساس شاخص‌های رتبه بندی جدید باید جدی بگیریم.

وی تاکید کرد: رتبه بندی باید بر اساس سرانه، علم سنجی و معیار‌های مشخص دانشگاه‌ها مشخص شود تا دانشگاه‌ها متوجه شوند بر اساس استعداد و میزان تلاش از مزایای مادی و معنوی برخوردار می‌شوند. عدالت هم به همین معناست.

وزیر علوم یادآور شد: افزایش حقوق اعضای هیات علمی نیز بر مبنای عملکرد استادان و در نظر گرفتن این موارد بود و در مورد یاوران علمی (کارکنان غیر هیات علمی) نیز همین مبنا مد نظر است.