پتروشیمی‌های نجات‌بخش

طبق گزارش شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مجموع درآمد ارزی پتروشیمی‌ها از صادرات محصولات پتروشیمی در ۴ سال تحریم ۱۳۹۸ الی ۱۴۰۱ حدود ۴۹ میلیارد دلار بوده است که توانسته در تامین نیاز ارزی کشور گره‌گشایی کند.

در تصویر ۱، جزئیات ارزآوری پتروشیمی‌ها و عرضه ارز آن‌ها به سامانه نیما آورده شده است. از درآمد ۴۹ میلیارد دلاری پتروشیمی‌ها، ۴۱ میلیارد دلار در سامانه نیما عرضه شده و ۸ میلیارد دلار نیز صرف هزینه‌های دلاری آن‌ها شده است.


تصویر ۱،

۸۳ درصد از درآمد ارزی پتروشیمی‌ها در تحریم در حالی به سامانه نیما عرضه شده است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که این واحد‌ها ارز خود را با تاخیر در سامانه نیما عرضه کرده و موجب تلاطمات بازار ارز در کشور شده‌اند.

به طور کلی هر چه از بالادست صنعت نفت به سمت پایین‌دست و توسعه زنجیره ارزش حرکت کنیم، ارزش افزوده، اشتغالزایی و تحریم‌ناپذیری محصولات تولیدی افزایش می‌یابد و به دلیل تنوع بازار و تعدد مشتریان می‌توان آن‌ها را در یک شبکه مویرگی صادر کرد.

البته هم‌اکنون صنعت پتروشیمی ایران با معضل توسعه نامتوازن و نیمه‌خام فروشی دست به گریبان است. طبق اعلام معاونت برنامه‌ریزی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، به دلیل عدم تکمیل زنجیره ارزش در این صنعت، سالانه حدود ۲ میلیارد دلار واردات محصولات میانی و پایین‌دستی پتروشیمی صورت می‌گیرد که ارزش هر تن از آن‌ها ۳.۸ برابر محصولات صادراتی ایران است.

در سال ۱۴۰۱ مجموعا ۶۹.۳ میلیون تن محصول در صنعت پتروشیمی تولید شد که این رقم در سال ۱۴۰۰ معادل ۶۵.۳ میلیون تن بوده است. متوسط تامین گاز این صنعت نیز از ۶۶ میلیون متر مکعب در روز در سال ۱۴۰۰ به ۶۹ میلیون متر مکعب در سال ۱۴۰۱ رسیده است.