قیمت جهانی نفت سر بر نوار صعودی

 قیمت نفت یک عنصر اساسی در اقتصاد جهانی است. افزایش آن در افول اقتصاد جهانی نقش دارد. افزایش قیمت در کوتاه مدت موجب کاهش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشور‌های وارد کننده که فاقد منابع نفت هستند می‌شود. اما متعاقبا کشور‌های صنعتی وارد کننده نفت افزایش قیمت را با بالا بردن هزینه خدمات، کالا‌های صنعتی و مصرفی خود و سیاست‌های پولی خنثی می‌کنند. در این میان تنها کشور‌های جهان سوم از افزایش قیمت نفت رنج می‌برند و شکاف بین کشور‌های غنی صنعتی و فقیر توسعه نیافته بیشتر می‌شود.

افزایش قیمت نفت در سال ۲۰۲۳ در پی چشم‌انداز ضعیف اقتصاد جهان و تشدید موارد ابتلا به ویروس کرونا اندک خواهد بود و در عین حال تأثیر کمبود عرضه ناشی از تحریم‌ها علیه روسیه عاملی افزایشی برای قیمت‌های این کالای راهبردی خواهد بود.

نظرسنجی رویترز از ۳۰ اقتصاددان و تحلیلگر حکایت از آن دارد که میانگین قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۳ به ۸۹ دلار و ۳۷ سنت برای هر بشکه می‌رسد که این رقم حدود ۴.۶ درصد کمتر از رقم ۹۳ دلار و ۶۵ سنتی برآوردشده در نظرسنجی ماه نوامبر است.

میانگین شاخص برنت دریای شمال در سال ۲۰۲۲ میلادی ۹۹ دلار به ازای هر بشکه بوده است.

بر اساس این نظرسنجی، پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت خام آمریکا در سال ۲۰۲۳ به‌طور میانگین ۸۴ دلار و ۸۴ سنت به ازای هر بشکه باشد، در حالی که این رقم در برآورد ماه نوامبر ۸۷ دلار و ۸۰ سنت برای هر بشکه اعلام شده بود.

بردلی ساندرز، دستیار اقتصادی در مؤسسه کپیتال اکونومیکس در این باره گفت: ما انتظار داریم جهان در اوایل سال ۲۰۲۳ میلادی وارد رکود شود، زیرا آثار تورم بالا و افزایش نرخ بهره احساس می‌شود.

قیمت نفت خام برنت از اوایل ماه نوامبر بیش از ۱۵ درصد کاهش داشته است و روز جمعه حدود ۸۴ دلار برای هر بشکه معامله شد، زیرا افزایش موارد ابتلا به کرونا در چین چشم‌انداز رشد تقاضای نفت در بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام جهان را کاهش داد.

ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد مؤسسه اوای‌ان‌دی‌ای در این باره گفت: با وجود تضعیف چشم‌انداز تقاضای جهانی برای نفت به‌دلیل ترس از رکود اقتصادی، بازار نفت همچنان با محدودیت عرضه روبه‌روست و تمرکز اصلی بازار در سه ماه نخست سال آینده میلادی بر شرایط تقاضا در چین خواهد بود.

بیشتر تحلیلگران بر این باورند که تقاضای نفت در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ میلادی به‌دلیل کاهش محدودیت‌های کرونا در چین و اتخاذ رویکردی متعادل‌تر درباره نرخ بهره از سوی بانک‌های مرکزی، افزایشی قابل‌توجه خواهد داشت.

نظرسنجی رویترز نشان داد که انتظار می‌رود تأثیر تحریم‌های غرب بر نفت روسیه به حداقل برسد.

تحلیلگران بانک آمریکایی گلدمن‌ساکس در یادداشتی می‌گویند: انتظار نمی‌رود طرح سقف قیمتی برای نفت روسیه که برای قدرت چانه‌زنی به خریداران کشور‌های ثالث طراحی شده است، تاثیر چندانی داشته باشد.

قیمت نفت در روز دوشنبه پس از افزایش نگرانی در مورد ناآرامی‌های سیاسی در روسیه به دنبال شورش واگنر در این کشور و تاثیر احتمالی آن بر عرضه نفت از سوی یکی از بزرگترین تولید کنندگان دنیا بالا رفته است. قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۲۰ سنت معادل ۰.۲۷ درصد افزایش به ۷۴ دلار و ۵ سنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا هم با ۲۰ سنت معادل ۰.۲۹ درصد افزایش ۶۹ دلار و ۳۶ سنت معامله می‌شود. درگیری بین مسکو و گروه واگنر در روز شنبه با عقب‌نشینی این گروه از شهر جنوبی روستوف روسیه پایان یافت، اما این چالش سوالاتی در مورد ادامه قدرت پوتین در روسیه و همچنین اختلال احتمالی عرضه نفت این کشور به وجود آورده است.

شرکت مشاوره ریستاد انرژی طی یادداشتی در روز یکشنبه اعلام کرد انتظار نمی‌رود قیمت نفت به خاطر این رویداد کوتاه مدت تغییر چندانی پیدا کند. اما مخاطرات ژئوپلیتیکی در بحبوحه بی ثباتی داخلی در روسیه افزایش یافته است. هلیما کرافت، تحلیلگر کپیتال مارکتس می‌گوید نگرانی‌هایی وجود دارد که پوتین حکومت نظامی اعلام کند و مانع حضور کارگران در بنادر بارگیری و تاسیسات انرژی شود. به این ترتیب صادرات میلیون‌ها بشکه نفت متوقف خواهد شد.

وی اضافه کرد: کاخ‌سفید فعالانه با تولید کنندگان داخلی و خارجی در مورد یک طرح اضطراری جهت حفظ عرضه نفت به بازاردر صورت کاهش عرضه روسیه تماس گرفته است. قیمت نفت خام برنت و نفت آمریکا هفته گذشته ۳.۶ درصد به خاطر نگرانی در مورد افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا و کاهش تقاضا برای نفت پایین آمد. بهبود آهسته اقتصاد چین بسیاری از سرمایه گذاران را ناامید کرده است.