گهرزمین تامین کننده ۲۰ درصد از سنگ آهن مورد نیاز فولاد کشور است

بهره برداری بهینه از کارخانجات بزرگترین معدن سنگ آهن خاور میانه با بهره گیری از علم و تکنولوژی روز با هدف تامین نیاز‌های زنجیره تولید فولاد، افزایش نرخ اشتغال و رشد درآمد ملی

شرکت سنگ آهن گهرزمین، به اراده و دستور وزارت صنایع و معادن؛ سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در تاریخ ۱۳۸۳/۱۱/۲۸ تحت شماره ۱۷۳۵ نزد اداره ثبت شرکت‌های سیرجان، به منظور بهره برداری از معدن شماره ۳ گهرزمین با ذخیره ۶۴۳ میلیون تاسیس گردید. در این راستا، برنامه‌ریزی تولید سالانه ۱۵ میلیون تن «سنگ‌آهن» به همراه برداشت ۶۰ میلیون تن «باطله»، جمعاً ۷۵ میلیون تن «عملیات معدنکاری» به منظور تولید سالیانه ۱۰ میلیون تن «کنسانتره» و ۱۰ میلیون تن «گندله» جهت تأمین خوراک مورد نیاز کارخانجات فولاد و تحقق اهداف چشم‌انداز توسعه ۲۰ ساله صنایع فولاد کشور هدف گذاری شد. این شرکت دارای پتانسیل بالای رقابت در سطح جهانی می‌باشد و پس از اجرای طرح‌های در دست اقدام، زمینه اشتغال حدود ۳۸۰۰ نفر بطور مستقیم را فراهم خواهد کرد.

مجید غیاثی مدیر معدن این شرکت با اشاره به اهمیت و جایگاه معدن گهرزمین گفت: این معدن با ذخیره تقریبا ۶۵۰ میلیون تن سنگ‌آهن و عیار آهن ۵۳ درصد، هم به لحاظ کمی و هم کیفی جزو بزرگ‌ترین و بهترین ذخایر سنگ‌آهن دنیا محسوب می‌شود. همچنین این شرکت حدود ۲۰ درصد از سنگ‌آهن مورد نیاز فولاد کشور را تولید می‌نماید.

سنگ آهن (Iron Ore)، از فراوان‌ترین سنگ‌های فلزات در زمین و از محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین مواد معدنی موجود است و حدود پنج درصد پوسته زمین را تشکیل می‌دهد؛ به تعبیر دیگر، سنگ آهن یکی از انواع سنگ معدن، حاوی رگه‌هایی از آهن (Fe) است که در نقاط مختلف دنیا در دسترس است. در این رابطه، سنگ‌هایی که بیش از ۲۰ درصد آهن داشته باشند، سنگ معدنی آهن نامیده می‌شوند. فراوانی منابع و معادن اولیه، استحکام، سهولت در فرآوری و ذوب و نیز برخورداری از قیمت مناسب، از دلایل رواج استفاده از سنگ آهن است و آن را به یک کالای با ارزش در تولیدات صنعتی و رونق اقتصادی تبدیل کرده است.

سنگ آهن، ماده اولیه تولید فولاد است و ۹۸ درصد استخراج این ماده در سطح جهان، به منظور تولید فولاد استفاده می‌شود. این عنصر که به راحتی اکسیده می‌شود، چندان محکم نیست و آلیاژ آن، برای افزایش استحکام در صنعت ساختمان سازی و نظایر آن، با استفاده از عناصر مختلف به ویژه نیکل و کروم تهیه می‌شود. از آنجا که صنایع خودروسازی و ساخت و ساز، مصرف کنندگان اصلی فولاد هستند، بنابراین میزان تقاضای فولاد در این صنایع، بر تقاضا و قیمت سنگ آهن موثر است.

با توجه به سند چشم انداز فولاد کشور و سهم ۲۰ درصدی معدن سنگ‌آهن گهرزمین در تأمین سنگ مورد نیاز کشور و حفظ جایگاه معدن در زنجیره فولاد کشور، برنامه افزایش استخراج از معدن در دستور کار قرار گرفته است که این موضوع با توجه به عدم تأمین مناسب تجهیزات و امکانات معدنکاری به واسطه اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه کشور بسیار دشوار است و نیازمند همراهی و همکاری تمامی بخش‌های دولتی و خصوصی می‌باشد.

هر چند سنگ آهن، جایگزین مستقیمی ندارد، اما فولاد به عنوان مصرف کننده اصلی آن، جایگزین‌های مختلفی دارد و با فلزاتی مانند آلومینیوم به ویژه به دلیل رشد فزاینده آن در صنعت خودروسازی رقابت می‌کند. با این همه، از آنجا که تولید آلومینیوم نیازمند مصرف بالای برق است، مصرف فولاد همچنان رایج‌تر است. البته کانتینر، پلاستیک و شیشه در امر تولید نیز جایگزین‌هایی برای فولاد هستند. نکته دیگر اینکه هر چند حجم محدودی از آهن قراضه بازیافت می‌شود، ولی بازیافت فولاد از فلزات دیگر بیشتر است و با اینکه از بازیافت قراضه، فولاد نیز تولید می‌شود، ولی حجم آن کافی نیست.

کاربرد سنگ آهن چیست؟

عمده‌ترین کاربرد‌ها و موارد مصرف سنگ آهن در ساخت ماشین آلات، تجهیزات ساختمان سازی، راه آهن تجهیزات مختلف صنعتی است. همچنین کاربرد‌های متفرقه مانند به کارگیری تولید بتن و سیمان، گل حفاری، شست و شوی زغال سنگ و برخی رنگدانه‌ها برای آن ذکر شده است.

از سایر کاربرد‌های سنگ آهن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آهن پودر شده (استفاده از انواع خاصی از فولادها، مگنت ها، قطعات اتومبیل و کاتالیست ها)
آهن رادیواکتیو (استفاده در داروسازی به عنوان عنصر ردیاب در تحقیقات بیوشیمی و فلزکاری)
اکسید آهن سیاه (به عنوان رنگدانه در ترکیبات پولیش، داروسازی، فلزکاری، ساخت جوهر‌های مغناطیسی و...)
آهن قرمز (برای نقاشی ها، جوهر پرینت، لوازم آرایشی مانند سایه چشم، رنگ‌های هنری، پلاستیک ها، کود و مراحل نهایی صنعتی)

غیاثی در ادامه، مهمترین برنامه معدن را افزایش ظرفیت استخراج سنگ‌آهن و باطله برداری متناسب با آن دانست و افزود: این مهم با برنامه ریزی دقیق و منظم در راستای توسعه معدن و بهره برداری بهینه از ذخیره معدن محقق خواهد شد.

مدیر معدن گهرزمین در پایان برای اجرایی کردن طرح توسعه معدن، انجام مطالعات اکتشافات تکمیلی و بالا بردن سطح کمی و کیفی داده‌های اکتشافی، تأمین و تجهیز ماشین‌آلات معدنی مورد نیاز طرح و متناسب با معدن، استفاده از سیستم حمل پیوسته (نوارنقاله) جهت حمل مواد باطله، اجرای کامل رینگ برق معدن، تکمیل شبکه پایش سطحی دیواره‌های معدن، انجام مطالعات پایداری شیب و عملیات حفاری ژئوتکنیکی تکمیل مطالعات آب‌شناسی و حفاری گمانه‌های مرتبط با آبشناسی، طرح جامع تجهیز کارگاه و جانمایی تأسیسات سطحی و تکمیل و توسعه سیستم دیسپچینگ معدن را ضروری دانست.