سرمایه شرکت‌های بورسی الکترونیکی می‌شود

رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای در سال گذشته با اعلام اینکه شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان، فرآیند افزایش سرمایه را باید از طریق الکترونیکی و سامانه‌های شرکت سپرده گذاری مرکزی انجام دهند. سهامداران حق تقدم دارند و هیئت مدیره موظف است بعد از مجمع عمومی فوق العاده یا جلسه هیئت مدیره برگه حق تقدم را طبق قانون تجارت فعلی به صورت پست سفارشی برای آدرس سهامداران ارسال کند، سهامداران نیز موظف هستند بعد از شرکت در حق تقدم و واریز وجوه موارد را به شرکت اعلام کرده و بعد از بررسی این موضوع توسط شرکت و ثبت افزایش سرمایه در مرجع ثبت شرکت‌ها سهام جدید برای افراد صادر خواهد شد.

براساس ماده ۶۸ برنامه ششم توسعه این موضوع قید شده است که حق تقدم می‌تواند الکترونیکی صادر شود، سازمان بورس دستورالعملی را در حال نهایی کردن دارد که در آن قید شده که فرآیند افزایش سرمایه شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان، باید به طور الکترونیکی و از طریق سامانه‌های شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه صورت پذیرد. این فرآیند برای سهامدارانی است که در سامانه سجام ثبت نام کرده و برای افرادی که در سامانه سجام ثبت نام نکرده‌اند همان فرآیند قبل صورت خواهد گرفت. با تدوین این دستورالعمل برای شرکت‌ها نیز فرآیند‌ها تسهیل و تسریع خواهد شد.

شرکت‌هایی که از طریق سود انباشته افزایش سرمایه داده اند مشمول معافیت مالیاتی شده به شرط اینکه افزایش سرمایه را تا پایان سال ۱۴۰۱ به ثبت رسانده باشند، این موضوع در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ نیز دوباره پیشنهاد شده و با تأیید آن شرکت‌های بورسی و فرابورسی می توانند از معافیت‌های مالیاتی استفاده کنند.

بنابر اعلام سپرده گذاری مرکزی، ۱۸ ناشر از ابتدای امسال تا به امروز افزایش سرمایه از محل حق تقدم را با استفاده از پذیره نویسی الکترونیکی حق تقدم انجام داده‌اند.

بر این اساس شرکت‌های «گل گهر، پخش البرز، تامین سرمایه لوتوس، سرمایه گذاری صدر تامین، تامین سرمایه خلیج فارس، گروه داروپخش، معدنی و صنعتی چادر ملو، کارخانجات کاشی و سرامیک سعدی، مجتمع‌های توریستی و رفاهی آبادگران ایران کیش، صنایع سرام آرا، مهندسی و ساختمان صنایع نفت، سرمایه گزاری توکا فولاد، ریخته‌گری تراکتور سازی ایران، موتور سازان تراکتور سازی ایران، گسترش قطعه سازی کمند، تکادو، کاشی صدف سرام استقلال آباده و گروه مالی صبا تامین» پذیره نویسی الکترونیکی حق تقدم را انجام داده‌اند.

۳۰ اردیبهشت نخستین پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم برای افزایش سرمایه یک شرکت بورسی انجام شده بود.

شرکت‌های فعال در بازار سرمایه در بازه‌های زمانی از فعالیت خود، به دلایل مختلفی از جمله تامین منابع مالی، حفظ یا افزایش قدرت رقابت‌پذیری، بهبود ساختار مالی شرکت و دلایلی از این دست اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند.

افزایش سرمایه شرکت‌ها به چند روش صورت می‌گیرد یکی از روش‌ها، افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی است. ماده ۶۸ قانون برنامه ۵ ساله ششم این اجازه را به سازمان بورس داده بود که دستورالعملی در این زمینه تدوین و فرآیند را به صورت الکترونیکی طراحی کند که در نهایت سال گذشته این دستورالعمل تدوین و در دی به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس رسید.

در این خصوص مریم شاه حسینی مدیر امور ناشران شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوارق بهادار و تسویه وجوه گفت: در این روش، سهامداران می‌توانند با مراجعه به «درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه» وارد این سامانه شده و در پذیره‌نویسی‌های فعال ناشران، شرکت نمایند.

او ادامه داد: در روش الکترونیک، سهامدار با ورود به «درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه» به آدرس ddn.csdiran.ir بلافاصله میزان مطالبات خود و میزان حق تقدم تعلق گرفته را مشاهده نموده و در صورت نیاز، مبلغ مورد نظر را به صورت آنلاین پرداخت کرده و این داده‌ها به صورت اتوماتیک در سامانه‌های شرکت سپرده گذاری مرکزی، سامانه شرکت ناشر و درگاه دارا متعلق به سهامدار، درج می‌شود.

الکترونیکی شدن فرآیندی که حسنلو مدیر فناوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در خصوص آن گفته بود: بر اساس این دستورالعمل، ارسال پستی برگه‌های حق تقدم توسط شرکت به سهامداران و ارسال پستی مدارک توسط سهامداران برای شرکت حذف شد و تمامی فرآیند‌ها به همراه واریز وجوه مورد نیاز برای افزایش سرمایه و تایدیه‌های استفاده از مطالبات توسط سهامداران با استفاده درگاه ایجاد شده انجام می‌شود.

البته استفاده از این خدمت پیش نیازی هم دارد، موضوعی که حسنلو در رابطه با آن مطرح کرد: تنها پیش نیازی که جهت استفاده از این خدمت وجود دارد سجامی بودن سهامداران است که طبق بررسی‌ها حدود ۹۵ تا ۹۷ درصد سهامداران حقیقی و ناشران سجامی شده‌اند، پس این موضوع چالش محسوب نمی‌شود.

افزایش سرعت اطلاع رسانی با الکترونیکی شدن فرآیند پذیره نویسی حق تقدم ها

اما صدور الکترونیکی گواهی حق تقدم برای سهامداران و شرکت‌ها مزیت‌هایی دارد که پیش از این آقای روشن قلب در خصوص آن گفته بود: در هزینه‌های انجام افزایش سرمایه برای شرکت با حذف ارسال پستی صرفه‌جویی می‌شود که البته برای سهامدار نیز این موضوع صدق می‌کند و دیگر سهامدار بدون نیاز به مراجعه حضوری به بانک و پست می‌تواند در فرآیند افزایش سرمایه شرکت کند.

در ادامه خبری زاده کارشناس بازار سرمایه گفت: کاهش مدت زمان تجمیع اطلاعات سهامداران، تسریع در روند افزایش سرمایه، افزایش امنیت اطلاعات، صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها با این اقدام عملیاتی می‌شود. نکته دیگر این که گاهی سهامداران از این افزایش سرمایه‌ها اطلاع نداشتن که با این سامانه بر اساس پیامک زنجیر اطلاع رسانی هم تکمیل می‌شود.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، همچنین الکترونیکی شدن فرآیند می‌تواند میزان مشارکت سهامداران در افزایش سرمایه‌ها را هم افزایش دهد دیگر سهامداران لازم نیست هزینه بپردازد نه برای پست نه برای رفت و آمد اقدامی که نیاز آن با توجه به شرایط جامعه بسیار حس می‌شود.

به زودی ۷ شرکت دیگر نیز فرآیند پذیره نویسی حق تقدم را به صورت الکترونیک انجام خواهند داد

حالا به گفته مدیر امور ناشران شرکت سپرده‌گذاری مرکزی شاه حسینی بناست تعداد ناشران پذیره نویسی الکترونیکی حق تقدم افزایش پیدا کند. در ادامه این مقام مسئول تصریح کرد: ۷ ناشر شامل شرکت‌های «پتروشیمی فارابی، توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه، سرمایه گذاری لقمان، کارخانجات تولیدی شهید قندی، دارویی تولید دارو، سرمایه گذاری سپه و برکت» از جمله شرکت‌هایی هستند که به زودی پذیره نویسی افزایش سرمایه از محل حق تقدم خود را به صورت الکترونیک، عملیاتی خواهند نمود.

۱۸ ناشر از ابتدای امسال تا به امروز افزایش سرمایه از محل حق تقدم را با استفاده از پذیره نویسی الکترونیکی حق تقدم انجام داده‌اند که بناست ۷ شرکت دیگر هم به این فهرست اضافه شود. به گفته کارشناسان، پذیره نویسی الکترونیکی حق تقدم که می‌تواند مزیت‌های مختلفی از جمله صرفه جویی در هزینه و زمان برای سهامداران داشته باشد اقدامی که می‌طلبد شرکت‌ها هر چه سریع‌تر برای حفظ حقوق سهامداران به این فرآیند الکترونیکی ملحق شوند.