مناطق آزاد با رویکرد‌های چندگانه تعریف و ایجاد شده تا بتواند نیاز‌های کشور را در عرصه‌های گوناگون تامین کند. مناطق آزاد با ظرفیت‌های قابل توجهی که دارد در زمینه‌های تولید، مونتاژ، صادرات، واردات، گردشگری و... نقش آفرینی می‌کند. یکی از انتقاد‌هایی که نسبت به مناطق آزاد صورت می‌گیرد، واردات محوری است. اما باید بدانیم که در شرایط تحریم و تهدید‌های ناشی از آن، واردات به کشور بسادگی صورت نمی‌گیرد و ناچار هستیم با ترفند‌های ویژه اقدام به واردات کنیم.

ورود کالا‌های ضروری

از آنجا که کشور ما همچون تمامی کشور‌های جهان توان خودکفایی در تولید تمامی نیاز‌های خود را ندارد، ناچار هستیم آن بخش از نیاز‌های کشور که امکان تولید آن در داخل وجود ندارد و نیازمند آن‌ها هستیم، از طریق واردات تامین کنیم. با توجه به محدودیت‌های انتقال ارز، باید اولویت در واردات به کالا‌های اساسی اختصاص یابد، زیرا به سفره‌های مردم وابسته است و کمبود آن‌ها نه تنها در داخل مشکل آفرین می‌شود، بلکه سوژه‌ای بدست مخالفان نظام می‌دهد. اگرچه کمبود در زمینه کالا‌ها و محصولاتی همچون خودرو، مشکل آفرین می‌شود، اما اهمیت آن نسبت به کالا‌های اساسی و مواد غذایی در مرتبه بسیار پایینی قرار دارد. به همین دلیل باید آن دسته از کالا‌های اساسی که با زندگی مردم ارتباط مستقیم دارد، به هر قیمت تامین شود.

ابزار بی اثرکردن تحریم

هدف دشمنان از تحریم ها، ایجاد نارضایتی در بین مردم است به نوعی که کالا‌های اساسی با کمبود جدی رو به رو شود و مردم برای خرید کالا‌های اساسی به فروشگاه‌ها هجوم ببرند. البته این مهم بار‌ها اتفاق افتاده و کمبود برخی کالا‌ها در مقاطعی خاص باعث صف‌های طولانی مردم مقابل فروشگاه‌ها شده که به سوژه رسانه‌های بیگانه تبدیل شده است. بار‌ها شاهد تشکیل صف‌های طولانی برای محصولاتی همچون گوشت، مرغ، روغن و برنج بوده ایم که این صف‌ها باعث می‌شد مدیریت کشور زیر سوال برود. بنابر این تامین کالا‌های اساسی باید در اولویت قرار داشته باشد.

نگرانی از تضعیف ظرفیت‌ها

یکی از اتفاقات خوبی که در خصوص مناطق آزاد شاهد بودیم، واردات کالا‌های اساسی است. مناطق آزاد بدلیل ارتباط خوبی که با کشور‌های همجوار دارند، بسادگی امکان ورود کالا‌های مورد نیاز را ایجاد می‌کند. کالا‌هایی که از طریق مناطق آزاد وارد کشور می‌شود، به صورت رابطه‌ای است و البته مناطق آزاد توان رایزنی برای واردات را دارند به همین دلیل نمی‌توان و نباید وارداتی که از مناطق آزاد صورت می‌گیرد را تخریب کرد و این فرصت را از دست داد که البته برخی اظهار نظر‌ها این نگرانی را به وجود می‌آورد.

ظرفیت بالای انزلی

یکی از مناطق آزاد که تاثیرات بسزایی در رفع نیاز کشور دارد، منطقه آزاد انزلی است. کالا‌هایی که از این منطقه وارد کشور می‌شود، نیاز اساسی کشور را تامین می‌کند. در این رابطه سرپرست سازمان منطقه آزاد انزلی با اعلام اینکه در راستای تامین کالا‌های اساسی کشور، از ابتدای سال جاری تاکنون با پهلوگیری ۴۵فروند کشتی، به مقدار ۱۶۶ هزار و ۵۰۰ تن روغن خام و غلات در مجتمع بندری کاسپین تخلیه و به سراسر کشور حمل شده گفت: از ابتدای سال جاری تا کنون ۱۳۲ هزار ۵۰۰ تن روغن خام خوراکی توسط ۲۷ فروند کشتی در بندر کاسپین تخلیه و توسط کامیون‌های تانکر دار به واحد‌های تولیدی سراسر کشور حمل شده است.

بیشتر بخوانید:

مدیریت بحران بیکاری با نقش آفرینی منطقه آزاد انزلی

واردات مواد اولیه

آنچه در خصوص واردات صورت گرفته از طریق منطقه آزاد انزلی شاهد هستیم، کالا‌هایی است که ارتباط مستقیم با تولید داشته و چرخ‌های اشتغال و رونق اقتصادی را به جریان می‌اندازد که یکی از مهمترین آنها، نهاده‌های دامی است. در این رابطه اکبر نیازی با اشاره به پهلوگیری ۱۸ فروند کشتی حامل نهاده‌های دامی در اسکله‌های مجتمع بندری کاسپین گفت: ۴۴ هزار تن نهاده‌های دامی و غلات شامل جو، ذرت، سویا و نخود در بندرکاسپین تخلیه شد.

قدرت نمایی دریای خزر

دریای خزر مهمترین ظرفیت در شرایط تحریم است. از آنجا که کشور‌های بسیاری بخشی از سواحل دریای خزر را در اختیار دارند، امکان ارتباط بین این کشور‌ها بسادگی امکان پذیر است، اما نکته مهم اینجاست که امکان اعمال نفوذ در دریای خزر برای اعمال تحریم‌ها بسیار محدود است، زیرا دسترسی و نظارت آمریکا در دریای خزر امکان پذیر نیست، در این رابطه سرپرست منطقه آزاد انزلی با بیان اینکه بندرکاسپین و بندرانزلی به عنوان بنادر محدوده منطقه آزاد انزلی با هم افزایی ظرفیت‌ها و همگرایی موجود در دیپلماسی دریای خزر در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته اند گفت: سال گذشته با استفاده از ظرفیت ۳ پست اسکله عملیات تخلیه و بارگیری در بندر کاسپین رشد چشمگیری داشت و امسال با اضافه شدن ۳ پست اسکله جدید (۲ پست اسکله و یک پست اسکله رو- رو) ظرفیت اسمی اسکله‌های بندر کاسپین ۱۰۰ درصد رشد خواهد داشت.

کریدور شمال جنوب

آنچه اهمیت منطقه آزاد انزلی را دو چندان می‌کند، حلقه وصل کریدور شمال جنوب است. در این رابطه نیازی گفت: منطقه آزاد انزلی نخستین منطقه آزاد شمال کشور با ۲ بندر مهم و با سابقه انزلی با قدمت ۳۰۰ ساله و بندرنوین کاسپین است که در مجموع با ۲۲ پست اسکله فعال بوده و مجتمع بندری کاسپین به عنوان بزرگترین زیرساخت بندری ایران در دریای خزر با رویکرد صادراتی و با هدف توسعه روابط اقتصادی با کشور‌های حاشیه خزر و راه‌اندازی کریدور شمال - جنوب در منطقه آزاد انزلی احداث شده است.

ظرفیت‌های بالقوه

اگر از توانمدی‌ها و ظرفیت‌های منطقه آزاد با خبر شویم، بیشتر امیدوار خواهیم شد و آنگاه دست از تخریب‌های مغرضانه بر می‌داریم. نکته مهمی که لازم است بدانیم این مجتمع بندری، مشخصات بنادر نسل سوم را دارد که با پنج پست اسکله مشتمل بر پایانه‌های تجاری، کانتینری، چندمنظوره، محوطه عمومی، اسکله‌رو _ رو، پایانه غلات، سوخت و صنایع دریایی است که ظرفیت تخلیه و بارگیری در فاز نهایی به ۱۵ میلیون تن کالا را در سه نوبت کاری دارد. بنابر این چنانچه این ظرفیت را فعال نگه داریم و توسعه بدهیم، می‌توانیم علاوه بر تامین کالا‌های مورد نیاز داخل، از ظرفیت ترانزیتی ایران استفاده کنیم و کالا‌های صادراتی کشور‌ها را در انزلی تحویل بگیریم و در خلیج فارس تحویل کشتی‌ها بدهیم تا ظرفیت ترانزیتی کشور نیز فعال شود.