کاهش ۳۵ میلیون متر مکعبی ذخایر منابع آبی استان تهران

با توجه به میزان بارندگی، برداشت از چاه‌ها برای تامین آب تهران چالش‌های زیادی ایجاد می‌کند. نظارتی هم روی برداشت از رودخانه‌های اصلی نیست. در همین حال مسئولان از ساخت‌وساز‌های جدید خبر می‌دهند که اشتباه فاحشی است. اقلیم خشک ایران، کاهش بارندگی، سدساز‌های بی‌رویه، انتقال آب و… همه دست به دست هم دادند و کشور را با یک بحران بزرگ مواجه کردند؛ بحران آب.

بحران آب هر روز جدی‌تر می‌شود و شهر‌های بیشتری با هشدار کمبود آب آشامیدنی مواجه می‌شوند؛ از تهران گرفته تا اهواز و اصفهان. مخازن برخی از سد‌های کشور هم کاهش چشمگیری داشتند. آخرین داده‌های رسمی شرکت مدیریت منابع آب نشان می‌دهد میزان پرشدگی سد‌های کشور ۴۰ درصد است. برخی از شهر‌ها وضعیت بحرانی‌تری را سپری می‌کنند، از جمله تهران. جمعیت تهران رو به افزایش است و نیاز به منابع آبی بیشتری دارد. در حالی‌که آب نیست و میزان بارندگی‌ها هم وضعیت خوشایندی ندارد.

آمار‌ها حکایت از خالی بودن سد‌های تهران دارد. مجموع پنج سد تهران فقط ۱۴ درصد پرشدگی دارد. میزان ذخایر سد‌های این شهر نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد کاهش داشته است. افت سطح آب در سد «لتیان»  این سد به اندازه‌ای بوده که بخشی از کف آن به وضوح قابل مشاهده است. «لتیان» یکی از سد‌های مهم تهران است که بخشی از آب آشامیدنی مردم از آن تامین می‌شود.

میزان تبخیر آب ۱۰ برابر بارندگی کشور

در چنین شرایطی نمی‌توان همان رفتار‌ها و مصارف عادی را داشته باشیم. باید در مصارف خود تغییر رویکرد داشته باشیم. در حالی‌که کشور با خشکسالی مواجه است، برداشت بی‌رویه از رودخانه‌ها صورت می‌گیرد. پتانسیل تبخیر سالانه در کشور ما بیش از ۲ هزار میلی‌متر، ولی بارندگی حدود ۲۲۰ میلی‌متر است. به عبارتی میزان تبخیر بیش از ۱۰ برابر میزان بارندگی است. در چنین شرایطی نظارتی روی مصارف این رودخانه‌های مهم صورت نمی‌گیرد.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی اعلام کرد: «رودخانه جاجرود، کرج و طالقان سه رودخانه مهم برای تامین آب آشامیدنی تهران است. ویلاسازی در بالادست این رودخانه‌ها به شدت افزایش پیدا کرده و برداشت آب از این منابع نسبت به گذشت بسیار زیاد شده است.»

او می‌گوید: «بخشی از برداشت بی‌رویه از همان مبدا و از طریق چشمه‌ها و رود‌های کوچکی که این رودخانه‌ها را شکل می‌دهند، صورت می‌گیرد.»

گرمایش زمین، کشور‌های زیادی را با بحران مواجه کرده است. ایران نیز یکی از این کشورهاست. حداقل اگر مشکلی را حل نمی‌کنیم، نباید برای آینده مشکل دیگری ایجاد کنیم. در شرایطی که منابع آبی رو به کاهش است، مسئولان از ساخت‌وساز‌های جدید خبر می‌دهند. ساخت‌وساز‌های بی‌رویه بدون در نظر گرفتن پشتوانه آبی، یک اشتباه فاحش است.

محسن اردکانی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت: قوانینی که در بودجه سال ۱۴۰۲ آمده، محصول نگاه بلند و خردمندانه وزارت نیرو است و ظرفیت مناسبی را برای شرکت‌های آب و فاضلاب فراهم کرده است که امیدواریم بتوانیم بیشترین بهره را از این قوانین ببریم.

وی در نخستین نشست تبیین جایگاه و نقش هیات‌های مدیره شرکت‌های زیرمجموعه آبفای استان تهران با بیان این‌که شرکت‌های آب و فاضلاب بنگاه‌های اقتصادی خودگردان هستند، اظهار داشت: باتوجه به اختیاراتی که قانون برای هیات‌های مدیره در نظر گرفته است، این اختیارات به طور قطع نقش موثری در پویایی و تعالی شرکت‌ها خواهد داشت.

اردکانی به تعارض بین عرضه و تقاضا در شرکت‌های آب و فاضلاب اشاره کرد و ادامه داد: اکنون ذخایر منابع آبی این استان ۳۵ میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته کسری دارد و همین امر موجب شده تا از مشترکان که همان مشتریان این بنگاه هستند، تقاضا کنیم که کمتر مصرف کنند؛ اما از سویی دیگر همین امر موجب خواهد شد تا کالای این بنگاه اقتصادی کمتر به فروش رود و درآمد‌های ما کمتر شود.

مدیرعامل آبفای استان تهران، تورم بالا و افزایش ۲۵ درصدی حقوق و دستمزد‌ها را از دیگر چالش‌های مالی شرکت آب و فاضلاب استان تهران برشمرد و گفت: در چنین شرایطی تامین و توزیع آب در کلان‌شهر تهران مرهون تلاش‌های جهادی است و نیازمند درک متقابل نهاد‌های بالادستی و وزارت نیرو هستیم.