راه‌اندازی یک سامانه اینترنتی جهت ثبت شکایات درباره ناآرامی‌های ۱۴۰۱

بدنبال بروز ناآرامی‌ها در سال ۱۴۰۱ و آسیب‌های وارده بر عده‌ای از شهروندان، مأمورین مجری قانون و تخریب اموال عمومی، اراده نظام جمهوری اسلامی ایران بر این تعلق گرفت که با بسیج دستگاه‌های ذیربط و تشکیل کارگروه‌های تخصصی نسبت به بررسی و تحلیل رویداد مزبور اقدام و ضمن ریشه‌یابی و تحلیل آن، وضعیت آسیب‌دیدگان را از جهات مختلف مورد بررسی قرار داده و نسبت به احقاق حقوق شهروندانی که تضییع شده اقدام نمایند.

اگرچه گزارش ارائه شده از سوی دستگاه‌های اجرائی، بویژه وزارت کشور، به رئیس جمهور محترم به صورت طبیعی و طبق روالی که کشور‌های مختلف در مواجه با اینگونه رویداد‌ها دارند می‌توانست مبنای تصمیم‌گیری و قضاوت رئیس جمهور قرار گیرد، اما رئیس جمهور محترم ایران به لحاظ اهمیت صیانت از حقوق شهروندان و احقاق حقوق آسیب‌دیدگان دست به اقدام مضاعف و قابل تقدیری می‌زنند و در تاریخ ۱۴۰۲/۲/۱۷ نسبت به تأسیس یک نهاد بالادستی و ملی و مستقل تحت عنوان کمیته ویژه اقدام و در تاریخ ۱۴۰۲/۳/۲۲ مسئولیت خطیر شفاف‌سازی حادثه، بررسی دقیق و بی‌طرفانه آن و جبران خسارات ناشی از تضییع حقوق شهروندان در جریان ناآرامی‌های مذکور را بر عهده این کمیته نهادند و این کمیته را موظف کردند با استفاده از ظرفیت همه دستگاه‌های کشور و مشارکت اساتید، اندیشمندان و نخبگان و دریافت گزارش‌ها از دستگاه‌های مسئول و گزارش‌های مردمی و همکاری اصحاب، رسانه ابعاد مختلف ناآرامی‌های سال گذشته را به صورت جامع و متقن بررسی نموده و نتایج آن را به طور منظم به رئیس جمهور محترم ارائه نماید.

بر این اساس، رئیس جمهور محترم در حکم ابلاغی به اعضای کمیته ویژه وظایف مهمی را در ۸ بند بشرح زیر مورد تأکید قرار دادند:
۱- بررسی جامع و متقن ابعاد مختلف ناآرامی‌های پاییز سال ۱۴۰۱ از طریق دریافت گزارش‌های دستگاه‌های مسئول و گزارش‌های مردمی و اصحاب رسانه؛
۲- بررسی شکایات دریافتی از سوی آسیب‌دیدگان، مصدومان حوادث یا خانواده‌های آن‌ها و پیگیری جبران خسارت شهروندانی که در جریان حوادث و ناآرامی‌ها دچار خسارت‌های مادی یا آسیب‌های معنوی شده‌اند، به نحوی که حقوق قانونی هیچ یک از شهروندان یا مأموران مسئول تضییع نگردد؛
۳- پیگیری حقوق خانواده معزز شهدا و جانباختگان در جریان حوادث و ناآرامی‌ها در مراجع ذیصلاح داخلی و قضایی؛
۴- بررسی ادعا‌های مطرح شده درباره نقض حقوق افراد در حوادث یاد شده و پیگیری آن در مراجع ذیصلاح حقوقی و قضایی، همراه با اطلاع‌رسانی درباره صحت یا عدم صحت این ادعاها؛
۵- پیگیری و نظارت جدی بر روند رعایت دقیق قوانین و مقررات شکلی و ماهوی در خصوص متهمان این حوادث؛
۶- ارائه مستندات متقن برای طرح در مجامع حقوق بشری و احقاق حقوق ملت ایران؛
۷- ارائه پیشنهاد جهت رفع نقایص یا خلاء‌های قانونی یا ارتقاء قوانین و مقررات ناظر بر آزادی تجمعات مسالمت‌آمیز (موضوع اصل ۲۷ قانون اساسی)؛
۸‌- ارائه روایت دقیق، صحیح و منصفانه از حوادث و ناآرامی‌های پاییز ۱۴۰۱ مبتنی بر واقعیت‌ها، مستندات و شهادت شهود، بدون هرگونه جانبداری و با هدف ممانعت از تکرار مجدد آن با استفاده از ظرفیت اساتید، اندیشمندان و نخبگان کشور در قالب گزارش نوبه‌ای به رئیس جمهور و ملت عزیز ایران.

کمیته ویژه برای ایفای درست مأموریت‌های خطیر خود، پس از راه‌اندازی دبیرخانه و تمهید مقدمات لازم در اولین گام، سیاست و جهت‌گیری‌های کاری خود را بشرح زیر تعیین نمود.

۱- اهتمام جدی و داشتن اراده قوی برای رسیدگی و پیگیری مأموریت‌های محوله به کمیته؛
۲- حفظ استقلال و بی‌طرفی کمیته در ایفای مأموریت خود؛
۳- تلاش برای کشف حقیقت و ارائه روایت صحیح و دقیق از رویداد؛
۴- مستندسازی گزارش‌ها و ابتنای بررسی‌ها بر شواهد و مستندات قابل قبول؛
۵- پرهیز از پیش‌داوری و جانبداری و سوگیری و رعایت عدالت در بررسی‌ها و ارائه گزارش؛
‌- ریشه‌یابی و بررسی علل و عوامل بروز ناآرامی‌ها؛
۷- پیگیری احقاق حقوق آسیب‌دیدگان اعم از مردم و نیرو‌های مجری قانون و ارائه راهکار‌های دقیق و عملیاتی برای جبران خسارات؛
۸- مشخص کردن متخلفان و قانونشکنان و کسانی که به مردم و اموال عمومی و مأمورین آسیب زده‌اند.

کمیته ویژه در دومین گام خود، برنامه‌ای را تحت عنوان برنامه اقدام و نقشه راه در چندین بند تدوین نمود.

برنامه اقدام کمیته در حقیقت مجموعه‌ای از برنامه‌ها و فعالیت‌هایی برای اجرایی کردن دستورات هشتگانه رئیس جمهور محترم است که در دستور کار و فعالیت کمیته قرار گرفته است.

کمیته ویژه برای بررسی و پیگیری‌های تخصص‌ی و دقیق‌تر مسأله، نسبت به تشکیل کارگروه‌های تخصصی ششگانه با ترکیبی از صاحبنظران حقوقی، قضایی، دانشگاهی و کارشناسانی از مجموعه‌های غیردولتی و دولتی اقدام نمود تا موضوعات را به صورت کارشناسی و تخصصی مورد بررسی قرار داده و نتایج کار خود را به کمیته ویژه ارائه دهند.


این کارگروه‌ها عبارتند از:

۱- کارگروه بررسی و رسیدگی به شکایات؛
۲- کارگروه حقوقی؛
۳- کارگروه قضایی؛
۴- کارگروه علمی و پژوهشی؛
۵- کارگروه مصدومین و جانباختگان؛
۶- کارگروه بررسی خسارات.


کمیته ویژه جهت دسترسی آسان شهروندان، یک سامانه اینترنتی به نشانه https://specialcommittee.ir را راه‌اندازی نمود و از این رهگذر، امکان ثبت هرگونه شکایت و یا ارسال گزارش به کمیته را فراهم نموده است.

فرم و راهنمای تنظیم شکایت نیز در سایت قرار گرفته و هر فرد و سازمان مردم‌نهاد و ... این امکان را پیدا می‌کنند تا هرگونه نقض حقی را بدون هیچ گونه واهمه از افشای اطلاعات یا تبعات ثانویه، به اطلاع کمیته ویژه برسانند و مدارک و مستندات مرتبط با ادعای مطروحه خود را نیز جهت بررسی در سامانه بارگذاری نمایند.

کمیته ویژه این فرصت را مغتنم شمرده و به همه شهروندان اعم از مردم عادی و نیرو‌های مجری قانون که حق و حقوقشان نقض شده یا شاهد نقض حقی بوده‌اند، اعلام می‌دارد در صورتی که شکایتی دارند، اطلاعات و مستندات لازم را در سایت منعکس نمایند.

در پایان، رئیس و اعضای کمیته ویژه خود را متعهد می‌دانند که بدون هیچ‎گونه تبعیض و جهت‌گیری و در کمال صداقت و بی‌طرفی و استقلال، شکایات دریافتی را پیگیری نموده و به پشتوانه حکم صریح و شفاف رئیس جمهور محترم، در احقاق حق و اجرای عدالت از هیچ تلاشی فروگذار نکنند.