از هنگامی که قرار شد معادن در پیشانی اقتصاد ایران قرار گیرند و مسوولیت سنگین سیاست فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی بر دوش معادن گذاشته شد، مدیران معدنی بیش از گذشته در کانون توجه قرار گرفتند. مدیران معدنی موظف بوده و هستند به نوعی عمل کنند که این سیاستگذاری هوشمندانه و با قابلیت اجرایی بالا تعیین شود. یکی از معادنی که ظرفیت بسیار بالایی در اقتصاد، تولید، اشتغال و ارزآوری کشور دارد، صنعت مس است.

ضرورت ظرفیت شناسی مس

در اینکه کشورمان از ذخایر مس قابل توجهی برخوردار است، شکی وجود ندارد، اما این مهم نیاز به اثبات دارد تا بر اساس مستندات علمی و رسمی به سراغ برنامه ریزی برویم. برای آنکه بدانیم تا چه اندازه در بخش مس توانمند هستیم، باید شناسایی ظرفیت‌ها را در دستور کار قرار دهیم که برای شناسایی باید اکتشاف را در دستور کار قرار دهیم.

صعود به رتبه پنجم

با درک درست از اهمیت ظرفیت شناسی و نقش آن در برنامه ریزی، اکتشاف به صورت گسترده در دستور کار شرکت ملی مس قرار گرفت که پس از اکتشافات صورت گرفته و افزوده شدن یک میلیارد تن ذخیره جدید به معدن مس سونگون در استان آذربایجان شرقی و کشف ذخایر جدید در سایر معادن از جمله مس سرچشمه، میدوک و معدن جدید سریدون، حجم ذخایر مس از ۱۸ میلیارد تن به ۱۹ میلیارد تن ذخیره معدنی مس افزایش یافت. در پی این اکتشافات، موسسه زمین‌شناسی آمریکا (USGS, ۲۰۲۲) اعلام کرد بعد از شیلی، استرالیا، پرو و روسیه، ایران به ردیف پنجم صعود کرده است.

فصل نوین توسعه

در این رابطه معاون اکتشافات و توسعه معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران با اشاره به اینکه فصل نوین برنامه‌های توسعه‌ای شرکت ملی صنایع مس ایران در حوزه اکتشاف منابع جدید معدنی از سال ۱۳۹۷ آغاز شده گفت: فصل نوین توسعه با تدوین استراتژی‌های اکتشافی به روز و کارآمد آغاز شده و تا به امروز نتایج درخشانی به همراه داشته است. شهریار متوکل با اعلام اینکه افزایش کمی و کیفی عملیات حفاری با توسعه، نوسازی و بهسازی ناوگان حفاری و استقرار بیش از ۷۰ دستگاه حفاری در سایت‌های مختلف در سراسر کشور، بخش مهمی از استراتژی جدید شرکت ملی صنایع مس ایران را در زمینه فعالیت‌های اکتشافی تشکیل می‌دهد گفت: مقایسه متراژ حفاری‌های انجام شده در سال‌های اخیر، نشان از تداوم خیره‌کننده رشد حفاری‌های اکتشافی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۷ در شرکت ملی صنایع مس دارد، به‌گونه‌ای که برنامه سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۷ از رشد تقریباً ۷ برابری و نسبت به سال گذشته از افزایش حداقل ۵۰ درصدی حکایت دارد.

بیشتر بخوانید:

گام بلند شرکت ملی مس در پیوند صنعت و دانشگاه

اکتشاف موفق رمز توسعه

عضو هیات‌مدیره شرکت مس، اکتشافات موفق را رمز توسعه مجتمع‌های معدنی و پیش‌نیاز بهره‌برداری و گسترش معادن برشمرد و گفت: در سال جاری برنامه‌ریزی جهت دستیابی به رکورد بالاترین میزان حفاری‌های اکتشافی سالانه در تاریخ شرکت مس با رشد ۵۰ درصدی عملیات حفاری نسبت به سال قبل و رسیدن به میزانی بیش از ۳۰۰ هزار متر انجام شده، درحالی‌که بالاترین رکورد مربوط به سال ۱۴۰۱ به میزان ۲۰۰ هزار و ۳۳۲ متر بوده است.

تحقق تمامی برنامه‌ها

اگرچه اقدام به هر کاری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما مهم این است که تا چه اندازه در آن زمینه موفق شده ایم. متوکل با تأکید بر تحقق تمامی برنامه‌ها افزود: در مجموع بیش از ۲۲۵ هزار متر عملیات حفاری اکتشافی تا پایان مهر ماه توسط شرکت ملی صنایع مس انجام شده که بیش از ۳۶ درصد جلوتر از برنامه زمانی پیش‌بینی شده، است.

رکوردزنی در عمق

یکی از چالش‌هایی که همواره مطرح می‌شد، اکتشاف در اعماق بیشتر بود. آنچه باعث می‌شد در خصوص ذخایر مس کشورمان اظهار نظر شود، حفاری در عمق ۳۰۰ متری بود، اما معاون توسعه شرکت ملی مس از رکوردزنی در حفر عمیق‌ترین گمانه اکتشافی تاریخ اکتشافات معدنی کشور خبر داد و گفت: در یک اقدام بی سابقه حفاری به عمق ۲۰۳۶ متر در سایت میدوک در شهریور ماه سال جاری (سال ۱۴۰۲) به ثمر رسیده که نتایج حاصل از این حفاری بسیار امید بخش بوده است.

رشد ۴ برابری مطالعات سطحی

معاون مطالعات اکتشاف شرکت ملی مس با اعلام اینکه مقایسه مطالعات سطحی در یک دهه اخیر اعم از زمین‌شناسی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک و توپوگرافی نیز رشد قابل ملاحظه را نشان می‌دهد افزود: بررسی مطالعات سطحی مطابق برنامه سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۷ حاکی از رشد ۴ برابری و نسبت به سال ۱۴۰۱ دارای رشد ۳۰ درصدی است. متوکل ادامه داد: مطالعات سطحی در سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۶۰۰ کیلومترمربع بوده که در سال ۱۴۰۱ به رقم ۱۱۰۰ کیلومترمربع رسیده و بر اساس برنامه پیش بینی شده برای سال ۱۴۰۲، به ۱۵۰۰ کیلومترمربع خواهد رسید.

ارتقای ۸۰۰ میلیون تنی

عضو هیات‌مدیره شرکت ملی مس از رشد مطالعات اکتشافی سطحی خبرداد و گفت: تا پایان مهرماه ۱۴۰۲ در مجموع بیش از ۱۰۰۰ کیلومترمربع، مطالعات اکتشافی سطحی در محدوده‌های مستعد معدنی به اجرا درآمده است. وی افزود: نتیجه مطالعات انجام شده در سال ۱۴۰۲ منجر به ارتقای بیش از ۸۰۰ میلیون تنی کلاس منابع زمین‌شناسی (ارتقای منابع زمین‌شناسی استنباطی به منابع زمین‌شناسی اندازه‌گیری‌شده و شناسایی‌شده) و افزایش حدود ۲ درصدی کل منابع زمین‌شناسی شرکت ملی صنایع مس ایران و رسیدن به حدود ۱۹.۵ میلیارد تن (در عیار حد ۰.۱۵ درصد مس) در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ شده است.