برنامه بانک رفاه برای نظام سرمایه‌گذاری کشور (+فیلم)

در این نشست خبری سعید اسلامی بیدگلی دبیر کانون نهادهای سرمایه‌گذاری درباره نظام بلاک‌چین به‌عنوان ابزاری هوشمند برای معامله و سرمایه‌گذاری گفت: یک رؤیایی خیلی‌خیلی پیش‌ازاین در بازارهای مالی شکل‌گرفته بود که چه اتفاقی می‌افتد اگر ما و شما جداگانه با هم معامله کنیم، مسئله کلیدی‌اش این بود که شاید معامله به سرانجام نرسد؛ یعنی در همان زمان هم اگر دو شریک به همدیگر اعتماد می‌کردند ممکن بود نیاز نباشد در بستر رگولاتورها فعالیت کنند؛ بنابراین آنجا بود که در سال ۲۰۰۸ فردی یا گروهی همان ساتوشی یک مطلب منتشر کرد و امروز می‌توان این کار را انجام داد و یک کد نوشت و آن را رها کرد. اتفاقی که افتاد این بود که تکنولوژی بلاک‌چین از ۲۰۰۸ خیلی جدی‌تر شد.

سیستم بلاک‌چین این بود که یک کل در حال نظارت است؛ یعنی من اگر یک خط به آن پکیجی که شده یک بیت‌کوین اضافه کنم و آن را به هم بریزم؛ یعنی تعهد خودم را انجام ندهم و آن عدد را تغییر بدهم و بگویم من ۲۲۰ کوین نفروختم بلکه ۲۰۰ عدد فروختم این زنجیره را به هم می‌زنم و همه آنهایی که در این زنجیره هستند اجازه نمی‌دهند که من این کار را انجام بدهم؛ بنابراین شما وقتی می‌توانید یک برنامه کامپیوتری بگذارید توانتان بی‌نهایت می‌شود؛ زیرا برنامه‌های کامپیوتری تقریباً می‌تواند بیشتر کارها را انجام دهد.

ایشان همچنین درباره امنیت این ابزار معاملاتی خاطرنشان کرد: بنابراین تصمیم گرفته شده ما می‌توانیم قراردادی با هم بستیم را در این سیستم بگذاریم و این قرارداد به‌صورت خودکار انجام خواهد شد؛ یعنی شما وقتی قرارداد خود را در آن سیستم می‌گذارید تاریخچه قرارداد، کار قرارداد، تحویل قرارداد، انتقال پول و همه چیز در بستر برنامه‌ای که دیگر از لحظه‌ای که شما گذاشتید دیگر کسی نمی‌تواند تغییرش دهد انجام می‌شود؛ بنابراین عملاً شما امکان اینکه آنجا نکول کنید عملاً وجود مدارد؛ بنابراین سیستم اتریم به شما اجازه داد که Smart Contract (معامله هوشمند) آنجا برقرار کنید و آن را بگذارید.

اکنون اگر من می‌توانم در این سیسم قرارداد بگذارم پس می‌توانم کارهای دیگری هم با آن انجام دهم. ایده کلیدی این که در این بستر ما می‌توانستیم که یک سری قرارداد (امروزه نزدیک به ۱۱ هزار کریپتوکارنسی وجود دارد که ۸۵۰۰ عدد از آنها فعال هستند) را بگذاریم روی این سیستم بلاک‌چین و در این سیستم رمزارزها پشتوانه آن قرار می‌گیرد که اینها دارای ارزش می‌شوند؛ بنابراین من می‌توانم رمزارزها را می‌توانم وثیقه قراردادی بگذارم که قرار است خودکار اجرایی شود.

بنابراین، از این زمان به بعد می‌توانم فعالیت‌های مالی انجام بدهم از جمله اینکه می‌توانم به افراد بگویم من این تعداد رمزارز را دارم و با شما یک قراری می‌گذارم که شما پولی به من قرض بدهید، این رمزارز من که ارزشش در بازارها مالی مشخص است وثیقه من است پس شما آرام آرام از آن رمزارز می‌فروشید شما هم نه خود آن قرارداد هوشمند می‌فروشد و این پول به شما باز می‌گردد و من می‌توانم به افراد وام دهم.

نظام اجرایی آن هم قوی‌تر نظام اجرایی Centrak Eyes است البته مشکلاتی هم دارد که بعداً به آن می‌پردازم کمااینکه مثلاً از سال ۲۰۲۲ تعداد کل کاربران حوزه بلاک‌چین کاهش پیدا کرده؛ اما باز دیفایت در این فاصله رشد بزرگی را داشته یا دیگر می‌توانم به‌واسطه آن کریپتوکارنسی‌ها و توکن‌هایی که وجود دارد می‌توانم بروم بیمه صادر کنم یعنی بگویم اگر فلان اتفاق افتاد این معامله به‌صورت هوشمند این‌قدر از این کریپتوکارنسی را به حساب شما منقل کند؛ بنابراین آن معامله بدون اینکه من و شما کنترلی روی آن داشته باشیم به طور کامل اجرایی می‌شود زیا آن کد در فضای اینترنت رها شده و دیگر در اختیار شما نیست که بخواهید تغییرش بدهید. حتی کسی که آن کد را نوشته دیگر هیچ مالکیتی روی آن کد ندارد.

در ادامه این نشست خبری اسماعیل لله گانی مدیرعامل بانک رفاه کارگران به موضوعات مختلفی پرداخت که مهم‌ترین آنها آسیب‌شناسی سیستم سرمایه‌گذاری کشور و معرفی طرح سرمایه‌گذاری بانک رفاه کارگران بود پرداخت. ایشان درباره نکات مغفول سیستم سرمایه‌گذاری کشور گفت: به‌هرحال اقتصاد ما متأسفانه یا خوشبختانه عمدتاً بانک محور هست و روش‌های تأمین مالی که به‌صورت نوین در حال ابداع هست بخش عمده‌ای از آن در بازار سرمایه اتفاق می‌افتد. اگر بخواهیم از ابزارهای انتفاعی نام ببریم ابزارهایی با بازدهی معین هست که نرخ مشخصی دارند که اوراق اجاره، مرابحه، سلف و.. ازاین‌دست هستند و بخش عمده‌ای از آن در بازار سرمایه اتفاق می‌افتد که بانکه به‌عنوان ضامن می‌شوند و بخش بازار سرمایه انتشاردهنده، بررسی‌کننده و فروشنده است. ابزارهایی با بازدهی انتظاری مثل اوراق مشارکت، مضاربه و مساوات هست که نرخ‌های آنها بر اساس نرخ بازار سرمایه است.

متأسفانه، کاری که ما تا الان انجام می‌دادیم در روش‌های تأمین مالی کشور همه اوراقمان چه آنهایی که به‌صورت انتفاعی هستند یا غیرانتفاعی هستند چه آنهایی که بازدهی مشخص دارند چه آنهایی که بازدهی غیرمشخص دارند نرخ ثابت برای آنها تأمین می‌کردیم و این نرخ ثابت تعیین کردن باعث می‌شود خریداران اوراق انگیزه‌ای برای خرید اوراق نداشته باشند. خب شما بحثی دارید که بحث مصرف‌کننده منابع است و بحثی که تأمین‌کننده منابع است، ما الان در شرایط تورمی همیشه اعلامی می‌کنیم آنهایی که تسهیلات می‌گیرند حتماً برنده هستند و آنهایی که سپرده می‌گذارند حتماً بازنده هستند؛ چون نرخ بازدهی که به آنها می‌دهیم قطعا بخش از ارزش پول از دست می‌رود.

مدیرعامل بانک رفاه کارگران درباره بی‌انگیزگی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه کشور گفت: پس واضح است انگیزه‌ای نداشته باشند بابت خرید اوراق یا اینکه در بازار بخواهند از ابزارهای مالی استفاده کنند که مبتنی و بر پایه پول باشد و می‌روند در بازار سکه، بازار ارز، بازار خودرو و بازارهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که ارزش پول خود را حفظ کنند و این نکته بسیار مهمی است. دوستانی که به‌صورت تأمین مالی در هر شکلی کار می‌کنند به این نکته توجه داشته باشند که ما بحث تأمین‌کنندگان را حتماً برای برایشان جذابیتی فراهم کنیم تا علاقه‌ای داشته باشند وارد عرصه تأمین مالی بشوند و این نقطه مغفول مانده است. همیشه هم هر ابزار تعیین کردیم گفتیم؛ مثلاً نرخ ۲۰ درصد ۲۵ درصد می‌دهیم و کاری هم به نرخ تورم نداریم به همین دلیل انگیزه‌ای برای خرید اوراق کمتر به وجود می‌آید.

در بورس هم همین کار را کردیم بررسی نکردیم پولی که در بازار سرمایه وارد می‌شود سهام خریداری می‌شود نرخ بازدهی آن چقدر است. در خیلی از شرکت‌ها به‌هرحال نرخ‌های دستوری خوراک، نرخ‌های دستوری محصولات و نرخ‌هایی می‌دهیم که نرخ بازده آن کاهش پیدا می‌کند و انگیزه ورود سرمایه در بازارها به‌شدت با مخاطره مواجه می‌شود. اینها سرمایه‌های داخلی هستند اگر انتظار داشته باشیم سرمایه‌گذار خارجی سرمایه‌گذاری کند حتماً دو ریسک در پیش رویش قرار دارد، اول اینکه نرخ بازده کم خواهد بود و دوم اینکه devalue می‌شود.

بیشتر بخوانید: حرکت بانک رفاه بر ریل افتخار آفرینی

برای اینکه بتوانیم این دو ریسک را برای یک‌بار و برای همیشه برای سهام‌داران که هدف اصلی هستند در بازارهای مالی یادمان باشد مصرف‌کنندگان در اولویت دوم هستند. همیشه توجهمان به مصرف‌کنندگان بوده و گفتیم ابزارهای نوین مالی برای اینکه استفاده بشود چه هست اما نگفتیم که آن که می‌خواهد سرمایه‌گذاری کند چه می‌شود. خب در دهه گذشته نرخ سرمایه‌گذاری کشور یا منفی بوده یا مثبت یا صفر بود، اخیراً مقداری نرخ رشد سرمایه‌گذاری کشور بهتر شده اما نمی‌تواند کمبود یک دهه گذشته را جبران کند پس باید انگیزه ایجاد کنیم که سرمایه‌گذاران بتوانند وارد عرصه کار شوند.

لله گانی همچنین در پایان این نشست خبری به طرح نوین سرمایه‌گذاری بانک رفاه اشاره کرد، طرحی که باعث ایجاد انگیزه برای فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران خواهد شد و درباره این طرح گفت: ما در مجموعه بانک رفاه طرحی را ارائه دادیم که بتوانیم سپرده‌گذاران را در منافع پروژه‌ها به‌صورت مستقیم مشارکت بدهیم و در سود و زیان شرکت‌ها شریک شوند. قطعاً پروژه‌هایی که انتخاب می‌کنیم باید پروژه‌های سوددهی باشند، از IRI مناسبی برخوردار باشند و افراد شریک واقعی پروژه شوند. طرح رفت بانک مرکزی و با اینکه آن چیزی که مدنظر ما بود نشده؛ ولی بخش از آن که توانستیم عملیاتی بکنیم انتشار گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص است. پروژه‌ای را تعریف کنیم و بدون استفاده از ابزارهای بازار سرمایه در داخل خودبانک اوراقی منتشر بکنیم که منابع جمع می‌شود و بانک به نمایندگی از طرف سپرده‌گذاران شزیک واقعی پروژه می‌شود. نرخ سود علی الحسابی را به سپرده گذاران پرداخت می‌کنیم و مابه‌التفاوت بر اساس IRI واقعی پروژه به سپرده‌گذاران پرداخت می‌شود.

این انگیزه‌ای ایجاد می‌کند که فرد به جای اینکه خود وارد بازار مسکن شود اوراق گواهی بخش مسکن را بخرد یا اگر می‌خواهد وارد صنعت فولاد شود و نمی‌تواند یک کارخانه تأسیس کنید می‌تواند بخش از کارخانه را بخرد. این ابزارها کمک می‌کند که ما انگیزه بیشتر ایجاد کنیم برای ورود سرمایه‌گذاران به عرصه سرمایه‌گذاری کشور و نرخ بازده آنها نرخ بازدهی طرح‌ها باشد. قطعاً طرح‌های که در حال تعریف آنها هستیم طرح‌های هستند که بازده مناسبی دارند در حال حاضر ۷۲ همت طرح تعریف کرده‌ایم.