بی اثرکردن تحریم ها با بومی سازی در گل گهر (+فیلم)

برای رسیدن به خودکفایی، باید نیاز داخل را تامین کنیم که تولید در اولویت قرار می گیرد. بهترین شکل برای تحقق این مهم، تامین نیاز داخل به وسیله ماشین آلات کارامد و بروز است و چون امکان واردات ماشین آلات وجود ندارد یا به سختی میسر می شود، بهترین راهکار ساخت داخل به روش مهندسی معکوس است. اتفاقی که بسادگی در کشورمان صورت گرفته و بهترین نمونه، بومی سازی درصنعت فولاد است که بیش از 85 درصد نیاز داخل با ساخت داخل تامین شده است.

البته بخش خصوصی بهترین ابزار برای تحقق این مهم است. امروزه شرکتهای بزرگ خصوصی با درک درست از منافع ملی، بومی سازی را در اوج انجام داده اند و یکی از بزرگترین و مهترین آنها، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان است. در نتیجه بومی سازی، مهندسی معکوس و داخلی سازی در گل گهر، حدود ۲۵۰ میلیون یورو به طور متوسط در سال صرفه‌جویی ارزی صورت می‌گیرد.

شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان، به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد اولیه فولاد کشور شناخته می‌شود. شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان تنها شرکتی است که تمام زنجیره فولاد از معدن تا کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی و شمش فولاد را در یک نقطه تولید می‌کند.

داشتن زنجیره کامل تولید فولاد، امتیازی بزرگ برای گل گهر است و به خاطر ویژگی جامع بودن در تولید که تنوع محصولات را رقم زده، پتانسیل خیلی خوبی در شرکت گل گهر به وجود آمده تا هر قطعه‌ای را بتوان بومی‌سازی کرد.

نگاه شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان به صنعت، نگاهی جامع و کامل است و هر قطعه ای که بومی سازی و تولید می کند، سرمایه گذاری قابل توجهی در آن به وجود آمده است.

اکنون این پرسش مطرح می شود که با توجه به هزینه بر و زمان بر بودن بومی سازی، گل گهر بدنبال انحصار برای قطعات تولیدشده است. به نظر می رسد نگاه گل گهر به صنعت فولاد و بومی سازی، نگاه ملی است و هرچند با هدف تامین نیاز و رفع مشکلات گل گهر وارد این عرصه شده، اما هرگز بدنبال منافع شخصی نبوده است، به  همین دلیل اگر قطعه ای با سرمایه گذاری و همت گل گهر بومی سازی می شود، شرکت علاقمند است در کل زنجیره فولاد کشور تسری پیدا کند و در سایر کارخانه‌ها مورد استفاده قرار گیرد، رویکردی که اکنون انجام می شود.

سلیمان نژاد به تشریح اهداف ایجاد واحد مهندسی معکوس و ساخت داخل گل گهر پرداخت و گفت: رویکرد اصلی که واحد مهندسی معکوس و ساخت داخل گل گهر بر اساس آن هدف و رویکرد تعریف شده. این بوده که با توجه به کینه توزی های دشمن که در قالب تحریم‌ها به اوج خود رسیده و اثرات مخربی بر تولید گذاشته، کم و حتی بی اثر کنیم.

اگرچه بومی سازی، مهندسی معکوس و ساخت داخل بسیار اهمیت دارد، اما باید بدانیم چه مقدار سرمایه گذاری صورت گرفته است. بررسی ها حکایت از ان دارد که حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار حجم سرمایه‌گذاری است که در منطقه گل گهر انجام شده و تاثیرات خود را بر جای گذاشته است.

در شرایطی که گمان می رود تحریمها تاثیرات فاحشی بر جای گذاشته، ساخت داخل در گل گهر تاثیرات تحریم را از بین برده به نوعی که در گذشته شاهد بودیم که خیلی وقت‌ها به خاطر یک نیاز به قطعه خارجی که مبلغ بسیار پایینی هم داشته، تولید یک کارخانه گندله سازی ۵۰۰ میلیون دلاری متوقف شده و زیانهای جدی را رقم زده اما داخلی سازی باعث به حداقل رساندن زیانهای ناشی از تحریم ها شده است. برای اینکه راهکاری پیدا کنیم تا به مشکلات ناشی از تحریم ها و کمبود قطعات دچار نشویم یا اثرات آن را به حداقل ممکن کاهش دهیم، هیچ راهکاری بهتر از بومی‌سازی برای غلبه بر این مشکل پیدا نکردیم، راهکاری که با تمام  توان و قدرت در گف گهر اجرایی شده است.

نکته دیگر اینکه بومی سازی هزینه های بسیاری دارد که امکان دارد به موفقیت منجر نشود، اما گل گهر در این ریسک حضور دارد و شرکتهای دانش بنیان یا سازنده، در این زمینه مشارکت می کنند. از آنجا که "نجمی نیاز" مدیرعامل شرکت گل گهر به خودکفایی و قطع وابستگی اعتقاد راسخ دارد و شرکت در این مسیر گام برمی دارد، بدستور نجمی نیا، در ریسک ساخت بار اول با سازندگان داخلی سهیم می‌شود.

بیشتر بخوانید: درخشش گروه گل‌گهر در رتبه بندی ۱۰۰ شرکت برتر ایران (IMI100)

البته دو روش در نحوه سهیم شدن گل گهر در ریسک ساخت بار اول قطعات صورت می گیرد. روش اول سهیم شدن بخشی از هزینه‌های ساخت بار اول، مثل هزینه مواد اولیه، ساخت قالب‌ها و هزینه آزمایشگاه است که گل گهر این هزینه ها را تقبل می‌کند. سهیم شدن در ریسک ایمنی روش دوم است. بعد از اینکه قطعه ای توسط سازنده داخلی ساخته شد، هر کارخانه ای بسادگی حاضر به نصب این قطعه روی دستگاههای خط تولید نمی شود، در نتیجه مهم این است که چه کارخانه‌ای ریسک تست بار اول قطعه را قبول می‌کند.

اگر بپذیریم نصب قطعه برای بار اول  می تواند مهر تاییدی بر قطعه باشد، هرچقدر کارخانه خریدار قطعه داخلی بزرگتر و مهمتر باشد، قطعه نصب شده جایگاه بهتری در بازار پیدا می کند و چون گل گهر بزرگترین مجموعه معدنی و فولادی کشور است، هر قطعه داخلی که در مجموعه گل گهربکار گرفته شود، آن قطعه را به برند تبدیل می کند. 

برای انکه اهمیت بومی سازی و داخلی سازی را بخوبی درک کنیم، کافی است بدانیم نتیجه رویکرد بومی سازی، مهندسی معکوس و داخلی سازی این است که گل گهر توانسته ارزبری را از ۴۰۰ میلیون یورو به ۱۵۰ میلیون یورو در سال برساند، یعنی چیزی حدود ۲۵۰ میلیون یورو به طور متوسط در سال صرفه‌جویی ارزی صورت می‌گیرد.