قاچاق سالانه حداقل ۱۲۰ تن زعفران به آن سوی مرز‌ها

آمار‌ها حاکی از آن است که بیش از ۹۰ تا ۹۳ درصد زعفران دنیا توسط ایران تامین می‌شود، اما متاسفانه مشکلات بازگشت ارز منجر به رونق قاچاق زعفران شده است.

با وجود آنکه قدمت تولید زعفران به بیش از ۳ هزار سال پیش باز می‌گردد، تشدید قاچاق به آن سوی مرز‌ها تهدید جدی برای بزرگترین تولیدکننده زعفران محسوب می‌شود به طوریکه اگر تمهیداتی برای جلوگیری از قاچاق زعفران یا پیاز محصول هرچه سریع‌تر اتخاذ نشود، در آینده‌ای نه چندان دور جایگاه خود را از دست می‌دهیم.

بنابر آمار‌های اعلامی سالانه بیش از ۱۲۰ تن زعفران از مرز‌های کشور قاچاق می‌شود، درحالیکه اگر این رقم به آمار رسمی صادرات اضافه شود، ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار ارز وارد کشور می‌شود.

ناگفته نماند که بسیاری از کارشناسان اذعان می‌کنند که اکثر زعفران‌های قاچاق، زعفران‌هایی هستند که تاریخ مصرف آن‌ها گذشته است، لذا قاچاق زعفران‌های سنواتی به اعتبار و برند زعفران ایرانی لطمه می‌زنند.

بنابر آمار گمرک سال گذشته ۲۸۶ تن زعفران به بازار‌های هدف صادر شد که امسال مشکلات بازگشت ارز به آن سوی مرز‌ها منجر به کاهش صادرات رسمی شده به طوریکه از آبان ۱۴۰۲ روند صادرات نزولی بوده است.

در همین رابطه حسین زینلی مجری طرح گیاهان دارویی گفت: بنابر آمار سطح زیرکشت زعفران ۱۲۳ هزار هکتار است که سالانه حداقل ۳۰۰ تن زعفران در کشور تولید می‌شود که در عرصه‌های غذایی، دارویی و صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زینلی می‌گوید: بنابر آمار در ۱۰ ماهه سال گذشته ۱۷۷ تن زعفران با ارزش ۱۷۱ میلیون دلار صادر شد. همچنین در ۱۲ ماهه ۱۴۰۱ بالغ بر ۲۴۰ تن زعفران با ارزش ۱۴۴ میلیون دلار و سال ۱۴۰۰ رقمی بالغ بر ۲۶۳ تن زعفران به ارزش ۱۵۴ میلیون دلار صادر شد که این امر بدان معناست که در صورت مدیریت داخل، پذیرش برای زعفران بالاست. پیاز زعفران جزء گیاهان ممنوعه صادرات است به طوریکه صادرات آن قاچاق محسوب می‌شود.

افزایش ۴۰ درصدی صادرات زعفران با رفع موانع صادرات تحقق می‌یابد

غلامرضا میری نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: صادرکنندگان از نمایندگان مجلس تقاضا دارند که موانع سدراه صادرات برداشته شود تا قاچاق صرفه اقتصادی نداشته باشد. با رفع موانع پیش روی صادرکنندگان برآورد می‌شود که صادرات ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یابد.

میری با بیان اینکه ماهانه ۱۰ تن زعفران به بازار‌های هدف قاچاق می‌شود، افزود: براساس آخرین آمار، مصرف جهانی زعفران ۳۲۵ تن است که طبق آمار رسمی صادرات، حداقل ۱۲۰ تن زعفران به آن سوی مرز‌ها قاچاق می‌شود چراکه ایران بزرگترین تامین کننده زعفران دنیاست.

نایب رئیس شورای ملی زعفران ادامه داد: زعفران به عنوان داروی هزاره سوم در دنیا معروف است که با رفع موانع پیش روی صادرکنندگان پیش بینی می‌شود که صادرات زعفران حداقل ۴۰ درصد افزایش یابد که با این وجود ارزآوری قابل توجهی نصیب کشور می‌شود.

جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران مستلزم عزم جدی دستگاه‌های مسئول

علی حسینی عضو شورای ملی زعفران گفت: قاچاق پیاز زعفران به ۳ یا دهه قبل بازمی گردد و این موضوعی نیست که تازگی داشته باشد.

او با بیان اینکه عزم جدی برای قاچاق پیاز زعفران وجود ندارد، افزود: با توجه به قدمت تولید زعفران در کشور، قاچاق زعفران به ضرر بزرگترین تولیدکننده و کشاورزان تمام می‌شود و همواره به سبب رونق کشت در کشور‌های همسایه، کشت این محصول با خطر جدی روبروست.

حسینی ادامه داد: با توجه به آنکه پتانسیل تولید هزارتن زعفران در کشور وجود دارد، لذا با جلوگیری از قاچاق زعفران به آن سوی مرز‌ها و امکان افزایش عملکرد در واحد سطح می‌توان ارزآوری قابل توجهی داشت.

عضو شورای ملی زعفران با بیان اینکه حفظ سهم و جایگاه در بازار‌های دنیا اولویت است، افزود: با جلوگیری از قاچاق زعفران و واقعی کردن قیمت ها، منافع کشاورزان را با افزایش عملکرد در واحد سطح و آموزش صحیح می‌توان حفظ کرد.

او با تاکید بر مدیریت پیاز‌های مازاد زعفران گفت: طی ۴۰ سال اخیر، همه ساله بخش قابل توجهی از پیاز زعفران از مرز‌های شرقی کشور خارج و در کشور‌های همجوار و دیگر کشور‌ها کشت می‌شود که استمرار این روند می‌تواند جایگاه بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا را به خطر بیندازد، کمااینکه در سنوات گذشته ما توانسیم جایگاه اسپانیا را بگیریم.

عضو شورای ملی زعفران گفت: با ورود دلالان به بازار خطر تشدید قاچاق زعفران‌های سنواتی و تاریخ گذشته مانده در انبار‌ها افزایش می‌یابد.

علی رغم آنکه ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا محسوب می‌شود، اما طی سال‌های اخیر برخی موانع پیش روی صادرکنندگان زمینه را برای خروج چمدانی یا قاچاق زعفران به دیگر کشور‌ها فراهم کرده است که با استمرار این روند در آینده‌ای نه چندان دور، وضعیت کشور اسپانیا را برای ما تکرار خواهد کرد از این رو انتظار می‌رود وزارت خانه‌های مربوط کمی بیشتر به این مسائل توجه کنند تا قدمت دیرینه این محصول در کشور ما از بین نرود.