بهره یا سود مرکب چیست؟

سید بهاالدین حسینی هاشمی با اشاره به اینکه روش اخذ سود تسهیلات، ربا و در تضاد با بانکداری اسلامی نیست، اظهار کرد: روش مرکب روش اختراعی یا ابداعی نیست و همان روشی است که بانک‌ها به سپرده‌ها سود می‌دهند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: قبلا سود‌های پرداختی برای سپرده‌های نزد بانک روزشمار بود، اما در حال حاضر ماه شمار است و به حداقل مانده در یک ماه سود پرداخت می‌شود که مبلغ سود را در همان ماه واریز می‌کنند، اما اصولا نرخ سود سالانه است یعنی سود مورد نظر سالانه پرداخت می‌شود. در روش پرداخت سود ماه شمار، به سود سپرده هم سود تعلق می‌گیرد که در مجموع سود مرکب تلقی می‌شود. یعنی اگر فردی ۱۰۰ واحد حساب باز کرد در پایان سال ۱۱۸ واحد نمی‌گیرد ۱۲۰ واحد می‌گیرد که سود مرکب به آن تعلق گرفته است.

وی ادامه داد: بانک‌ها به این ترتیب به سپرده‌ها سود می‌دهند بنابراین باید از وام‌ها و اعتبار‌هایی هم که اعطا می‌کنند به همین روش سود بگیرند. یعنی قیمت تمام شده پول را با هم تهاتر کنند و درصد اضافه‌ای هم به نام حق اوکاله یا حاشیه سود را نیز وکیل بگیرد.

 

 

به گفته این کارشناس اقتصادی، اگر بانک‌ها بخواهند به روش مرکب به سپرده‌ها سود بدهند، اما به روش ساده با تسهیلات گیرنده حساب کنند، بانک‌ها متضرر خواهند شد که این یک اصل اساسی است و ارتباطی هم با بانکداری اسلامی یا غیراسلامی ندارد.

حسینی هاشمی ادامه داد: اگر بخواهند به روش ساده عمل کنند سود عملیاتی بانک‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کند و با زیان مواجه می‌شوند به نحوی که در حال حاضر نیز در بانکداری عملیاتی زیانده هستند. به همین دلیل بانک‌ها به سمت بنگاه‌داری شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی سهام و ... می‌روند تا بتوانند از روش‌های دیگری سود ببرند و سودده باشند.

وی با تاکید بر اینکه بنابراین سیاست پولی و بانکی باید بر مبنای اصول و منطق و عدل مالی و علمی باشد، تصریح کرد: همه دوست دارند سود کمتری برای تسهیلات بپردازند، اما همان‌ها اگر سپرده داشته باشند خواهان سود بیشتر هستند.

این صاحبنظر حوزه پولی و مالی در واکنش به اینکه برخی معتقدند اخذ سود مرکب از تسهیلات گیرنده برخلاف بانکداری اسامی و ربا محسوب می‌شود، گفت: ربا به معنای دیگری تعریف می‌شود و با روش مرکب در پرداخت و اخذ سود سپرده و تسهیلات متفاوت است. برخی هم به دور از انصاف مخالف سود وام‌ها هستند.

به گفته حسینی، هاشمی اگر بناست که سود ساده از وام گیرنده اخذ شود باید به سپرده‌گذار هم سود ساده پرداخت شود و سر سال هم محاسبه شود نه به صورت روزانه یا ماهانه.

وی با بیان اینکه حمایت از تولید ارزشمند و حائز اهمیت است، اظهار کرد: کسی به سواستفاده‌هایی که از این بابت می‌شود توجهی نمی‌کند، تولیدکنندگان با پول سپرده‌گذاران با تورم ۵۰ درصدی حال حاضر، تسهیلات ۱۸ تا ۲۲ درصدی می‌گیرند که همان سود را هم پرداخت نمی‌کنند. یعنی منافع مالکیت سپرده‌گذاران به جیب گیرنده‌های تسهیلات می‌رود که خلاف عدل و انصاف و از بانکداری اسلامی هم دور است. تصور کنید فردی با ارز ۱۰ هزار تومانی تسهیلات اخذ کرده است و ماشین آلات وارد کرده و حالا با نرخ تورم ارزش بیشتری یافته، اما سپرده‌گذار ارزش سرمایه‌اش کاهش پیدا کرده است.

به گفته این کارشناس اقتصادی، باید از تولید حمایت شود چرا که اشتغالزایی و توزیع ثروت را به همراه دارد و باعث آرامش جامعه و رونق بازار می‌شود، اما با افرادی که از این شرایط سواستفاده می‌کنند هم باید برخورد شود، چون از سوی دیگر بانک ضعیف می‌شود و با ضعیف شدن بانک‌ها دیگر توان تسهیلات‌دهی نخواهند داشت و در نتیجه به سمت بنگاه‌داری و بازار سرمایه و شرکت‌های تراستی و تامین سرمایه و ... می‌روند.