دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار همواره یکی از اهداف دولتها به شمار میرود. در سالهای اخیر و با پیشرفت علم و فناوری نحوه دستیابی جوامع به توسعه پایدار اقتصادی نسبت به قبل متفاوت شده و الزامات دیگری دارد. تحقیقات و بررسیها نشان میدهد گسترش اکوسیستم کارآفرینی به دلیل بهرهگیری از دانش و مهارت در راستای دستیابی به خلاقیت و نوآوری کاربردی، نقش غیرقابل انکاری در رسیدن به توسعه اقتصادی پایدار دارد.
واژه کارآفرینی (Entrepreneurship) با منشا کلمه فرانسوی (Entrepreneurs؛ متعهد شدن) اگرچه تقریبا از قرن ۱۶ میلادی در ادبیات اقتصادی جهان مطرح شد، اما اهمیت نوآوری و خلق ارزش جدید همواره مورد توجه بشر بوده است. با این حال با گذر زمان نقش این فرایند در اقتصاد به ویژه دستیابی به رشد اقتصادی پایدار بیشتر هویدا گشت و سیاستگذاران نیز بیشتر به دنبال گسترش کارآفرینی و تقویت خلق ارزش در اقتصاد پیش رفتند. بخشی از رشد اقتصادی در اقتصادهای پیشرفته جهان نظیر اقتصاد ایالات متحده آمریکا مرهون گسترش همین ادبیات و فراهم شدن محیط کسب و کار است.
کارآفرینی، مفهومی است که همواره با بشر بوده و تأثیر بسزایی در توسعه و پیشرفت اقتصادی کشورها داشته و ضامن حیات و بقای کشورها است. در کشورهای در حال توسعه، کمبود سرمایه و نیروی کار، مشکل اصلی در توسعه اقتصادی محسوب نمیشود بلکه کمبود برنامههای کارآفرینی پویا مشکل اصلی به شمار میرود. نقش کارآفرینی در توسعه اقتصادی، منحصر به افزایش بازده و درآمد سرانه نیست، بلکه شامل پایهگذاری و آغاز اعمال تغییرات ساختاری در فعالیت اقتصادی و اجتماعی است. به همین دلیل امروزه نقش کارآفرینی در توسعه اقتصادی کشورها آن قدر کلیدی است که از آن به عنوان موتور توسعه اقتصادی نام برده میشود.
به علاوه کارآفرینی یکی از شاهکلیدهای توسعه اقتصادی و درآمدزایی در شهرها و شهرداریها است. شهرها به عنوان مراکز دانش، تولیدات خاص، تسهیل تفکر خلاقانه و نوآورانه، آفرینشگر فرصتهای ارزنده برای اشتغال و کار آفرینی است. عملکرد مدیریت شهری در حوزه توسعه کارآفرینی با مدیریت کارآفرینی با رویکردهای منبع محوری، گسترش فرهنگ کارآفرینی، پاداش با تکیه بر استراتژی ساختار مدیریت کارآفرین و درآمدزا امکان پذیر است.»
کشورهایی که بخش قابل ملاحظهای از تولید علم و دانش را به خود اختصاص دادهاند و از این نظر کارآفرین هستند، از نظر صنعتی توسعه یافته و از توان اقتصادی و سیاسی بالایی برخوردارند. در واقع به کارگیری دانش و مدیریت در هر جامعه زیربنای نوآوری و خلاقیت است به همین دلیل امروزه بزرگترین سرمایه یک بنگاه اقتصادی، نیروهای متفکر، یادگیرنده و خلاق آن بنگاه هستند؛ افرادی که عموما کارآفرینند یا استعداد بالایی در تبدیل شدن به یک کارآفرین دارند. بر این اساس میتوان گفت توسعه پایدار امروز بر پایه نوآوری و خلاقیت و استفاده از دانش استوار است.
محمود کریمی بیرانوند معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: تحقق ایجاد سالانه یک میلیون شغل که برنامه دولت از ابتدای تشکیل بوده هر ساله در ابتدای سال برنامه ریزی میشود و تعهدات به صورت دستگاهی و استانی تقسیم و توسط وزیر کار و وزیر کشور به استانها ابلاغ میشود.
وی با بیان اینکه این تعهدات فروردین ماه امسال به استانداران ابلاغ شد گفت: بر اساس آنچه پیش بینی شده نرخ بیکاری باید کاهشی باشد که خوشبختانه در بهار ۱۴۰۲ روند به همین شکل پیش رفت.
کریمی بیرانوند اظهار کرد: تعهدی که امسال برای اشتغال کشور در نظر گرفته شده یک میلیون و ۸۸ هزار و ۶۰۹ فرصت شغلی است که در میان ۳۱ استان کشور تقسیم شده است.
معاون اشتغال وزیر کار گفت: اصلیترین دلیل جلوتر رفتن برنامه اشتغالزایی دولت در چهارماه امسال اجرایی شدن تعهد دستگاههای اجرایی ذیربط است که براساس آخرین گزارشی که از سامانه رصد ملّی اشتغال گرفته شده، در چهار ماهه اول امسال، دستگاههایی که در برنامه اشتغالزایی دولت متعهد به ایجاد یا حمایت از اشتغال شده بودند، میزان عملکردشان به ۲۴ درصد رسیده در حالی که این میزان در سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۹/۵ درصد بود که نشان دهنده این است که برنامه اشتغالزایی امسال از سال گذشته چهار درصد جلوتر است.
وی در خصوص میران ثبت فرصتهای شغلی توسط دستگاههای اجرایی در سامانه ملّی رصد اشتغال در چهار ماهه نخست امسال گفت: وزارت صمت ۲۰ درصد، سازمان بهزیستی حدود ۲۳ درصد، بنیاد برکت بیش از ۱۵ درصد، کمیته امداد امام خمینی (ره) بیش از ۱۵ درصد، بسیج سازندگی بیش از ۳۲ درصد، وزارت جهاد کشاورزی ۲۵ درصد و مراکز آموزش فنی وحرفهای ۳۵ درصد به تعهدات خود در زمینه اشتغالزایی عمل کردند.
کریمی بیرانوند افزود: در بین استانها نیز قزوین، هرمزگان و بوشهر بیشترین ثبت فرصت شغلی را به نسبت تعهداتشان داشتند و سه استان اصفهان، گلستان و گیلان هم کمترین تعهد را ثبت کردند.
معاون وزیر کار یکی از پرتقاضاترین شغلهای مورد نیاز کارفرمایان و کاریابیها را مربیان آموزش فنی وحرفهای عنوان کرد و گفت: دلیل اصلی تقاضای زیاد این است که صدور مجوز تأسیس آموزشگاههای آزاد فنی وحرفهای در دولت تسهیل شد و به سه روز کاری کاهش یافت به همین دلیل مراکز متعددی در سراسر کشور به وجود آمدند که کارجو را صاحب مهارت کنند و آن طرف به مربیانی نیاز دارند که بتواند به کارجو مهارت کاربردی آموزش دهد.