سال سختی که صنعت فولاد پشت سر گذاشت

 پول‌نیوز- صادرکننده نمونه فولاد اظهار داشت: قيمت سنگ‌آهن در بازارهاي جهاني در يک سال گذشته حدود دوسوم کاهش پيدا کرده و از 140 دلار به کمتر از 40 دلار رسيده، در حالي که در ايران اين قيمت‌ها نه‌تنها کاهش پيدا نکرده بلکه حدود 20 درصد افزايش هم داشته است که این نشان دهنده سال سختی است که صنعت فولاد کشور پشت سر گذاشته است.

به گزارش گروه صنعت و بازرگانی پول‌نیوز، بهرام سبحاني گفت: قيمت حامل‌هاي انرژي در دنيا تابعي از قيمت نفت است و طي اين مدت با کاهش چشمگير قيمت نفت در اين حوزه نيز کاهش قيمت جهاني را داشته‌ايم و بدين ترتيب دو هزينه عمده صنعت فولاد در دنيا کاهش قابل توجه پيدا کرده و در ايران با افزايش قيمت مواجه بوده و همين مسئله رقابت ما در بازارهاي جهاني را سخت‌تر از قبل كرده است.

رئيس انجمن توليدکنندگان فولاد با بیان اینکه بخش مهمي از مشکلات فعلي کشور و کمبود نقدينگي دولت به دليل يارانه‌هاست، اظهار داشت: توسعه زيرساخت‌ها بايد در اولويت سرمايه‌ گذاري دولت قرار گیرد. دولت قرار نيست کارخانه يا حتي نيروگاه راه‌اندازي کند اما اگر زيرساخت‌هايي مانند آب، راه و جاده را تأمين کند، براي سرمايه‌گذاراني که قصد راه‌اندازي کارخانه دارند هزينه‌ها به شکل قابل ملاحظه‌اي کاهش پيدا مي‌کند.

وی با تاکید بر جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده گفت: خام‌فروشي يعني حراج منابع خدادادي. اکنون ما اگر بخواهيم به طور مثال سنگ‌آهن را در کنار کارخانه آن حراج کنيم، براي آن تنها حدود 20 دلار دريافت مي‌کنيم اما اگر آن را تبديل به فولاد کنيم نه تنها به واسطه اين توليد در بخش‌هاي مختلف ايجاد اشتغال مي‌شود، بلکه ارزش آن سنگ‌آهن هم به 400 دلار مي‌رسد.

سبحانی با اشاره به مشکلات پیش‌روی صنعت فولاد کشور گفت: دشواري‌هاي موجود بر سر راه صادرات را مي‌توان به طور کلي به دو گروه سخت‌افزاري و نرم‌افزاري تقسيم کرد. بخش نرم‌افزاري بيشتر به بحث قوانين و مقررات و نقش و عملکرد دولت مربوط مي‌شود که خوشبختانه در اين زمينه مشکل خاصي وجود ندارد. البته در دولت قبلي محدوديت‌هايي در اين زمينه اعمال شده بود و گاه به‌طور کلي صادرات متوقف مي‌شد و گاه کمي پيچ آن را باز مي‌کردند و به شرکت‌ها اجازه مي‌دادند اندک صادراتي داشته باشند.

وی افزود: اما در اين دولت موانع برداشته شده و اعلام شده صادرات از هر نوع و به هر مقدار آزاد است. به عبارت ديگر امروز هيچ محدوديتي در زمينه صادرات نداريم اما انتظار مي‌رود همان طور که وقتي مصرف داخل افزايش پيدا مي‌کند، دولت براي مديريت بازار داخل صادرات را محدود مي‌کند، درحالت معکوس نيز مشوق‌هايي در نظر گرفته شود و در شرايطي مثل الان که بازار داخلي کساد است و توليدکننده جنس مازاد در انبارهاي خود دارد، مانند کشورهاي مختلف مشوق‌هايي را براي اين بخش در نظر بگيرد.

وی به فضای پساتحریم نیز اشاره کرد و گفت: بر اين باورم که پتانسيل‌هاي زيادي وجود دارد تا بتوانيم پس از اين دوره، به فکر ايجاد كارخانه‌ها و صنايعي باشيم که طي اين سال‌ها (به دليل تحريم‌ها) محدويت‌هايي در زمينه تأمين منابع مختلف از جمله منابع مالي آنها وجود داشته است.

وی گفت: صنعت فولاد صنعت پرهزينه‌اي است که نمي‌توان با وام‌هاي يک تا سه ميلياردي بانک آنها را تأمين کرد. براي اين صنعت حدود يك‌هزار ميليارد تومان سرمايه‌گذاري لازم است و اين رقم از طريق وام بانکي قابل تأمين نيست حتي اگر امکان دريافت وامي با اين رقم هم وجود داشته باشد، با بهره‌هاي بانکي 27 درصدي دريافت آن اصلا مقرون‌به‌صرفه نيست بر همين اساس ما مجبوريم با فاينانس و وام‌هاي خارجي کار را پيش ببريم به همين دليل اميدواريم پس از برداشته شدن تحريم‌ها فضاي مناسبي در اين زمينه ايجاد شود و پاي سرمايه‌گذاران خارجي به کشور باز شود.

وی گفت: طي 45 سال توليد فولاد به ظرفيت توليد 20 ميليون تن رسيده‌ايم بنابراين اين‌که بخواهيم طي 10 سال اين ظرفيت را به بيش از دو برابر برسانيم، کار سختي است. اما اگر کشوري مثل چين را در نظر بگيريم فقط طي يک سال 200 ميليون تن حجم توليد خود را افزايش داده است، پس قطعا افزايش ظرفيت 35 ميليون تني ظرف 10 سال کار چندان دشواري نخواهد بود. براي چنين هدفي نمي‌توان کارخانه‌هاي 200 تا 300 هزارتني ايجاد کرد اما اگر کنسرسيوم‌هايي ايجاد کنيم که مثلا پنج کارخانه با ظرفيت توليد هفت ميليون تن راه‌اندازي شود، مي‌توان به اين ظرفيت دست پيدا کرد. البته مشروط بر آن‌که زيرساخت‌ها و حمايت‌هاي لازم نيز مهيا باشد.

ایران سالانه حدود 20 ميليون تن توليد فولاد دارد و بر اساس اهداف تعريف‌شده در سند چشم‌انداز 1404 لازم است حجم اين توليدات به 55 ميليون تن در سال برسد. اما علاوه بر ايران ساير کشورها هم توسعه توليدات فولادي را با توجه به اهميت اين صنعت در دستور کار خود قرار داده‌اند و بدين ترتيب کشوري مثل ترکيه از جمله قدرت‌هاي نوظهور فولاد جهان در سال 2012 به شمار مي‌رود که به تنهايي 36 ميليون تن فولاد (عمدتا از ضايعات فلزي ساير کشورها) توليد کرده است.

در ميان 20 ‏کشور بزرگ توليدکننده فولاد، تنها امريکا، روسيه، مکزيک و ايران داراي 3 ‏عنصر اصلي ‏توليد فولاد يعني سنگ‌آهن، انرژي و آب هستند.