وانت‌های داخلی؛ افت تولید با وجود تنوع‌بخشی محصول

پول‌نیوز، محمدعلی دیانتی‌زاده* - اسفند‌ماه سال گذشته بود که اعلام شد تولید انواع وانت در کشور بیش از 40 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش یافته است. بیش‌ترین سهم را در نزولی شدن این شاخص، کاهش 70 درصدی تولید انواع وانت در گروه صنعتی ایران‌خودرو بود که از 9433 دستگاه در بهمن‌ماه 93 به 2829 دستگاه در بهمن‌ماه 94 رسیده بود.

آخرین باری که تولید وانت در کشور رنگ افزایش به خود دید نیز همان بهمن 93 بود، یعنی زمانی که ایران‌خودرو چله کمان تولید باردو (وانت پیکان) را پیش از توقف همیشگی برای آخرین بار با آخرین قدرت کشیده بود.

یک ماه بعد یعنی در اسفندماه 1393 وانت پیکان هم برای همیشه در کنار سواری آن پارک شد و وانت آن به‌عنوان جایگزین آن معرفی شد. این در حالی است که تولید انواع وانت در گروه بهمن، در همین مدت با رشد 79.8 درصدی و در گروه خودروسازی سایپا با رشد 3.9 درصدی مواجه بوده است و تنها در دیار خودرو بوده که با کاهش صد درصدی تولید مواجه بوده‌ایم.

مدل‌های متوقف‌شده

غیر از وانت پیکان که تولید آن برای همیشه متوقف شده است، تولید دو مدل وانت دیگر نیز تا اطلاع ثانوی متوقف شده است؛ وانت وینگل تک‌کابین تک‌دیفرانسیل و وانت وینگل دوکابین تک‌دیفرانسیل که هر دو در دیار خودرو تولید می‌شدند.

همچنین در مقاطعی از سال مانند بهار و تابستان 94 تولید وانت کاپرا و مینی‌وانت کارو گروه بهمن و وانت کاکی KY5 شرکت مرتب نیز متوقف بود و تولید برخی وانت‌ها نیز با افت شدیدی مواجه شد، ازجمله تولید وانت نیسان انژکتوری تک‌سوز  Z24NI  زامیاد و وانت مزدا دوکابین بهمن.

اما تمامی این وانت‌ها در مقایسه با باردو سهم ناچیزی از بازار داشتند و بیش‌ترین سهم از آن باردو بود. سهمی که قبل از هر خودروی دیگری وانت پراید یا همان سایپا151 در پی جذب آن است و با توجه به تفاوت قیمت 10 میلیون تومانی از وانت آریسان در این زمینه موفق‌تر عمل کرده است. اما وانت تندر که همین تفاوت قیمت را با آریسان دارد، با وجود کیفیت، قدرت و دوام بالاتر نتوانسته هنوز تقاضای بالایی در بازار برای خود ایجاد کند.

گنجایش بار وانت تندر با موتور 16 سوپاپ معادل 800 کیلوگرم است و در سیکل ترکیبی صدی 7.5 لیتر مصرف سوخت دارد. آریسان نیز با موتور 8 سوپاپ اصلاح‌‌شده «روآی سال» معادل 750 کیلوگرم ظرفیت بار و در سیکل ترکیبی صدی 7.8 لیتر مصرف سوخت دارد.

کیفیت وانت‌های داخلی

وانت‌های تولیدی در کشور غیر از وانت تندر که هنوز در جدول ارزیابی قرار نگرفته است، تنها توانسته‌اند یک ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کنند. در مدل ارزیابی کیفی خودروها، بسته به کیفیت خودروها بین یک تا پنج ستاره کیفی به آن‌ها تعلق می‌گیرد و یک ستاره، بیانگر پایین‌ترین سطوح کیفیت در خودروها است.

در ارزیابی انجام‌شده وانت‌های سایپا 151، وانت کارا تک‌کابین، وانت کارا دوکابین، وانت آریسان، وانت دیزل زامیاد و وانت نیسان دوگانه‌سوز معادل یک ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده‌اند.

تولید انبوه وانت آریسان در عراق

یکی از بهترین اتفاقات سال گذشته در عرصه تولید وانت، افتتاح خط تولید محصول وانت آریسان با ظرفیت تولید روزانه 30 دستگاه در شهر اسکندریه عراق  بود که همزمان با برگزاری نمایشگاه تخصصی محصولات جمهوری اسلامی ایران در بغداد انجام شد.

بر این اساس، با توافقات انجام‌شده در قالب همکاری‌های مشترک در زمینه صادرات قطعات منفصله (SKD) و نیمه‌منفصله (CKD) و خدمات فنی و مهندسی، خط تولید وانت آریسان جایگزین تولید یکی از محصولات رقبا در عراق شد.

تولید این محصول به‌صورت قطعات نیمه‌منفصله در سطح صفر تعریف شده و بدنه و قطعات اصلی آن از تهران و تبریز به عراق صادر می‌شود و با توجه به ظرفیت و کشش بازار عراق در سال جاری تولید دست‌کم 5 هزار دستگاه از این محصول پیش‌بینی شده است.

رشد 80 درصدی تولید وانت در بهمن‌موتور

دیگر اتفاق خوب سال گذشته در بخش تولید وانت در بهمن‌موتور رقم خورد؛ این شرکت پارسال موفق شد سه نوع وانت جدید را به سبد محصولات خود اضافه کند. بدین ترتیب تولید انواع وانت در گروه بهمن با رشد 79.8 درصدی از 718 دستگاه در بهمن 1393 به 1291 دستگاه افزایش یافت.

پروژه اصلی گروه بهمن در سال گذشته تولید وانت ایسوزو با داخلی‌سازی 50 درصدی بود. این وانت در مدل‌های تک‌کابین، دو‌کابین، تک‌دیفرانسیل، دو دیفرانسیل، بنزینی و گازوئیلی عرضه خواهد شد که در واقع تبدیل به پلتفرمی پایه برای تولید کلیه وانت‌های تولیدی در گروه بهمن خواهد بود

*سردبیر