محققان برزیلی در حال آزمایش درمان جدیدی برای سوختگیهای شدید هستند که به کمک پوست ماهی انجام میشود. آنها بر این باورند که این روش غیر معمول میتواند درد قربانیان سوختگی را تسکین و هزینههای درمانی را کاهش دهد.
پیش از این، پوست منجمد خوک و حتی بافت انسانی روی نواحی سوختگی برای مرطوب نگهداری و اجازهی انتقال کلاژن (نوعی پروتئین که عمل بهبود را تسریع میکند) به کار گرفته شده است.
با این حال، ذخایر و موجودی پوست خوک و بافت انسانی در بیمارستانهای عمومی برزیل با کمبود مواجه است. البته درمانهای جایگزین مصنوعی در کشورهای غربی به راحتی در دسترس هستند. در عوض، پاسمان با گاز استریل که نیازمند تعویض منظم و اغلب دردناک است، گزینهی درمانی متعارف و معمول به شمار میرود.
ماهی تیلاپیا در رودخانهها و مزارع پرورش ماهی برزیل به وفور یافت میشود. تولید و پرورش این نوع از ماهیها با رشد تقاضا برای ماهیهای تازهی خوش طعم به سرعت در حال گسترش است.
دانشمندان دانشگاه فدرال سیئرا (Ceara) در شمال کشور برزیل دریافتهاند که پوست ماهی تیلاپیا در سطح قابل قیاس با پوست انسان؛ دارای رطوبت، کلاژن و مقاومت در برابر بیماریهاست و میتواند به التیام و بهبود سوختگی کمک کند.
محققان چینی نیز پوست ماهی تیلاپیا را برای مطالعهی خواص شفابخش آن روی جوندگان آزمایش کردهاند، اما دانشمندان برزیلی معتقدند که آزمایشات آنها برای اولین بار روی بدن انسان انجام میشوند.
اُدوریکو دی مورایس (Odorico de Morais)، استاد دانشگاه سیئرا اظهار کرد: «استفاده از پوست ماهی تیلاپیا برای درمان سوختگی، بیسابقه است. پوست ماهی اغلب دور ریخته میشود، اما ما در حال استفاده از این محصول برای تبدیل پوست ماهی به محصولی مفید برای جامعه هستیم.»
محققان برزیلی بر این باورند که درمان با پوست ماهی تیلاپیا میتواند روند بهبود و التیام سوختگی را تا چندین روز تسریع کند و همچنین نیاز بیمار به داروهای مسکن را کاهش دهد.
به گفتهی این محققان؛ متخصصان آزمایشگاهی دانشگاه، پوست ماهی را با مواد مختلف استریل میکنند و آن را قبل از بسته بندی و نگهداری در حالت انجماد، برای ریشهکنی و از بین بردن ویروسها به سائو پائولو ارسال میکنند. پوست ماهی پس از پاکسازی و اتمام این مراحل میتواند تا دو سال قابل استفاده باقی بماند. این روش تهیه، هر گونه بوی بد ماهی را نیز از بین میبرد.
این درمان جایگزین، در آزمایشات اولیهی پزشکی روی حداقل 56 بیمار برای درمان سوختگی درجه دوم و درجه سوم مورد استفاده قرار گرفته است. بدنهای پوشیده شده با پوست ماهی، انسان را به نحوی به یاد موجودات عجیب و غریب فیلمهای تخیلی میاندازد.
دست آنتونیو ژانیو (Antonio Janio) که یک مکانیک خودرو است، به علت نشت گاز از کپسول گاز جوشکاری و آتش سوزی به شدت دچار سوختگی شد. او میگوید که درمان با پوست ماهی تیلاپیا، بسیار مؤثرتر از پانسمان با گاز استریل است که هر دو روز یکبار نیاز به تعویض دارد.
پوست ماهی، میزان بسیار زیادی از کلاژن نوع یک دارد و به همین دلیل، بیشتر از گاز استریل مرطوب میماند و نیازی به تعویض مکرر ندارد.
پوست ماهی تیلاپیا مستقیماً روی محل سوختگی اعمال میشود و بدون نیاز به هیچ پماد و کرمی، روی آن را با بانداژ میپوشاند. پزشکان پس از ده روز، بانداژ را باز میکنند. پوست ماهی تیلاپیا که خشک و از محل سوختگی جدا شده است، به راحتی برداشته میشود.
آنتونیو ژانیو گفت: «استفاده از پوست ماهی تیلاپیا، بسیار عالی است. درد را تسکین میدهد و نیازی به مصرف دارو نیست. در مورد من که اینطور بود. خدا را شکر.»
مورایس همچنین اظهار کرد که قیمت پوست ماهی تیلاپیا، 75 درصد کمتر از قیمت پمادهای رایج سوختگی در برزیل است.
محققان امیدوارند که این نوع درمان از لحاظ تجاری، قابل رشد و توسعه باشد و بتواند سرمایهگذاران را برای تهیه پوست ماهی تیلاپیا با هدف استفادهی پزشکی تشویق کند.