اقتصاد راه خودش را می رود...

پول نیوز، نازنین افتخار - لابد برای شما هم سوال است چرا با اینکه فضای مبهمی بر بازار رمز ارز ها حاکم است، هر روز تعداد ماینر ها و فروشندگان و خریداران بیت کوین بیشتر می شود. باید گفت پدیده های اقتصادی ذاتاً جاری و روان اند و چون طرف حسابشان انسان ها هستند الزاماً با چارچوب های مکانیکی حرکت نمی کنند. از این رو است که نمی توانیم همیشه آن ها را در قالب قوانین خشک و بی پایه و بدون انعطاف جای دهیم. البته این به معنای قانون گریز بودن پدیده های اقتصادی نیست بلکه اشاره ی ما صرفا از این رو است که طبیعت این دست فعالیت ها منعطف تر از آن است که به چارچوب های خشک محدود شود و در واقع برای اینکه بتوانیم بر آن ها نظارت داشته باشیم، همواره نیازمند قوانینی پویا هستیم.

«ممنوع است!»؛ واکنش معمول ما ایرانی ها!

در ایران، پدیده های نوظهوری که جریان عادات را بر هم می زنند همیشه در بدو ظهور مخالفان سرسختی دارند. حالا این پدیده ها هرچه که می خواهند باشد، اگر ما را محبور به ترک عادت کنند به منظور دوری از «مرض»، خودمان را به آب و آتش می زنیم که ریشه ی آن را بخشکانیم! این ها سیاه نمایی نیست اگر به تاریخمان صادقانه نگاه کنیم، می دانیم که روزی دوش حمام معصیت داشت، در حالی که امروز دوش گرفتن امری عادی و حتی ضروری است. شرایط امروز هم چندان فرقی نکرده و همچنان مواجهات ما با هر چیزی که نمی شناسیم، سلبی است.

خبر ها حاکی از آنند که رویکرد دولت در زمینه ارز های رمز نگاری شده، ادامه فعالیت استخراج آن ها به دو شرط واقعی‌سازی نرخ برق و تعهد به بازگشت ارز است اما هیچ سازو کار مشخصی به جز ممنوعیت برای فعالان این حوزه در نظر گرفته نشده است! از طرفی بانک مرکزی در چند روز اخیر اطلاعیه های متوالی در جهت ممنوعیت استفاده از رمز ارز ها برای هر شخص حقیقی و حقوقی ارائه داد که برای خاموش کردن چراغ فعالان این حوزه کم نبود.

این در حالی است که تعداد زیادی از اقتصاددانان و متخصصان بازار معتقدند که این پدیده، اقتصاد ایران را که در بحران  است از فشار تحریم می رهاند. از سوی دیگر با اینکه از تابستان سال گذشته موضوع رمز ارز ملی مطرح است و روز گذشته نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران از تولید رمز ارز بومی «پیمان» با مجوز بانک مرکزی خبر داده است، روابط عمومی بانک مرکزی بار دیگر این خبر را شدیداً تکذیب می کند.

با این همه آنچه به گوش می رسد از رواج ارز های مجازی بین بازرگانان و مسافران ایرانی خبر می دهد. مسافرانی که با مزیت‌های ارزهای دیجیتال آشنا شده‌اند به جای حمل دلار و یا ارز کشور مقصد، اقدام به واریز بیت کوین در کیف پول الکترونیکی خود (والت) می‌کنند و به جای اسکناس و ارز فیزیکی که احتمال سرقتش وجود دارد، از این ابزارهای جدید برای پرداخت در مراکز تجاری، خرید بلیت هواپیما و پرداخت هزینه رستوران استفاده می‌کنند.

کشمکش های ارز مجازی

از گفته های ضد و نقیض مسئولین و فضای بی قانون این رمز ارز نمی توان به سادگی گذشت. بعضی آن را غیرقانونی، بعضی در دست بررسی و گروهی نوید تولید اولین رمز ارز ملی را داده اند. در تصویر ذیل بخشی از گفته های نمایندگان را به نقل از اقتصاد نامه می خوانیم.

همچنین مخالفان ارزمجازی ادعا دارند که این ارز ها، برق زیادی مصرف می کند و فعالان آن به سوءاستفاده از برق یارانه‌ای محکومند. از طرفی موافقانش معتقدند این صنعت نه تنها باعث کمبود انرژی نیست بلکه درصورت ایجاد قانون پویا می‌توان از ظرفیت‌های آن برای دور زدن تحریم ها به منظور کاهش اتلاف انرژی، پرداخت بدهی های برقی، توسعه نیروگاه‌ها و حتی کاهش قیمت برق مشترکان نیز استفاده کرد. همه ی این کشاکش در حالی است که رمزارزها به مراتب امنیت بیشتری نسبت به ارز فیزیکی برای دو طرف معامله ایجاد می کنند.

شاید بعضی بگویند که ما می خواهیم خلاف جریان آب شنا کنیم که البته این گاهی بسیار راهکار درستی است ولی همیشه جوابگو نیست. ما باید دید آینده نگرانه و اقتصادی داشته باشیم و از تجربه های دیگری بیآموزیم. اقتصاد پیچیده و پیشرفته امروزی از مرحله آزمون و خطای مداوم گذشته است و نباید راحت از فرصت ها گذشت و با اتخاذ رویکرد سلبی فرصت‌سوزی کرد. در شرایطی که کشور در سختی و فشار های بین المللی و اوضاع نابه سامان اقتصاد داخلی قرار دارد، بهتر است به جای اینکه با سیاست گذاری های کند و بی پشتوانه سد راه یکدیگر شویم، تا زمانی که هنوز فضا اجازه می دهد و پدیده ی مذکور آنقدر همه گیر نشده است از طریق قوانین پویاتر و منطبق با شرایط روز، اوضاع بهتری برای همه رقم بزنیم.