این روزها حرف و حدیث بسیاری در خصوص «کارت اعتباری» در میان سرمایه داران و بازیاریان و همچنین در بین بانکداران شنیده میشود. کارتی که قبلا در فیلمهای خارجی میدیدیم و سوال بود برایمان که این کارت چیست و اصلا چگوه کاربردی در معاملات دارد. اما حالا که این کارت به ایران آمده، که ایرانیان هم با اطلاعات بسیار کمی در خصوص کارت اعتباری دارند و حتی ممکن است به دلیل عدم آگاهی استفاده نادرست بکنند.
رئیسی رئیس جمهور کشورمان وعده داده بود برای خانوارهای پنجدهک اول کارت اعتباری معیشت صادر شود، به این شکل که اعضای خانوارهای سهدهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دودهک بعدی ماهانه ۱۵۰ هزار تومان اعتبار قرضالحسنه با کارمزد ۲ درصد دریافت کنند.
شاید بهتر باشد قبل از استفاده از این کارت به خوبی از شرایط و ویژگیهای آن آگاه شویم تا در آینده دچار مشکل نشویم.
این کارت به منزله وام است. یعنی براساس معیارهایی نظیر ضمانت وام به شما اعتبار پرداخت میشود و شما میتوانید با استفاده از آن اعتبار امروز خرید کنید و در آینده پرداخت کنید. اما برای این کار باید سودی بپردازید. البته یک تفاوت عمده میان کارت اعتباری و وام وجود دارد و آن وجود دوره تنفس در کارت اعتباری است. یعنی اگر شما امروز خرید کنید و تا کمتر از ۷ روز تقویمی مبلغ را به بانک بازگردانید، هیچ گونه سودی نمیپردازید.
اما بانک مرکزی سه سقف برای کارتهای اعتباری درنظر گرفته است که ۱۰ یا ۳۰ یا ۵۰ میلیون تومان است. به این کارتها به ترتیب کارت برنزی، نقرهای و طلایی گفته میشود. از آنجایی که سامانه کارتهای اعتباری بانکها به یکدیگر متصل است، مجموع دریافتی شما از تمامی بانکها و موسسات نباید از ۵۰ میلیون تومان تجاوز کند. تعیین اعتبار شما بر عهده بانک هاست و آنها براساس نوع شغل، گردش حساب و... به شما اعتبار میدهند.
یکی از ویژگیهای مهم این کارت، در هر لحظه از زمان شما میتوانید تا اندازه سقف از اعتبار آن استفاده کنید. یعنی شما از کارت اعتباری ۱۰ میلیونی خود استفاده میکنید و هفته بعد آن را تسویه میکنید. در این شرایط، قادر خواهید بود بار دیگر از سقف ۱۰ میلیونی آن استفاده کنید. البته نباید از تاریخ انقضای کارت گذشته باشد.
ویژگی مثبت دیگر کارت اعتباری این است که از تمامی فروشگاهها یا مراکزی که دستگاه پوز دارند میتوانید خرید کنید. میتوانید هم کالا بخرید.
امکان دریافت وجه نقد وجود ندارد، علاوه براین شما نمیتوانید وجه کارت اعتباری را انتقال دهید. بنابراین، تنها باید با این کارت خرید کنید.
دو روش برای بازپرداخت وجوه استفاده شده به وسیله کارت اعتباری وجود دارد. روش دفعی و روش اقساطی. در روش دفعی شما میتوانید کارت اعتباری را دریافت کنید و حداکثر تا ۱۲ ماه بعد از دوره تنفس بپردازید. نرخ سود در این روش ۱۸ درصد است، اما اگر آن را تا پایان دوره تنفس یعنی ۷ روز تقویمی بعد از استفاده از کارت بپردازید، نیازی به پرداخت سود بانکی نیست. روش دوم درپرداخت به صورت اقساطی است. در این روش شما میتوانید وجوه استفاده شده را در فاصله ۱۲ تا ۳۶ ماه بپردازید. نرخ سود در این جا نیز ۱۸ درصد است و اگر آن را تا پایان دوره تنفس یعنی ۷ روز تقویمی بعد از استفاده از کارت بپردازید، نیازی به پرداخت سود بانکی نیست. جدول زیر اقساط مختلف را با مبالغ گوناگون نشان میدهد.
یک ویژگی خوب در کارت اعتباری وجود دارد و آن پرداخت زودهنگام اقساط است. براساس ماده ۲۴ دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری چنانچه مشتری پس از دوره تنفس و پیش از سررسید نسبت به بازپرداخت تمام یا بخشی از تسهیلات اقدام نماید، مؤسسه اعتباری مکلف است حداقل ۹۰ درصد سود مستتر در قسط/اقساط زود پرداخت را متناسب با مدت باقیمانده تا سررسید قسط/اقساط پرداخت شده، به مشتری تخفیف دهد. در حالی که این اتفاق به ندرت در وامهای بانکی اتفاق میافتد.
اگر شما اقساط خود را به موقع پرداخت نکنید، مشمول جریمه میشوید و باید وجه التزام بپردازید. اطلاعاتی در مورد درصد وجه التزام اعلام نشده است و فقط گفته شده که براساس مقررات و ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی دریافت میگردد.
براساس ماده ۲۶ دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری بانکها و موسسات اعتباری موظف هستند که صورت حساب خود را در پایان هر دوره یک ماهه برای مشتری ارسال کنند. در صورتی که بانکها از این عمل سرباززنند یا دیر ارسال کنند؛ مدت تأخیر به دوره تنفس افزوده میشود.